صور الصفحة
PDF
النشر الإلكتروني

109

1173.

105

Gontelinuse

tingerode, Conradus comes de Regenstein, [G]on[z]elinus comes [de Z]ve[r] in', mc 5 Zveryni Albertus comes de Werningerothe, Cuno de Minzenberg, Henricus de Gaterslove, Jordanus de Blankenburg, Lupoldus et Anno frater eius de Heimenburg, Ludolfus advocatus de Brunestick, Ecbertus de Quidelingeburg, Cunemanus de Blankeh- Erkenber tus

burg et alii quam plures.

Acta sunt haec anno dominicae incarnationis MCLXXIII, indictione VI., regnante domino Friderico Romanorum imperatore gloriosissimo, anno regni eius XXII., imperii vero XX. Datum apud Frankenfqrt, VI. idus Julii, feliciter. Amen.

1

[ocr errors]
[ocr errors]

Vollständig abgedruckt in Kettner's Antiquit. Qvedlinburg. p. 188, und darnach, doch mit Verbesserung des Zeugennamens Convelinus Comes Qvein", in Orig. Guelf. III, p. 521. Mit demselben Datum steht die Urkunde bei Harenberg p. 182 und bei Hempel: Inventar. ad ann. 1173; Leukfeld, Michaelstein p. 91; Leukfeld, Blankenburg p. 77; Lünig 19, p. 1167. Erath: Cod. dipl. Quedl. p. 95, hat VL Jdus Junii“ gegeben, was richtiger sein wird. Denn am 7. Juni stellte der Kaiser zu Frankfurt eine Urkunde für die Propstei Naumburg in der Wetterau aus (Böhmer Nr. 2560), am 2. Juli finden wir ihn schon zu Speier (Böhmer Nr. 2562).

[ocr errors]
[ocr errors]

(1173.) Juni 24. Lübek.

109.

Heinrich, Abt zu St. Aegidien in Braunschweig, wird zum Bischof von Lübek
geweiht.

[Henricus] venit ad ducem Luneburg, et accipiens ab eo investituram pontificalem, cum honore deductus Lubeke et devotissime susceptus a clero et ab omni populo, in nativitate beati Joannis baptistae praesente duce consecratus est a domino Walone Havelbergensi et a domino Euermodo Raceburgensi et domino Bernone Suerinensi.

Arnold. Lubec. Chron. Slav. II, c. 13, § 5. Abt Heinrich war mit dem Lübeker Bischof Konrad u. A. im Gefolge Herzog Heinrichs nach Jerusalem gezogen zu Anfang des Jahres 1172 (vgl. Orig. Guelf. III, 515 des Herzogs Diplom für Reichenhall, d. Ratisponae anno dominicae incarnationis MCLXXII, gloriosissimi autem Hinrici ducis Bauariae et Saxoniae anno peregrinationis primo, und oben Nr. 103). Der Lübeker Bischof starb auf der Rückkehr von dieser Wallfahrt, mit den übrigen Theilnehmern kehrte der Herzog nach Jahresfrist zurück („revoluto anno reversus est Brunschwig", Arn. Lub. II, c. 12, §. 4), also 1173 zu Anfang des Jahres. Die Wahl und Weihe des Bischofs Heinrich, die nun schnell erfolgte, fällt also ins Jahr 1173.

(1173?)

110.

Wilhelm, Abt von Eskilsoe, bezeugt dem Bischof B. von Schwerin den Empfang eines Briefes und verspricht zur bestimmten Zeit seiner Einladung zu folgen. Venerabili patri et domino B. Zverinensi dei gratia episcopo frater Willelmus illud tantillum, quod est. Desideria, que rationis patrocinio fulciuntur,

Meklenburgisches Urkunden - Buch I.

14

effectum debitum apud veritatis amatores sortiuntur.

Jnde est, pater sanctissime,

quod obviis manibus tenorem vestre sanctitatis excepimus literarum. et locum nobis eisdem prosequentibus destinatum prefixo termino, vita comite, ducimus expetendum. Utrum autem homuncionis tantilli labor assumptus vel vobis tenuis eius presentia prosit, vos ipsi videritis, quia nobis nihil aliud sentiendum occurrit, quam quod umbram ad publicum de claustro producitis. Sed quid? certe nostre parvitatis non subtrahetur affectus, licet nullus vel modicus subsequatur effectus, quia debitum caritatis nos urget.

