صور الصفحة
PDF
النشر الإلكتروني

A Ponfciis

bas non admo

bantur.

sanctorum memoriis provideas. Appende ergo, si stituit, ut omnes filii Israël ter in anno ad tabertantus sit fructus itineris, ut supplere possit inter- naculum vel templum Domini peregrinarentur, quod missae dispendium obedientiae. Tandem conclu- praeceptum studiose servabat Helcana et Anna dit: Tu itaque pro voto rapacitatem atque exactio- uxor ejus 1. Reg. 1. nec non Christus ipse cum sua nes tuorum compesce, quas pauperum clamor et matre et S. Josepho Luc. 2. Joh. 12. etiam genorphanorum gemitus et lacrymae comitantur vidua- | tiles veniebant adorare in Jerusalem propria regione rum. His tibi, si nescis, thesaurizatur ira Dei in | relicta. Act. 8. Eunuchus Aethiops ex longinqua die irae et revelationis justi judicii Dei, qui red-regione veniebat adorare in Jerusalem. Act. 20. det unicuique secundum opera sua etc. Sicut ergo Paulus ipse festinabat in itinere, ut in Jerusalem praesenti pagina commoneris, utere tuorum consilio faceret pentecosten. Idem argumentum proferunt amicorum, utere meo, domi sedens, pauperum sub- Grodicius conc. 2. in Dom. 1. post Epiph. Bartscius sidiis insistens, loca sanctorum non desiderans tom. 2. conc. p. 93. Respondemus: Maximum omnino intueri, sed tuorum satagens; nec circumferri per discrimen est inter peregrinationes illas sanctorum memorias lapidum, sed circumferre memoriam et Pontificiorum. 1. Illae erant a Deo ipso mandavirtutum. tae, hae vero proprio cordis arbitrio sunt excogita134. 8. Denique a Pontificiis sanioribus non tae. Voluit Deus in tribus festis anniversariis Saniori- admodum probantur. In jure canonico c. Gloria omnes masculos viginti annis majores ad tabernain fin. 12. quaest. 2. citatur dictum Hieronymi: culum et postea ad templum convenire, tum propter dum pro- Non Hierosolymis fuisse, sed Hierosolymis bene publicam verae doctrinae confessionem, ut ejus vizisse laudandum est. Henricus Tolosanus mona- puritas et consensus conservaretur; tum propter chus circa annum 1141. referente Genebrardo pere- benevolentiae inter ejusdem sanguinis et religionis grinationes ad loca sanctorum improbavit. Vincen- hominis conciliationem, tum propter majoris revetius circa annum 1459. in sermon, de assumt. rentiae in animis hominum erga divinum cultum Virginis: Spiritualiter fit peregrinatio, sicut dicit excitationem, tum propter necessariam de rebus ad Paulus, si spiritu vivimus, spiritu ambulemus. Hodie ecclesiam et rempublicam pertinentibus in publico et quolibet die potestis ire in Nazareth ad cameram, ubi Filius Dei fuit incarnatus, et sic de aliis locis. Johannes Ibenhagen sacrificulus circa ann. 1480. improbavit peregrinationes ad S. Jacobum, Mariam et alios divos. Polydorus Virgilius in interpret. orat. Domin. pag. 567: Non est, quod aliquo terrarum pergamus Dei quaerendi causa, qui ubique nobiscum est, quod nonnulli minus sentiunt, quos voluptatis, non item pietatis gratia ideo delectat peregrinatio, ut alii alio percurrant, quo alicujus divi imaginem 'visant, nihil interim mentem ad Deum erigentes. Erasmus in colloq. in cap. Peregrinatio religionis ergo. p. 27: Arnold. Ubi tamdiu peregrinatus es? Cornel. Ab Hierosolymis adsum tibi. Arn. Estne illic, quod tu putes spectatu dignum? Cornel Ut ingenue fatear tibi, niXVII. 146. hil.

Argumenta pro sta

Ostenduntur quaedam monumenta vetustatis, quorum mihi nihil non videbatur commentitium et excogitatum ad alliciendos simplices et credulos, imo nec hoc arbitror illos scire, quo loco sita olim fuerit Hierosolyma. Arn. Quid igitur vidisti? Cornel. Magnam ubique barbariem. Arnold. Nihilo sanctior redis? Cornel. Imo multis partibus deterior. Arnold. Nummatior ergo? Cornel. Imo nudior Leberide. Arnold. An non poenitet igitur tam longinquae peregrinationis frustra susceptae? Cornel. Nec pudet, quia tam multos habeo stultitiae meae sodales, nec poenitet, quia frustra jam sit poenitere. Vide ibidem plura in illam

sententiam.

