novissi

rà čozara intelliguntur abjecti et postremae sortis
homines. Ezech. 23, v. 25: Novissimum tuum gladio
cadet. c. 33, v. 2: Cum induxero gladium super
terram et tulerit populus terrae virum unum de
novissimis suis. Hoc loco accipitur in significatione
propria, qua universaliter et absolute pro omnium
hominum et totius mundi novissimis usurpatur.

Novissimum μακροκόσμου est
novissima μικροκόσμου sunt

interitus. Consummative in mortuorum resurrectione, cujus finis est vel intermedius seu decisivus, vel ultimus seu exsecutivus. Intermedius seu decisivus est judicium extremum, universale ac finale; ultimus seu exsecutivus est sententiae decisae exsecutio duplex ratione duplicis objecti, impiorum scilicet et piorum. XVII. 8. Pii transferentur ad vitam seu gloriam aeternam, impii vero detrudentur in ignominiam ac poenam Numerus 7. In enumeratione istorum novissimorum ecsempiternam. Cum hac distributione fere coincidit morum. clesiastici scriptores tam veteres, quam recentiores illa aliorum series. Novissima sunt vel uazoozóoμov, quodammodo variant, dum alii plura, alii pauciora, vel uzozóμov. eademque alio atque alio ordine recensent. Auctor mundi destructio; libri de speculo peccatoris inter opera Augustini duplicis generis. Vel enim sunt via ad terminum c. 5. in princ. ad quaestionem, quae sint illa no-novissimum tendens, vel meta viam terminans. Illa vissima, quae providere soliciti debemus? respondet: pergit per duplicem vallem, mortis scilicet Psalm. 23, Summa totius providentiae est utique illa terribilis v. 4. et Josaphat seu judicii Joël. 3, v. 7. quod hora, in qua misera anima tua ex hoc corpusculo judicium praecedet universalis resurrectio. Meta corruptibili timens est egressura etc. est, ad quam pervenit vel anima hominis soluta a corpore; vel totus homo post resurrectionem. Eaque gemina est sibi extreme opposita, impiorum infernus, piorum vita aeterna. Illud ex hisce enumerationibus omnibus simul sumtis elucescit, quod sex in universum sint hominis ac mundi novissima. 1. Mors hominis temporalis, ad quam pertinet animae a corpore separatio ac corporis in sepulcro cinefactio. 2. Universalis omnium hominum resuscitatio; 3. judicii extremi administratio; 4. mundi conflagratio; 5. impiorum aeterna damnatio; 6. piorum aeterna glorificatio. Cumque usitatum sit quatuor duntaxat novissima statuere, ideo sic progredi possumus. Novissima in genere accepta ratione duplicis objecti sunt duplicia, 1. μακροκόσμου, 2. μικροκόσμου. Μακροκόσμου novissimum est seculi consummatio; novissima zooxóoμov sunt quatuor; 1. mors; 2. resurrectio;

Reduc ergo
sedulus in memoriam illum extremum exitus tui
diem, et antequam misera anima tua de carcere
carnis exeat, provideas, quo vadat. Sed ad novis-
sima in genere accepta plura pertinent quam mors,
quae est του μικροκόσμου ἔσχατον. Quibusdam
probatur haec enumeratio dichotomica. Novissima

sunt duplicia. 1. mundi destructio. 2. Christi ap-
paritio, qui veniet 1. ad resuscitandum, 2. ad judi-
candum, in quo judicio piis vitam aeternam, impiis
infernum adjudicabit. Sed in hac distributione
omittitur unum ex toyáros, videlicet mors tempo-
ralis. Communiter numerantur quatuor novissima
hoc inclusa disticho:

Mors tua, judicium postremum, gloria coeli,

Et dolor inferni sunt meditanda tibi.

3. judicium; 4. mora aeterna, piorum scilicet in
coelo et damnatorum in inferno.