Nach Langebek, Scr. rer. Danic. VI, p. 64: Wilhelmi abbatis epist. II, LV. Langebek zieht in der Note schon Zverinensi, die Lesart im Magnaean. I, vor; seine übrigen Quellen geben Zvenensi. Dänische Gelehrte setzen den Brief ohne Begründung ins Jahr 1182 oder 1183. In der Sammlung der Briefe Wilhelm's ist eine chronologische Anordnung nicht beobachtet; der Brief selbst enthält keine Andeutung. Wilhelm kam nach Dänemark im J. 1161 [nach seiner Vita bei Langebek V, p. 470], oder (richtiger) nach Bartholin und Suhm 1165; er starb 1202. Dass der Brief an B(runward) gerichtet sei, dürfen wir um so weniger annehmen, da uns keine Beziehungen desselben zu Dänemark bekannt sind. Es dünkt wahrscheinlicher, dass Wilhelm, der berühmteste Klostergeistliche Dänemarks, auch eine Einladung zur Weihe des Klosters Dargun von Berno empfing, wenn freilich seine Anwesenheit bei der Feier in den Darguner Urkunden nicht bezeugt, also wahrscheinlich durch uns unbekannte Hindernisse vereitelt ist.

1173. Novbr. 30.

111.

Berno, Bischof von Schwerin, bestätigt die Bewidmung des Klosters Dargun. In nomine sancte et indiuidue trinitatis. Ego Berno dei gratia sancte Zuerinensis ecclesie episcopus, licet indignus, tam futuris, quam presentibus in perpetuum. Piis et iustis fratrum de Dargon precibus pulsati, quatinus scripto sigilli nostri impressione signato testimonium eis in perpetuum perhiberemus de his, que in nostra presentia facta sunt, et quod tunc uoce uiua corroborauimus et canonice confirmauimus, etiam uoce scripta in perpetuum corroboraremus et confirmaremus iuxta consuetudinem sancte ecclesie, presentem paginulam conscripsimus et sigilli nostri appensione munitam in testimonium fidele perpetuo conseruandam eis tradidimus. Factum namque est in nostra presentia, quod dominus Kazimarus Diminensium et Pomeranorum uenerabilis princeps, dum altare in honore beate et intemerate dei genitricis semper uirginis Marie in prima capellula in Dargon consecraremus, quod et primum consecratum est in tota Circipen, cui et ob hoc iure maior debetur reuerentia, offerret in perpetuum super ipsum altare, eius consecratione completa, ad dei honorem et gloriose semper uirginis Marie et sanctissimi confessoris domini Benedicti, in suam suorumque salutem decem marcas nummorum singulis annis de taberna, que est in Lucho, et duarum sartaginum sal coquentium sedes in Colbiarg et dimidietatem capture piscium, quam habuit in prima parte Pene fluminis, nam aliam dimidictatem supradictis fratribus antea in perpetuum donauerat, et quartam partem putei salis in