135. Argumenta, quibus Pontificii peregrinationes suas suffulciunt, ex statu quaestionis recte forbiliendis mato facilem habent explicationem. Bellarminus nationi- lib. 3. de cultu sanct. c. 8. tria argumentorum gebus. 1.Ex Scriptura. nera producit. 1. Ex Scriptura. Deut. 16. Deus in

peregri

et oecumenico illo concilio deliberationem; tum
propter fidei exercitium et confirmationem, pollicitus
enim erat Dominus, se feminas et pueros domi re-
lictos interea ab omni vi et tyrannide vicinorum
hostium immunes praestare velle, Exod. 34, v. 24.
sed in peregrinationibus Pontificiorum causae illae
cessant. 2. Illae pertinent ad V. T. in quo cultus
divinus ad certum locum erat adstrictus et ecclesia
angustis Judaeae limitibus terminabatur, cui omnes
salvandos associari oportebat; hae vero in N. T.
instituuntur, in quo illud discrimen locorum penitus
est sublatum. Jerem. 3, v. 16. Johan. 4, v. 21.
1. Timoth. 2, v. 8. Quamvis vero novum testamen-
tum jamdum fuerit inchoatum, cum eunuchus
Aethiops ac Paulus Hierosolymam proficiscerentur,
tamen synagoga Judaica nondum erat sepulta,
eunuchus in fide Christi nondum erat instructus,
Paulus ex caritate Judaeis Judaeus factus est
1. Cor. 9, v. 20. ac in tanta populi frequentia mul-
tos Christo lucri facere voluit. 3. Illae propositum
habuerunt finem salutarem, videlicet ut Deo debitum
praestaretur obsequium et cultus divinus conserva-
retur ac propagaretur; hae vero fine suscipiuntur
superstitioso, satisfaciendi scilicet pro peccatis et Dei
gratiam promerendi, cum tamen nulla hac de re
promissio exstet.

[blocks in formation]