Bernhardus in quod. serm.: Novissima sunt quatuor,
mors, judicium, gehenna, gloria. Quid horribilius
morte? quid terribilius judicio? quid intolerabilius
gehenna? et quid jucundius gloria? Sed in hac 8. De ordine novissimorum itidem plurimum Ordo.
enumeratione omittitur mortuorum resurrectio et variant. 1. Mortem hominis temporalem inter 1. Mors.
mundi consummatio. Quidam igitur quaternarium novissima primo loco ponendam plerique omnes
novissimorum numerum sic explicant, ut 1. inter statuunt, quia reliqua omnia temporis ratione ante-
ea locum tribuant morti hominis, 2. ejusdem greditur. Statutum est hominibus semel mori, post
resurrectioni, quibus de transitu mundi quaedam hoc vero judicium, Hebr. 9, v. 27. cui judicio cum
attexenda censent; 3. adventui Christi ad judicium immediate ac indivulse conjuncta sit futura mundi
de vivis simul ac mortuis exercendum; 4. saluti consummatio, ideo hoc oxatov, mors scilicet tempo-
seu beatitudini piorum et damnationi impiorum ralis, mundi consummationi non immerito praeponi-
aeternae. Sed praestat distincte de mortuorum tur. De illis, quos dies extremus vivos deprehendet,
resurrectione et mundi consummatione, item de quaestio moveri poterat, an scilicet eorum immutatio,
gloria aeterna piorum et poenis aeternis impiorum quae analogum quiddam mortis et resurrectionis
agere, quam ad unum idemque caput ea referre. obtinebit, mundi consummationem sit praecessura,
Quidam in extremis illis percensendis sic progre- an vero secutura? Sed cum reliquorum hominum
diuntur. Actio Dei circa hominem post lapsum mors, cujus instar futura erit ista άλlayń. 1. Cor. 15,
consideratur vel in vita praesenti, ratione tum v. 52. mundi consummationem antecessura sit, ideo
status peccati seu irae, tum reconciliationis seu verisimile est, illam vivorum immutationem itidem
gratiae; vel in vita futura, quae consideratur vel consummationi mundi fore praemittendam. Adde,
inchoative, vel consummative. Inchoative occurrit quod resurrectio mortuorum antecessura videatur
finis ultimus vel μixooxóoμov sive hominis, vel mundi consummationem, ut postea videbimus. Jam
μazqozioμov sive totius mundani systematis. Mi- vero immutatio illa vivorum non solum mortis, sed
κροκόσμου sive hominis finis ultimus est mors etiam resurrectionis analogiam quandam obtinebit,
temporalis, pazooxóouou finis ultimus est mundi ergo et ipsa mundi consummationem videtur ante-

2. Resurrectio

rum.

cessura. Idem colligitur ex serie descriptionis apo- videtur prius instituendum, quam mundus sit con-
stolicae 1. Cor. 15, v. 52: In momento, in ictu oculi, flagratus, ut paulo post videbimus. Jam vero re-
in novissima tuba, et mortui resurgent adagio et surrectio mortuorum praecedet judicium, ut jam
nos (in vivis superstites ad diem usque judicii re- ante demonstratum fuit. Ergo eadem etiam prae-
licti) immutabimur. Ergo ut mortui resurgent ante cedet mundi conflagrationem ac totius universi
mundi consummationem, ita quoque ante eandem consummationem. 2. Quia mortui dicuntur resusci-
vivi videntur immutandi. Qui mundi consumma- tandi ex pulvere terrae Job. 19, v. 25. Dan. 12,
tionem morti temporali in enumeratione novis- v. 2. ex monumentis Joh. 5, v. 29. terminus igitur
simorum praeponunt, eo respiciunt, quod mors a quo resuscitandorum corporum est pulvis ac cinis,
temporalis sit novissimum uizqozóσμov, mundi in quem post mortem sunt redacta, utique ergo in
autem consummatio novissimum uaxooxóoμov, jam resuscitatione mortuorum terra adhuc stabit. 3. Quia
vero uaxoóxooμos est veluti totum quid, uxoóxooμos notanter dicitur Apoc. 20, v. 13. quod mare dederit
totius illius quasi quaedam pars; ex eo colligunt, mortuos, qui in eo erant, utique ergo mare adhuc
de consummatione mundi priore, de morte hominis supererit, quando suffocati in mari vel in mare
loco posteriore esse agendum. Sed potior respectus projecti ad vitam a judice revocabuntur. 4. Quia
ad temporis seriem in enumeratione novissimorum locum Job. 19, v. 25. quidam sic vertunt, post
excitari meum, id est me ex mortuis excitato,

habendus videtur.