ipsius Dei legibus. 2. Finis distinguit actiones. docet, cultum divinum in N. T. non esse certis XVII. 147. Patres illi Hierosolymam profecti sunt non opinione locis adstrictum, sed Deum omnibus illis in locis cultus, nec fiducia cujusdam meriti et satisfactionis, gratiose praesentem esse, in quibus vera fide a sed historiae et orationis causa, ut Christum, qui in nobis invocatur, sicut de Bethel, in quo Deus sese illis locis natus, conversatus ac passus fuit, in manifestarat, Jacobus dicit, quod ibi sit domus Dei spiritu et veritate adorarent. Sic de Alexandro et porta coeli Genes. 28, v. 17. ac facies Dei voscribit Eusebius, quod profectionem instituerit ad catur ille locus, in quo per verbum Deus cum loca Hierosolymitana εὐχῆς καὶ τῶν τύπων ἱστορίας hominibus loquitur et vicissim homines per preces EVEXɛv. Nyssenus propter deliberationem de statu cum ipso loquuntur, Genes. 4, v. 16. Psalm, 42, v. 3. ecclesiae et religionis cum episcopis Hierosolymita- Eadem Scriptura docet, quomodo sancti a nobis nis. Necesse mihi fuit, inquit, pro sancto concilio honorandi sint, non religiosa invocatione, quae soli habito emendandae Arabicae ecclesiae gratia ad Deo debetur, non superstitiosa ad ipsorum reliquias loca illa proficisci, ac сит esset Arabia locis peregrinatione, quae mandato, promisso et exemplo Hierosolymitanis contermina, pollicitus eram, me probato destituitur, sed Dei in sanctis glorificatione, una cum iis, qui sanctis Hierosolymitanis praesunt qui tanta dona in ipsos contulit ac salutaria opera ecclesiis, disceptaturum, quod rerum illis esset sta- in ecclesia per ipsorum ministerium perfecit Gal. 1, tus perturbatus, ac quodam, qui medius intercederet, v. 23. 24. ac virtutum, quae in eis nobis proponunegerent. Pontificii partem cultus non postremam in tur, imitatione Hebr. 13, v. 7. Secundo, peregriperegrinationibus illis constituunt ac fiduciam me-nationes illas suscipere est opus poenitentiae et riti et satisfactionis ex eis concipiunt. 3. Illi ipsi satisfactionis, quia laboriosum et poenale. Repatres, qui Hierosolymam profecti sunt, diserte spondemus: Hoe falsa nititur hypothesi, quasi opera testantur, gratiam Dei in illis locis non esse am- laboriosa sponte suscipi possint intentione ea, ut pliorem, nec pietati vel fidei quidquam decedere, si per illa pro peccatis satisfiat. Tertio, auget devotiovel maxime quis Hierosolymam non viderit, ut ex nem, quia praesentia loci sancti vix dici potest, XVII. 1 Hieronymo et Nysseno apparet. 4. Inter anody-quantum incutiat horrorem, quantam excitet reveμous religionis causa Hierosolymam profectos recen- rentiam, et licet ubique sint aliqua loca sancta, set Bellarminus monachos Aegyptios ex Cassiano tamen saepe alibi sunt loca sanctiora, ad quae lib. 4. de institut. renunc. cap. 31. et tamen paulo utile est peregrinari, vel si non sunt sanctiora, post S. secundo dico, asserit, monachis, qui in sunt tamen alia ab his, quae in nostra patria inclaustris in silentio, precibus ac jejuniis exercentur, veniuntur, et ipsa novitas juvat ad excitandam non convenire illas peregrinationes, quia illorum devotionem, saepe etiam peculiari amore ferimur majus bonum impediretur minore bono peregrina- erga alicujus sancti memoriam, quae procul abest tionis. Agnoscere igitur cogitur, exempla illa esse a nobis, et eo accedere non parum juvat, licet domi dissimilia. 