cium

9. 2. Resurrectionem mortuorum prius futuram exscindentur haec, quae in mundo sunt visibilia, mortuo quam extremum judicium in propatulo est, cum quam versionem admittunt verba Hebraea. Ergo finis resurrectionis hic sit, ut omnes homines ex resurrectionem sequetur demum mundi consummorte resuscitati reportent suorum vel benefactorum matio. praemia, vel malefactorum supplicia. Idem colligi- 10. 3. Judicium extremum praecessurum esse 3. Juditur ex judicii illius descriptione. Matth. 25, v. 31: impiorum damnationem et piorum glorificationem extremum. Cum venerit Filius hominis in majestate sua et extra controversiae aleam positum est, quia in ipso XVII. 9. omnes angeli cum eo, tunc se debit super sedem judicii actu ac processu dicet judex electis ad majestatis suae; v. 32: et congregabuntur ante dextram constitutis : Venite benedicti patris mei, eum omnes gentes, et separabit eos ab invicem. possidete regnum paratum vobis a constitutione Atqui illam omnium populorum ac gentium con- mundi, Matth. 25, v. 34. ac impiis ad sinistram gregationem praecedet universalis omnium hominum collocatis: Discedite a me maledicti in ignem resuscitatio. Johan. 5, v. 28: Venit hora, in qua aeternum, v. 41. et ibunt hi in supplicium aeternum, omnes, qui in monumentis sunt, audient vocem Filii justi vero in vitam aeternam, v. 46. Sed de eo hominis, v. 29. et procedent, qui bona fecerunt, in quaestio movetur, an judicium extremum antegresresurrectionem vitae, qui vero mala egerunt, in surum sit mundi conflagrationem, an vero mundi resurrectionem judicii. àvάoraois τns xploεws est conflagratio antecessura sit extremum judicium. ἀνάστασις εἰς κρίσιν vel πρὸς κρίσιν, utique ergo Posterius affirmat Thomas in supplem. part. 3. q. 74. resurrectio judicium praecedet. Confer Dan. 12, art. 7. ubi sie concludit: Cum mortuorum resurv. 2: Multi e dormientibus in terra pulveris exper-rectio judicium praecessura sit, conflagratio ignis, giscentur, illi quidem ad vitas seculi, hi vero ad quantum ad mundi purgationem spectat, Dei judiopprobria, ad contemtum sempiternum. Jam vero cium praecedat oportet, quantum vero attinet ad opprobrium illud sempiternum in actu extremi illius ignis actum, quo malos involvit, judicium judicii demum ipsis decernetur. 2. Cor. 5, v. 10: ignis conflagrationem anteibit. Thomae vestigiis Omnes nos manifestari oportet ante tribunal Chri- insistunt Jesuitae. Gregorius de Valentia tom. 4. sti, ut reportet unusquisque, rà dia Tov σwμaros p. 2276: Plerique theologi sentiunt, conflagrangòs å engažev, utique ergo animae prius unientur tionem antecessuram ipsum judicium, id quod satis suis corporibus, antequam judicium exercebitur. aperte colligi videtur ex illis Scripturae locis: 4. Esdr. 7, v. 32: Terra reddet, quae in ea dor- Ignis in conspectu ejus exardescet Psalm. 49. et miunt, et pulvis, qui in eo silentio habitant, et ante ipsum ignis praecedet Psalm. 96. et ante promtuaria reddent, quae eis commendatae sunt faciem ejus vorax ignis Joël. 2. Josephus a Costa XVII. 10. animae, v. 33. et revelabitur Altissimus super sedem lib. 4. de novissimis temp. c. 22. hac de re sic judicii. Sed in re manifesta pluribus non est opus. disserit: Ut meam commentationem ipse subjiciam, Illud vero in quaestione est, an resurrectio mortuo- sic de iis cogitare soleo, ut omnium illorum terrirum antecessura sit mundi ouvréelav, an vero vice bilium signorum, quae praedicuntur proxima futuro versa mundi consummatio praegressura sit mortuorum judicio ultimum ignis sit, qui faciem judicis jam resurrectionem. Posterius verisimile reddi posset descendentis praeeat. Igne hoc ubique grassante ex eo, quod àválvois xai àñozatáσraois totius prae- sceleratos arsuros puto secundum Apocal. c. 20. cessura videatur nozarάoiαoi partis, videlicet probos et justos purgandos quidem, si quid labis hominis, quodque Job. 14, v. 12. dicitur: Non re-insederit, ut insinuat apostolus 1. Cor. 3. sed non surget homo, donec non erunt coeli, non expergiscen- necandos. Sebastianus Barradius tom. 3. conc. evang. tur et non suscitabuntur a somno suo, sed prius lib. 9. c. 11. p. 590. Ignem praecessurum esse rectius forte affirmatur, 1. quia extremum judicium judicium, probatur ex verbis ecclesiae in officio