5. Magdeburgenses centuriatores recte habeamus memorias celebriores. Respondemus: statuunt, tempore Constantini peregrinationes illas Distinguendum inter verum ac salutarem Dei timoad loca sancta frequentari primum coepisse, cui rem, et inter denoid aportar ac superstitionem, ad assertioni frustra a Bellarmino opponitur exemplum priorem nihil conferunt istae peregrinationes, sed Alexandri unicum et singulare, aliud enim est loqui duntaxat ad posteriorem, quinimo Nyssenus probat, de profectione, aliud de profectionis frequentatione. peregrinationes illas verae pietatis ac timoris DoSimeonis Metaphrastae de Alexio testimonium exigui mini esse exterminatrices. Quod ad sanctitatem ponderis est, cum ipse Bellarminus lib. de script. locorum attinet, de ea sic habendum. Ratione ecel. et Baronius tom. 10. annal. ad ann. 859. a creationis universa terra coram Domino fuit sancta posterioribus quasdam historias additas esse fateantur, quin et diserte addant, Metaphrasten ex proprio ingenio multa addidisse ac vitas sanctorum descripsisse, non ut res gestae fuerunt, sed ut geri potuerint, hoc est officiose mentitum fuisse.

8. Ex ra

tione.

Genes. 1, v. 31. ratione gubernationis ac praesentiae divinae tota et omnis terra est scabellum pedum Domini Esa. 66, v. 1. ac tota est Domini cum omni sua plenitudine Psalm. 24, v. 1. 1. Cor. 10, v. 26. propter peccatum primorum parentum et fratricidium Caini tota fuit maledicta, ut nullus in ea detur 137. 3. Ex ratione. Peregrinationes tria bona locus per se aliis sanctior, Gen. 3, v. 17. cap. 4, afferunt, primo cedunt in honorem Dei et sancto- v. 11. quod autem certa quaedam loca ac partes rum non mediocrem, est enim manifestum signum, terrae dicuntur sanctae, sicut Jerusalem dicitur Deum et sanctos a nobis magni fieri, cum laborem civitas sancta, Matth. 4, v. 5. illud fit propter culet pericula itinerum sponte suscipimus, ut sancto- tus divini exercitium et verbi praedicationem, rum reliquias invisamus. Respondemus: Quemad- causa, propter quam Jerusalem dicitur civitas sancta, modum pii veteres dicunt, quidquid de Christi exponitur Esa. 31, v. 9. quia in ea fuit Jehovae persona praeter et extra Scripturam praedicatur, ignis ac focus, hoc est quia ignitiones et sacrificia etiamsi honor videatur, injuriam esse; ita quoque ex Dei mandato ibi fuere oblata, sed quam primum recte dicimus, quidquid opinione cultus praeter et verbum Dei in aliquo loco non praedicatur, statim extra verbum suscipiatur, etiamsi in honorem Dei quoque sanctitas illius loci desinit, ut exemplo Beet sanctorum cedere videatur, injuria est. Scriptura thelis superius comprobatum fuit.