vitam prodituri, Joh. 5, v. 28. xaì ¿v oáknıyyı Oɛov,
per quam quidam intelligunt tonitrua, Exod. 19,
v. 16. Johan. 12, v. 19. quidam vero proprie de

defunctorum, cum veneris judicare seculum per quam conflagret mundus, ut paulo post probabiliter ignem. Idem indicant verba Esa. 66. Psalm. 49. disseremus, utique ergo etiam ante extremum judiPsalm. 96. Actiones ejus ignis erunt terrae com- cium non conflagrabit hoc universum. Abulens. in bustio, justorum purgatio et mundi expurgatio. Matth. q. 521. disputat, quod terra immenso hiatu Atqui 1. de purgandis materiali quodam igne piis post promulgatam in damnatos sententiam sit os et electis altum in Scripturis silentium. 2. Opinio | suum apertura, ut vivos illos deglutiat, utique ergo illa fomentum praebet purgatorio, contra quod in- | in judicio terra adhuc supererit. 3. Quia 1. Thess 4, ferius disputabitur, vel potius ex purgatorii fictitii v. 16. Dominus ad judicium dicitur venturus ¿v cineribus originem coepit. 3. Eadem opinio orta zelevoμari, quod proprie significat acclamationes est ex hypothesi de aloo mundi secundum illas, quibus nautae seu milites sese mutuo exhorqualitates tantum, quam ad minimum dubiam et tantur ad rem fortiter gerendam, v qov doɣay- XVII. 11. incertam esse inferius patebit. 4. Eundem omnino yelov, per quem quidam intelligunt aliquem ex ignem futurum, quo conflagrabit mundus et quo creatis angelis, quidam ipsum Christum, cujus damnati in inferno torquebuntur, quod Thomas vocem mortui in sepulcro dicuntur audituri et ad praesupponit, ecquis certos nos reddet? 5. Si ignis ille ante judicium inflammandus ac toto judicii tempore duraturus, impii non ut rei ex vinculis, sed ut jam damnati ex flammis causam suam agerent, clangore buccinae accipiunt, sicut exponitur Matth. 24, quin et poena infligeretur, antequam sententia v. 31: Mittet Filius hominis angelos suos cum tuba fuisset pronuntiata. 6. Quae de igne faciem judicis vocis magnae, vel cum tubae voce magna, utroque praecessuro ex Psalm. 50, v. 3. Psalm. 97, v. 3. enim modo reddi potest. 1. Cor. 15, v. 52: Ev lozáJoël. 2, v. 3. afferuntur, ea quidam malunt in sensu τn σálnıɣyı, oɑiníoɛı yáo. Jam vero illud zéεvoμa figurato de ira et furore, vel tremenda potentia et ac sonus tubae aërem adhuc superfuturum requirit, ultione judicis quam in sensu proprio de igne nisi itidem dicere velimus, non naturali, sed plane materiali exponere, quia Esa. 66, v. 16. ignis et praeternaturali modo haec omnia peragenda esse, gladius conjunguntur. Jam vero gladii nomen qua de re suo loco. 4. Quia angeli dicuntur connon potest aliter quam metaphorice eo in loco ac- gregaturi electos a quatuor ventis seu plagis mundi, eipi. Ergo etiam ignis nomen metaphorice accipien- a summis coelorum usque ad terminos eorum, dum. 7. Quodsi vel maxime de igne illo, quo Matth. 24, v. 31. Marc. 13, v. 27. ergo quando angeli totum hoc universum conflagrabit, dicta illa ac- electos congregabunt et tribunali Christi sistent, cipiamus, illud tantum ex eis colligi poterit, quod supererunt adhuc quatuor mundi plagae. 5. Quia cum judicio divino proxime conjuncta sit futura apostolus 1. Thess. 4, v. 15. testatur, Dominum illa mundi conflagratio, nequaquam vero quod in reditu suo ad judicium multos inventurum vivos. eadem sit illud antecessura. Ignis enim ille dicitur Nos vivi, inquit per figuram zoonotas, qui reliire ", coram eo vel in conspectu ejus, a facie qui erimus in adventum Domini, non praevenieejus, quando autem id futurum sit, num ante ju- mus eos, qui obdormierunt, v. 17. nos vivi, qui dicium, an vero post judicium, illud diserte non relinquimur, simul rapiemur cum illis in nubiexprimitur. Esa. 66, v. 15: Dominus veniet

in igne vel cum igne. 2. Thess. 1, v. 8: Revelabitur Dominus Jesus e coelo èv пvì ployós, in flamma ignis. 8. Quid quod Joël 2, v. 3. sic legitur: A conspectu ejus comedit ignis, et post eum exuret flamma. Ex quo loco prophetico colligimus, initium conflagrationis mundi per ignem coeptum iri ante judicium, sed complementum post judicium demum secuturum.

bus obviam Domino etc. Atqui si totius uni-
versi conflagratio praecessura esset extremum ju-
dicium, Christus in suo ad judicium adventu nullos
inveniret vivos, quia in illa conflagratione homines
vivi immutarentur. 6. Quia segregatio impiorum
dicitur instituenda in consummatione seculi Matth.
13, v. 39. et 49. ac sententiae judiciariae exsecutio
dicitur futura in die novissimo 1. Tim. 4, v. 8. at
post transitum mundi nullum amplius tempus, et

11. Probabilius igitur existimamus, judicium in exsecutione cessabit finis mundi propter homines extremum antecessurum esse totalem mundi con- creati. 7. Eadem est sententia Augustini lib. 20. flagrationem, 1. quia judex venturus dicitur inì rov de civ. Dei c. 14: Peracto judicio tunc esse desivɛpelor, in nubibus coeli, Matth. 24, v. 30. c. 26, net hoc coelum et haec terra, quando incipiet esse V. 64. Apoc. 14, v. 14. Ev vεpélŋ ac repéhais coelum novum et terra nova. et lib. ejusd. cap. 16. Marc. 13, v. 26. Lucae 21, v. 27. μerà tær vegɛlwv non longe a princ.: Judicatis his, qui scripti non Marc. 14, v. 62. Apoc. 1, v. 7. jam vero nubes sunt in libro vitae et in aeternum ignem missis, pertinent ad universi hujus constitutionem, utique tunc figura hujus mundi mundanorum ignium conergo in extremi judicii exsecutione adhuc supererunt flagratione praeteribit, sicut factum est mundananubes, nisi velimus dicere, nubem illam non fore rum aquarum inundatione diluvii. cap. 18: Post naturalem, sed singularem extraordinario Christi factum judicium mundus ardebit. cap. 30: Post miraculo formatum. 2. Quia post latam judicis Christi judicium mortuorum resurrectionem, bonorum sententiam pii in occursum Domini per aëra prius malorumque diremtionem existimo secuturam transferentur et evehentur 1. Thess. 4, v. 17. ante- mundi conflagrationem.

2. Resurrectio

rum.