sicut

menta

1. Gen.

cobus

confert

se in Bersabee.

loca fo

vent, in

quibus

заста

illorum

0988 asservantur.

11. Quid

existis videre.

Argu- 138. Atque haec sunt, quae pro stabiliendis pe- in tract. de bapt. §. 238. et 239. opposuimus 1. allorum regrinationibus Bellarminus adducit. 1. Pererius in regulam theologicam, quod non privatio, sed con21. Ja-. comm. Genes. hoc urget, quod Jacobus patriar- temtus sacramentorum sit damnabilis; 2. promischa contulerit se in Bersabee ibidemque divinum sionem divinam, quod Deus etiam velit esse semioraculum consuluerit, ubi Abraham altare exstru- nis nostri Deus, Gen. 17, v. 7. quod parvulos sibi xerat ac Isaacus Dominum religiose coluerat, id afferri jubeat Marc. 10, v. 14. quod venientem ad se ergo esse factum propter loci sanctitatem, Gen. 21, recipere velit Joh. 6, v. 37. hanc promissionem pii v. 33. c. 26, v. 23. c. 28, v. 10. Respondemus: est fallacia parentes fide amplectuntur ac per preces infantes finis. Deflexit ex itinere Jacobus et ibi potissimum suos adhuc utero conclusos Deo offerunt; 3. bonisubstitit, ut intuitu loci promissiones in eo divini- tatem divinam, quod non sit voluntas Patris coetus editas altius memoriae inprimeret, non quod lestis, ut pereat unus de parvulis istis, Matth. 18, peculiarem aliquam sanctitatem loco inesse putaret, v. 14. 4. potentiam divinam, quod extraordinaria ob quam preces et sacrificia essent Deo acceptiora, actione in illis infantibus fidem ad salutem accenunde posterorum superstitionem, qui ea opinione dere possit, nec mediis in nostrum commodum inatque intentione Bersabeam, Bethelem et Gilgalam stitutis absolute sit adstrictus; 5. universalitatem frequentabant Deus per prophetam taxat Hoseae 4, meriti per Christum praestiti, qui etiam propter 2. Sancti v. 15. Amos 5, v. 5. cap. 8, v. 14. 2. Costerus in infantes infans nasci voluit; 6. exempla infantum peculiari cura ea enchir. cap. 14. p. 481. hoc affert, quod sancti Israëliticorum ante susceptam circumcisionem morpeculiari ratione et cura ea loca foveant, in qui- tuorum, neque tamen a salute simpliciter exclusobus sacra illorum ossa asservantur. Sed de illarum. Confer Lutherum tom. 2. Jen. Lat. p. 133. regnorum, provinciarum et civitatum in curam ac tom. 8. Jen. Germ. p. 51. tom. 12. Witeb. p. 184. tutelam sanctorum distributione praeter, imo contra in Genes. c. 17. p. 81. Bugenhagium in explicatione verbum facta in quaestione de invocatione sancto- Psalm. 29. quae exstat in decade 4. consil. Bidenb. rum latius dicetur, hic repetimus illud propheticum consil. 3. epistolam consolatoriam Mörlini, quae Jerem. 2, v. 28: Secundum numerum civitatum exstat decad. ead. consil. 4. responsum Theodorici 3. Matth. tuarum erant dii tui Juda. 3. Stapletonus in Schnepffii decad. ead. consil. 5. scriptum Salomonis prompt. cathol. Dom. 2. adv. urget verba Salvatoris Codomanni decad. ead. consil. 6. informationem Matth. 11, v. 7: Quid existis in desertum videre? | Joachimi Zehneri decad. ead. consil. 7. judicium quibus peregrinationem Judaeorum ad Johannem Michaëlis Coelii decad. 9. consil. 7. Ex hisce igitur videndum in desertum susceptam laudari existimat. fundamentis Pontificius mos infantes non baptizatos Respondemus: quae vero haec consequentia? Judaei extra coemeterium vel in peculiari coemeterii angulo ad Johannem viventem ac docentem in desertum sine Christianis ritibus sepeliendi merito abrogatur egressi sunt; ergo ad reliquias sanctorum defuncto- et constit. ecclesiast. Augusti in articulis generarum opinione cultus ac meriti peregrinationes sunt libus cap. 15. p. 335. ordinatione rectius hac in suscipiendae? Christus interrogat Judaeos, cur ad parte statur. Johannem exiverint in desertum et quid in eo quaesiverint. Ergo laudat peregrinationem ad loca ut de mortis sanctorum susceptam? Num interogare est laudare έnoμévois mortis respectu animae, hoc est de ani- respectu et exire in desertum est peregrinari ad loca sancto-mae post mortem conditione ac statu in posterum rum defunctorum? Scopus Christi est non pere- agamus. Pulvis in terram revertetur, sicut quod grinationem Judaeorum, sed constantiam Johannis fuit, vel quemadmodum antea fuit, et spiritus reverBaptistae laudare. tetur ad Deum, qui dedit illum, ait rex sapiens Eccles. 12, v. 7. eo ipso nos docens, quod maximum sit discrimen inter statum corporis et animae post dissolutionem eorundem in morte factam. In vita arctissimo vinculo invicem sunt connexa, unde afliuntur? Respondemus: originem illud ducit ex fectiones ac passiones corporis redundant in animam, papatu, in quo fide Catholica docetur, parvulos sine et vicissim affectiones ac passiones animae redunbaptismo decedentes absolute esse damnatos et non dant in corpus, anima nihil quidquam agit extra XVII. 150. solum coelesti, sed etiam naturali beatitudine cari- corpus, nec corpus quidquam agit extra animam, liendi. turos, Bellarminus lib. 6. de amiss. grat. et statu pec- sed in morte anima a corpore separatur ac redit ad cati cap. 1. esse mortis aeternae reos, Lindanus Deum, cujus judicio sistitur, a quo vel sanctis lib. 4. panopl. cap. 15. esse condemnandos ac ad angelis deferenda in coelum, vel malis spiritibus sinistram cum hircis fore statuendos, Maldonatus detrudenda in infernum traditur, corpus revertitur in Matth. 25, v. 23. statim ac moriuntur mox in in pulverem terrae, ex quo prima et antiquissima infernum descendere, Canus in relect. de sacram. ejus origo prodiit, ac per putrefactionem et cinefapart. 2. §. Afferent etc. animas ipsorum una cum ctionem in pristina principia redigitur. Post illam corporibus resumtis in tenebras esse detrudendas, dissolutionem ac separationem affectiones ac passioAzorius lib. 9. moral. c. 33. §. tertio etc. Sed huic nes animae non redundant amplius ad corpus, et sanguinario et Rhadamantheo Pontificiorum decreto vicissim affectiones ac passiones corporis non redun