cessura. Idem colligitur ex serie descriptionis apo- videtur prius instituendum, quam mundus sit con-
stolicae 1. Cor. 15, v. 52: In momento, in ictu oculi, flagratus, ut paulo post videbimus. Jam vero re-
in novissima tuba, et mortui resurgent adagio et surrectio mortuorum praecedet judicium, ut jam
nos (in vivis superstites ad diem usque judicii re- ante demonstratum fuit. Ergo eadem etiam prae-
licti) immutabimur. Ergo ut mortui resurgent ante cedet mundi conflagrationem ac totius universi
mundi consummationem, ita quoque ante eandem consummationem. 2. Quia mortui dicuntur resusci-
vivi videntur immutandi. Qui mundi consumma- tandi ex pulvere terrae Job. 19, v. 25. Dan. 12,
tionem morti temporali in enumeratione novis- v. 2. ex monumentis Joh. 5, v. 29. terminus igitur
simorum praeponunt, eo respiciunt, quod mors a quo resuscitandorum corporum est pulvis ac cinis,
temporalis sit novissimum μικροκόσμου, mundi in quem post mortem sunt redacta, utique ergo in
autem consummatio novissimum μazoozóoμov, jam resuscitatione mortuorum terra adhuc stabit. 3. Quia
vero uaxoóxooμos est veluti totum quid, uzgózonuos notanter dicitur Apoc. 20, v. 13. quod mare dederit
totius illius quasi quaedam pars; ex eo colligunt, mortuos, qui in eo erant, utique ergo mare adhuc
de consummatione mundi priore, de morte hominis supererit, quando suffocati in mari vel in mare
loco posteriore esse agendum. Sed potior respectus projecti ad vitam a judice revocabuntur. 4. Quia
ad temporis seriem in enumeratione novissimorum locum Job. 19, v. 25. quidam sic vertunt, post
habendus videtur.
excitari meum, id est me ex mortuis excitato,

cium

9. 2. Resurrectionem mortuorum prius futuram exscindentur haec, quae in mundo sunt visibilia, mortuo quam extremum judicium in propatulo est, cum quam versionem admittunt verba Hebraea. Ergo finis resurrectionis hic sit, ut omnes homines ex resurrectionem sequetur demum mundi consummorte resuscitati reportent suorum vel benefactorum matio. praemia, vel malefactorum supplicia. Idem colligi- 10. 3. Judicium extremum praecessurum esse 3. Juditur ex judicii illius descriptione. Matth. 25, v. 31: impiorum damnationem et piorum glorificationem extremum. Cum venerit Filius hominis in majestate sua et extra controversiae aleam positum est, quia in ipso XVII. 9. omnes angeli cum eo, tunc se debit super sedem judicii actu ac processu dicet judex electis ad majestatis suae; v. 32: et congregabuntur ante dextram constitutis : Venite benedicti patris mei, eum omnes gentes, et separabit eos ab invicem. possidete regnum paratum vobis a constitutione Atqui illam omnium populorum ac gentium con- mundi, Matth. 25, v. 34. ac impiis ad sinistram gregationem praecedet universalis omnium hominum collocatis: Discedite a me maledicti in ignem resuscitatio. Johan. 5, v. 28: Venit hora, in qua aeternum, v. 41. et ibunt hi in supplicium aeternum, omnes, qui in monumentis sunt, audient vocem Filii justi vero in vitam aeternam, v. 46. Sed de eo hominis, v. 29. et procedent, qui bona fecerunt, in quaestio movetur, an judicium extremum antegresresurrectionem vitae, qui vero mala egerunt, in surum sit mundi conflagrationem, an vero mundi resurrectionem judicii. ἀνάστασις τῆς κρίσεως est condagratio antecessura sit extremum judicium. ἀνάστασις εἰς κρίσιν vel προς κρίσιν, utique ergo Posterius affirmat Thomas in supplem. part. 3. q. 74. resurrectio judicium praecedet. Confer Dan. 12, art. 7. ubi sic concludit: Cum mortuorum resurv. 2: Multi e dormientibus in terra pulveris exper-rectio judicium praecessura sit, conflagratio ignis, giscentur, illi quidem ad vitas seculi, hi vero ad quantum ad mundi purgationem spectat, Dei judiopprobria, ad contemtum sempiternum. Jam vero cium praecedat oportet, quantum vero attinet ad opprobrium illud sempiternum in actu extremi illius ignis actum, quo malos involvit, judicium judicii demum ipsis decernetur. 2. Cor. 5, v. 10: ignis conflagrationem anteibit. Thomae vestigiis Omnes nos manifestari oportet ante tribunal Chri- insistunt Jesuitae. Gregorius de Valentia tom. 4. sti, ut reportet unusquisque, rà dia rov owμaros p. 2276: Plerique theologi sentiunt, conflagrangòs å ễngažev, utique ergo animae prius unientur tionem antecessuram ipsum judicium, id quod satis suis corporibus, antequam judicium exercebitur. aperte colligi videtur ex illis Scripturae locis: 4. Esdr. 7, v. 32: Terra reddet, quae in ea dor- Ignis in conspectu ejus exardescet Psalm. 49. et miunt, et pulvis, qui in eo silentio habitant, et ante ipsum ignis praecedet Psalm. 96. et ante promtuaria reddent, quae eis commendatae sunt faciem ejus vorax ignis Joël. 2. Josephus a Costa XVII. 10. animae, v. 33. et revelabitur Altissimus super sedem lib. 4. de novissimis temp. c. 22. hac de re sic judicii. Sed in re manifesta pluribus non est opus. disserit: Ut meam commentationem ipse subjiciam, Illud vero in quaestione est, an resurrectio mortuo- sic de iis cogitare soleo, ut omnium illorum terrirum antecessura sit mundi ovvrélɛav, an vero vice bilium signorum, quae praedicuntur proxima futuro versa mundi consummatio praegressura sit mortuorum judicio ultimum ignis sit, qui faciem judicis jam resurrectionem. Posterius verisimile reddi posset descendentis praeeat. Igne hoc ubique grassante ex eo, quod àválvois xaì àñozatáσiaois totius prae- sceleratos arsuros puto secundum Apocal. c. 20. cessura videatur àлoxαιάo1αoi partis, videlicet probos et justos purgandos quidem, si quid labis hominis, quodque Job. 14, v. 12. dicitur: Non re-insederit, ut insinuat apostolus 1. Cor. 3. sed non surget homo, donec non erunt coeli, non expergiscen- necandos. Sebastianus Barradius tom. 3. conc. evang. tur et non suscitabuntur a somno suo, sed prius lib. 9. c. 11. p. 590. Ignem praecessurum esse rectius forte affirmatur, 1. quia extremum judicium judicium, probatur ex verbis ecclesiae in officio