XVII. 149.
Qu. 8.
An in-

139. Quaeritur 8. Rectene fiat, quod in quibusdam locis infantes ante susceptum baptismum mortui fantes extra coemeterium, vel in peculiari coemeterii anceptum gulo absque Christianis ritibus et cantionibus sepebaptis

ante per

mum mortui extra coemeterium sepe

140. Diximus hactenus de Enouέvois sive conse- 2. Consequentibus mortis ratione corporis, restat

quentia

animae.

Animae immortalitas confirmatur.

dant ad animam, nec anima agit per corporis in- | non potest de utroque ex aequo praedicari. Assum-
strumentum, sed separata vivit ac subsistit, nec tum probatur ex illo ipso Salvatoris dicto: Nolite
dissolvitur aut fatiscit, sicut corpus in sua principia timere eos, qui corpus occidunt, animam autem
resolutum, sed extra corpus subsistens immortalem occidere non possunt, ubi manifestum est, occisionem
agit vitam atque ab omni corporis commercio se- de corpore praedicari affirmate, de anima vero ne-
mota in certo no asservatur, donec constituto gate. Conjungimus locum Eccles. 12, v. 7: Pulvis
universalis resurrectionis die corpus divina virtute revertitur in terram, quemadmodum antea fuit, sed XVII. 151.
excitatum eidem iterum conjungatur, ac postmodum spiritus redit ad Deum, qui dedit eum. Si spiritus,
homo justam judicis sententiam experiatur.
hoc est anima, eodem modo interitui esset obnoxia,
141. Anima ergo nobilissima illa hominis pars quo corpus, utique non posset inter corporis et
in morte non interit, sed immortalis perseverat, id animae statum, quem utraque pars post mortem
quod sequentibus comprobatum damus fundamentis, consequitur, oppositio institui. 3. Ex primaeva
1. ex diserta Salvatoris nostri assertione. Matth. 10, animae creatione. Brutorum animae ex eadem
v. 28: Animam occidere non possunt. Quod sic materia, qua ipsorum corpora, productae fuerunt,
vivit, ut occidi nequeat, illud est immortale. Occi- unde corporibus intereuntibus etiam ipsae intereunt.
sionis negatio est ¿davaoías zaì àvwλɛ9glas assertio. Genes. 1, v. 20: Dixit Deus, producant aquae
Jam vero anima ita vivit, ut occidi nequeat. Ergo reptile animae viventis et volatile volitet super
est immortalis. Augustinus tract. 47. in Joh.: terram. v. 24. Producat terra animam viventem in
Quomodo securus sum, quia non moritur anima? genere suo, jumenta et reptilia et bestias terrae
ipsum Dominum audi dantem servo securitatem: | secundum species suas. Homini vero animam in-
Nolite timere eos, qui corpus occidunt, et postea spiravit. Genes. 2, v. 7: Formavit Dominus Deus
non habent, quid faciant. Certe ergo immortalis hominem de limo terrae et inspiravit in faciem
est anima. Non est quod cum Schmaltzio cont. ejus spiraculum vitae, et factus est homo in ani-
Frantz. p. 413. quispiam objiciat, in sequentibus mam viventem. Unde sic inferimus. Cujus origo a
statim addi: Timete eum, qui potest animam et brutorum animabus diversa, ejus quoque non est idem XVII. 152.
corpus perdere in gehenna; ibi enim agitur de morte cum brutorum animabus interitus. Jam vero animae
secunda, quae non fit trucidando et annihilando, sed humanae primaeva origo a brutorum animabus est
infernalibus poenis cruciando. Tertullianus de re- diversa, quia non ex materia elementari, sicut
surr. carnis cap. 34. p. 330: Recipimus animae im- brutorum animae, est facta, sed divinitus corpori ex
mortalitatem, ut perdita non in interitum credatur, terra formato inspirata. Ergo corpori tribuitur
sed in supplicium, id est in gehennam. Augustinus dos ex terrae pulvere, animae vero immediata
lib. 13. de civit. Dei cap. 12: Mortem totius homi- Dei μлvEVÕIS. Hebraei notant in verbo 379
nis sequitur illa, quam secundam mortem divinorum poni duplex jod, cum regulariter deberet esse unum
eloquiorum appellat auctoritas, hanc Salvator signi- jod et duplex zere, ad innuendam duplicem homi-
ficavit, ubi ait, eum timete etc. illa poena ultima nis creationem, terrenam corporis et coelestem
ac sempiterna recte mors animae dicitur, quia non animae. Bernhardus sermon. 2. de nativ. Dom.:
vivit ex Deo, nec vivere corpus dicendum est, in Spiritus non communem, sed propriam habet con-
quo anima non vivendi causa est, sed dolendi etc. ditionem, nec in massa creatur, sed singulari qua-
Adde quod anima non sit eo modo immortalis, quodam excellentia inspiratur. Augustinus lib. 2. de
Deus, ovoids scilicet et independenter, eo enim Genes. ad literam cap. 9. huc accommodat dictum
sensu solus Deus dicitur habere immortalitatem Esaiae cap. 57, v. 16: Animas ego feci. Convenien-
1. Tim. 6, v. 16. sed per creationis gratiam, quia tius huc refertur locus Eccl. 12, v. 7: Spiritus redit
sic a Deo condita est, ut non habeat in se internum
corruptionis principium, sed sit natura incorporea,
invisibilis et immortalis, posset tamen Deus, si vel-
let, animam in nihilum redigere et penitus
exstinguere, sed quia immortalem eam esse voluit,
ideo per et propter illam creatoris voluntatem im-
mortalis perseverat. Immortale est, vel quod abso-
lute et simpliciter nulla potestate, etiam divina,
aboleri nequit, hoc modo solus Deus est immortalis;
vel quod ita a Deo conditum, ut non intereat, licet
per absolutam Dei potentiam aboleri possit, hoc
modo animae hominum et angeli immortales sunt.

ad Deum, qui dedit eum, hoc est Deus ex terrae
pulvere corpus hominis formavit, sed animam ei in-
spiravit, ideo pulvis sive corpus ex pulvere forma-
tum in terram revertitur, sed spiritus ad Deum, qui
dedit eum. Addendum autem huic argumento,
quod homo ad imaginem et similitudinem Dei
fuerit creatus Genes. 1, v. 27. ac proinde etiam ad
immortalitatem Sap. 2, v. 23. quam enim Deus ho-
mini inspiravit animam, ea luce divinae sapientiae,
justitiae ac laetitiae fuit collustrata et ad vitam
aeternam condita.

Animam primo

143. 4. Ex ipsa appellatione.
142. 2. Ex animae et corporis oppositione. In homini inspiratam Moyses vocat ♫ spira-
quo anima et corpus àvudetizãs sibi invicem oppo- raculum vitarum, ubi notant numerum pluralem,
nuntur, illud non potest de utroque ex aequo prae- quo innuitur gemina hominis vita, temporalis et
dicari. Sed in mortalitate anima et corpus sibi in- aeterna, quam immortalis animae beneficio homo
vicem opponuntur, ita ut de corpore mortalitas obtinere debuit, sed quia vox est plurale tan-
affirmetur, de anima vero negetur. Ergo mortalitas tum, ideo argumentum illud non est adeo firmum.

mortem continuatione.

Quidam argumentum petunt ex appellatione spiritus. dicuntur vivere, quia animae eorum vivunt. Usitata Ut enim angeli, quia sunt spiritus vlo et imma- est in Scripturis synecdoche, qua toti tribuitur teriales, recte creduntur immortales; ita quoque quod est partis. Sic apostolus dicit, cupio esse cum anima humana, quia vocatur spiritus Eccles. 3, v. 21. Christo, Philipp. 1, v. 23. animae scilicet ratione et Act. 7, v. 58. Hebr. 12, v. 23. etc. ideo immortalis respectu. Latro conversus eo ipso die erat futurus merito statuitur. Sed cum etiam brutorum animae cum Christo, Luc. 23, v. 43. 3. Deus dicitur padicantur spiritus Gen. 6, v. 17. Eccl. 3, v. 21. ideo triarcharum Deus, quia olim ipsis benefecerat. ex sola et nuda illa denominatione argumentum Respondemus: sic Christo fuisset dicendum, non ego apodicticum peti nequit, sed reliquis est conjungen- sum, sed fui Deus ipsorum. Quamvis vero Moyses dum et addendum, quod anima sit talis spiritus, in Hebraeo verbum substantivum non addat, Christus qui ad Deum redeat, qui in manus Dei commendari tamen dictum Mosaicum allegans recte illud expossit ac debeat etc. 5. Ex vitae post hominis pressit, cum implicite in eo contineatur. 4. DiciQuicunque corpore in cine- tur ipsorum Deus, quia benefacit posteritati. Rerem redacto adhuc vivunt, illorum anima vivit. spondemus: Scriptura utrumque conjungit, quod sit XVII. 153. Ratio est, quia non sunt plures hominis partes Deus patrum et seminis sive posteritatis eorum, quam duae, corpus et anima; utique ergo vel re- Gen. 17, v. 7. utrisque ergo benefacit, non solum in spectu corporis, vel animae vita ipsi tribuitur, de vita, sed etiam post mortem, si scilicet in vera fide corpore post mortem ante resuscitationem et unionem ad finem usque vitae perseverent. 5. Christus cum anima dici nequit, quod vivat, ergo de anima Rom. 14, v. 9. etiam mortuorum Dominus appellahoc intelligendum. Jam subsumo. Sancti patriar- tur. Respondemus: quidam distinguunt inter has chae corporibus suis in cinerem redactis adhuc phrases, esse Deum mortuorum et Dominum morvivunt, Matth. 22, v. 32. Marc. 12, v. 26. Luc. 20, tuorum, sed simplicius respondetur, Christum ac v. 37. ubi Christus tali argumento utitur: Quos Deus eo loco habet, ut se eorum Deum esse pronuntiet, illi vivunt, quia Deus non est Deus mortuorum, sed viventium. Atqui Deus sanctos patriarchas Abrahamum, Isaacum et Jacobum eo loco habet, ut se eorum Deum etiam post mortem pronuntiet, Exod. 3, v. 6. Ergo sancti illi patriarchae Abrahamus, Isaacus et Jacobus etiam post mortem adhuc vivunt. Nondum autem vivunt ratione corporum suorum. Ergo respectu animarum. Quod autem de sanctis patriarchis dicitur, idem de reliquis piis statuendum, quia Deus etiam se ipsorum Deum esse asserit, ubi nota, Christum hoc argumentum petiisse videri ex Habac. 1, v. 12: Quoniam tu es Deus noster ab initio, non moriemur, scilicet in