defunctorum, cum veneris judicare seculum per quam conflagret mundus, ut paulo post probabiliter ignem. Idem indicant verba Esa. 66. Psalm. 49. disseremus, utique ergo etiam ante extremum judiPsalm. 96. Actiones ejus ignis erunt terrae com- cium non conflagrabit hoc universum. Abulens. in bustio, justorum purgatio et mundi expurgatio. Matth. q. 521. disputat, quod terra immenso hiatu Atqui 1. de purgandis materiali quodam igne piis post promulgatam in damnatos sententiam sit os et electis altum in Scripturis silentium. 2. Opinio | suum apertura, ut vivos illos deglutiat, utique ergo illa fomentum praebet purgatorio, contra quod in- in judicio terra adhuc supererit. 3. Quia 1. Thess 4, ferius disputabitur, vel potius ex purgatorii fictitii v. 16. Dominus ad judicium dicitur venturus v cineribus originem coepit. 3. Eadem opinio orta zelevoμati, quod proprie significat acclamationes est ex hypothesi de lodo mundi secundum illas, quibus nautae seu milites sese mutuo exhorqualitates tantum, quam ad minimum dubiam et tantur ad rem fortiter gerendam, Ev qovỹ ào̟xay- XVII. 11. incertam esse inferius patebit. 4. Eundem omnino yélov, per quem quidam intelligunt aliquem ex ignem futurum, quo conflagrabit mundus et quo creatis angelis, quidam ipsum Christum, cujus damnati in inferno torquebuntur, quod Thomas vocem mortui in sepulcro dicuntur audituri et ad praesupponit, ecquis certos nos reddet? 5. Si ignis vitam prodituri, Joh. 5, v. 28. xaì lv oákæıyı Oɛov, ille ante judicium inflammandus ac toto judicii per quam quidam intelligunt tonitrua, Exod. 19, tempore duraturus, impii non ut rei ex vinculis, sed v. 16. Johan. 12, v. 19. quidam vero proprie de ut jam damnati ex flammis causam suam agerent, clangore buccinae accipiunt, sicut exponitur Matth. 24, quin et poena infligeretur, antequam sententia v. 31: Mittet Filius hominis angelos suos cum tuba fuisset pronuntiata. 6. Quae de igne faciem judicis vocis magnae, vel cum tubae voce magna, utroque praecessuro ex Psalm. 50, v. 3. Psalm. 97, v. 3. enim modo reddi potest. 1. Cor. 15, v. 52: Ev čozáJoël. 2, v. 3. afferuntur, ea quidam malunt in sensu ry oάlnıyyı, oakníoɛı yáo. Jam vero illud zélɛvoua figurato de ira et furore, vel tremenda potentia et ac sonus tubae aërem adhuc superfuturum requirit, ultione judicis quam in sensu proprio de igne nisi itidem dicere velimus, non naturali, sed plane materiali exponere, quia Esa. 66, v. 16. ignis et praeternaturali modo haec omnia peragenda esse, gladius conjunguntur. Jam vero gladii nomen qua de re suo loco. 4. Quia angeli dicuntur connon potest aliter quam metaphorice eo in loco accipi. Ergo etiam ignis nomen metaphorice accipiendum. 7. Quodsi vel maxime de igne illo, quo totum hoc universum conflagrabit, dicta illa accipiamus, illud tantum ex eis colligi poterit, quod cum judicio divino proxime conjuncta sit futura apostolus 1. Thess. 4, v. 15. testatur, Dominum illa mundi conflagratio, nequaquam vero quod in reditu suo ad judicium multos inventurum vivos. eadem sit illud antecessura. Ignis enim ille dicitur Nos vivi, inquit per figuram xoivonoias, qui reliire 1, coram eo vel in conspectu ejus, a facie qui erimus in adventum Domini, non praevenieejus, quando autem id futurum sit, num ante ju- mus eos, qui obdormierunt, v. 17. nos vivi, qui dicium, an vero post judicium, illud diserte non relinquimur, simul rapiemur cum illis in nubiexprimitur. Esa. 66, v. 15: Dominus veniet bus obviam Domino etc. Atqui si totius uniin igne vel cum igne. 2. Thess. 1, v. 8: Revelabitur versi conflagratio praecessura esset extremum juDominus Jesus e coelo èv пvọì ployós, in flamma dicium, Christus in suo ad judicium adventu nullos ignis. 8. Quid quod Joël 2, v. 3. sic legitur: A con- inveniret vivos, quia in illa conflagratione homines spectu ejus comedit ignis, et post eum vivi immutarentur. 6. Quia segregatio impiorum exuret flamma. Ex quo loco prophetico colligimus, dicitur instituenda in consummatione seculi Matth. initium conflagrationis mundi per ignem coeptum 13, v. 39. et 49. ac sententiae judiciariae exsecutio iri ante judicium, sed complementum post judicium dicitur futura in die novissimo 1. Tim. 4, v. 8. at demum secuturum.