aeternum.

commodare responsum suum ad opinionem Sadducaeorum, qui existimabant, hominem anima et corpore exstingui, neque unquam ad vitam resurgere; in hoc sensu recte negat Christus, Deum esse Deum mortuorum, hoc est eorum, qui nec animae, nec corporis respectu vivunt, qui plane in nihilum redacti; apostolum vero asserere, quod Christus sit dominus viventium ac mortuorum, hoc est eorum, qui non amplius in his terris quidem vivunt, interim tamen respectu animae beatam in coelo vitam agunt. Breviter, Deus est tantum Deus vivorum, hoc est illi, quorum se Deum vocat coelestis ille Dominus, vivunt, sed vivi illi sunt in duplici differentia, quidam vivunt in corpore et cum corpore, quidam vero extra corpus et a corpore soluti, omnes tamen vivunt. Ex illo igitur divino oraculo Salvator 144. Excipiunt Photiniani, 1. Salvatori de resur- noster et animae immortalitatem et corporum resur- XVII. 154. rectione corporum ibi agere propositum esse. Re-rectionem recte omnino contra Sadducaeos probavit. spondemus: ex eo inferri nequit, quod non etiam Idem agnoscunt pii veteres. Origenes tractat. 22. animarum immortalitatem eadem opera stabiliat, in Matth. circa fin.: Deus qui est, dicit: Ipse quia ex animae immortalitate ejusdem unionem cum ego sum qui sum etc. Cum posset mille exempla corpore contra Sadducaeos concludit, et valde proferre ostendentia resurrectionem futuram, hoc emphaticum est, quod non in futuro, sed in praesenti non fecit ex prophetis, sed tantum ex lege, quoniam loquitur apud Luc. cap. 20, v. 38: Omnes ei vivunt. Sadducaei tantum Mosaicam legem legebant, ex Sadducaei non solum negabant resurrectionem qua volens eos placare, protulit inde exemplum. corporum, sed etiam animarum immortalitatem Si impossibile est, ut dicatur eorum Deus esse, Act. 23, v. 8. utrumque igitur Christus contra eos qui non sunt, et si hoc impossibile est, ergo eorum ex Moyse, cujus solius libros recipiebant, demon- est Deus, qui sunt et qui vivunt et sentiunt benefistrat. Hieronymus in comm. Matth 22: Ad aeter- cium ejus. Hilarius in Psalm. 51: Omnis fidelis nitatem animarum probandam de Moyse ponit in Domino, licet mortuus sit, Deo tamen vivit, ut exemplum, ut cum probaverit, animas permanere dictum est: Ego sum Deus Abraham et Deus post mortem, neque enim poterat fieri, ut eorum Isaac et Deus Jacob. Non est Deus mortuorum, esset Deus, qui nequaquam subsisterent, consequen- sed vivorum. Et postea: Deus jus vivificandi sibi ter introduceretur et corporum resurrectio, quae non ademit, legem nobis decernendo moriendi etc. cum animabus bona malave gesserunt. 2. Non vivunt itaque quique sancti fideles Deo. Nam cum patres ipsos, sed animas eorum vivere Christus di- se Deum eorum, qui mortui fuerant, id est Abracere debuisset. Respondemus: ex subordinatis non hae et Isaac et Jacob dicat, et continuo testetur, sunt facienda opposita. Patres ideo atque inde non mortuorum se, sed vivorum Deum esse, docet

Gerhardi loci. VIII.

7

« السابقةمتابعة »