gregaturi electos a quatuor ventis seu plagis mundi,
a summis coelorum usque ad terminos eorum,
Matth. 24, v. 31. Marc. 13, v. 27. ergo quando angeli
electos congregabunt et tribunali Christi sistent,
supererunt adhuc quatuor mundi plagae. 5. Quia

post transitum mundi nullum amplius tempus, et

11. Probabilius igitur existimamus, judicium in exsecutione cessabit finis mundi propter homines extremum antecessurum esse totalem mundi con- creati. 7. Eadem est sententia Augustini lib. 20. flagrationem, 1. quia judex venturus dicitur ènì rov de civ. Dei c. 14: Peracto judicio tunc esse desireqɛkór, in nubibus coeli, Matth. 24, v. 30. c. 26, net hoc coelum et haec terra, quando incipiet esse V. 64. Apoc. 14, V. 14. Ev vεpéλŋ ac vepéhais coelum novum et terra nova. et lib. ejusd. cap. 16. Marc. 13, v. 26. Lucae 21, v. 27. μerà tāv veyɛhov non longe a princ.: Judicatis his, qui scripti non Marc. 14, v. 62. Apoc. 1, v. 7. jam vero nubes sunt in libro vitae et in aeternum ignem missis, pertinent ad universi hujus constitutionem, utique tunc figura hujus mundi mundanorum ignium conergo in extremi judicii exsecutione adhuc supererunt flagratione praeteribit, sicut factum est mundananubes, nisi velimus dicere, nubem illam non fore rum aquarum inundatione diluvii. cap. 18: Post naturalem, sed singularem extraordinario Christi factum judicium mundus ardebit. cap. 30: Post miraculo formatum. 2. Quia post latam judicis Christi judicium mortuorum resurrectionem, bonorum sententiam pii in occursum Domini per aëra prius malorumque diremtionem existimo secuturam transferentur et evehentur 1. Thess. 4, v. 17. ante- mundi conflagrationem.