Tolenz in predio uille Zuillemari Tessemeris, et quicquid Miregrauus et sui fratres in terris, siluis, pratis et aquis, cum molendino, ecclesie de Dargon et fratrum usibus in ea deo famulantium in perpetuum donauerant, ipse etiam sollemni sua donatione in perpetuum confirmans donauit. Eodem etiam tempore contulimus et nos in perpetuum de paruo et tenui redditu episcopatus nostri septem marcas nummorum singulis annis super idem altare pro nostra successorumque nostrorum salute prefatorum fratrum usibus profuturas. Quibus omnibus rite completis, prefatas donationes ecclesie de Dargon omnes, et factas et faciendas, et approbatione eas corroborantes deo gratias egimus et pro earum largitoribus et conseruatoribus inuocauimus et inuocamus eius misericordiam, et inconuulsas in perpetuum confirmantes conuulsores earum et inuasores anathemate perpetuo percussimus et percutimus, ponentes sortem eorum cum Dathan et Abiron et Juda domini traditore, quorum ipsi se socios fecerint contra prohibitum prophanas manus in sacra extendendo et Christum in seruis suis persequendo, nisi conuersi penitentiam egerint et a malignitatibus suis prorsus cessauerint. Sunt autem eorum, que facta testamur, nobiscum et testes, qui aderant presentes, quorum nomina subscripta sunt: Walbertus abbas de Esrom, Walterus prepositus de Groba, Helwicus adhuc tunc prepositus de Stolp; laici autem: Dirsico, Miregrauus et fratres eius Monic. Cotimarus, et quotquot ad prefatam consecrationem conuenerant. Termini vero possessionis, quam Miregrauus et fratres sui prefate ecclesie de Dargon, ut supra dictum est, dederunt, domino Kazimaro annuente et confirmante, incipiunt in amne Rokeniz et ab eo ascendunt uersus orientem per riuulum quendam in quoddam stagnum, a quo et ipse exit, quod iacet inter uillam Malach et Coueniz, et ab illo flectuntur ad meridiem ultra monticulum uicinum in quandam uallem profundam et longam usque in uiam, que per se de Dimin uiantes deducit ad Dargon et Lucho, per quam flectuntur ad orientem et deducuntur per eandem uiam usque in pontem Bugutiza, et ab illo transeunt per paludem contra uillam Liuin per duas partes eiusdem paludis, et inde flectuntur et tendunt usque in Penam, per quam ascendunt contra meridiem, donec ueniant in oppositum riuuli, qui uocatur Zimulubu, et tunc ascendunt per paludem ab ipsa Pena in eundem riuulum usque ad solidam terram, a quo reflectuntur ad aquilonem per marginem terre, donec ueniant in oppositum uallis meridiei propinquioris a monasterio, in quam et ascendunt per paludem ascendentem usque in uiam, que uadit a monasterio in Kuzize, qua transita ascendunt per paludem, que in eadem ualle est, versus occidentem, et ab illa in tres lapides terre affixos, et ab illis per arbores cruce notatas in unum magnum lapidem terre etiam affixum, et ab illo per cruce signatas arbores in duos lapides similiter terre affixos ad orientem cuiusdam tilie decorticate, et ab illis transeunt siluam per arbores signatas usque in uallem, que descendit ad pontem minorem, per cuius uallis medium et eiusdem pontis et ei adiacentem ab occidente paludem in riuulum Ruthnic, per quam descendunt in

Penam. He sunt elemosine, que ecclesie in Dargon et fratribus inibi deo famulantibus et famulaturis in nostra presentia a prefato principe domino Kazimaro et commemoratis suis baronibus et aliis fidelibus collate sunt. Quorum et simul astantium precibus pie pulsati, easdem elemosinas prefate ecclesie confirmauimus et confirmamus in perpetuum iure ecclesiastico et more et a deo nobis collata auctoritate, prohibentes ab eis omnem calumpniam et inuasionem sub anathemate. Quicunque autem temerario ausu huic nostre confirmationi et canonice prohibitioni contraierit, et aliquid de his, que declarat presens pagina prefatis fratribus esse collata, sibi usurpando imminuere attemptauerit, imminuat deus partem suam de regno suo et cum Dathan et Abiron ponat, et nisi resipiscat et digne deo satisfecerit, in perpetuum anathema sit. Fiat, fiat. Amen. Seruanti autem pacem predictis fratribus de Dargon et supra [dict]arum possessionum terminis, conseruet ei deus et in presenti seculo pacem, et post huius uite curricula ditet eum beatitudine eterna. Amen. Facta sunt autem hec ab incarnatione domini anno M°C°LXXIII, epacta XV, concurrente II°, indictione I, pridie kal. Decembris.

PC

XB

Nach dem Originale im Geh. u. Haupt- Archive zu Schwerin.

An einer Schnur von ungebleichtem Leinenzwirn hängt des Bischofs Berno wohl erhaltenes, hieneben abgebildetes, parabolisches Siegel, aus ungeläutertem Wachs, mit braunem Firniss überzogen, welches einen stehenden Bischof zeigt, der die rechte Hand zum Seguen erhebt und mit der linken Hand einen Bischofsstab hält; Umschrift:

BORNO. DEI. GRACIA. MAGNOPOLITANVS. @PC. Das Siegel ist in Lithographie schon abgebildet in Jahrb. VIII, Tafel. Er führte 1177 ein zweites Siegel, welches ganz anders beschrieben wird, aber in keinem Exemplare mehr erhalten ist. In einer im Doberaner Hofe zu Rostock am 16. Dec. 1343 vollzogenen Beglaubigung der im Originale nicht mehr vorhandenen Doberaner Urkunde vom 1. Febr. 1177 (s. unten) wird in der Beglaubigungsformel von dem Siegelbilde gesagt, dass der Bischof sitze und in der rechten Hand den Hirtenstab, in der linken Hand ein offenes Buch habe; die Umschrift dieses neueren Siegels scheint der des alten gleich gewesen zu sein. domini Bernonis Die Beglaubigungsformel nennt: „litteras ,,quondam episcopi Magnopolitani quodam oblongo sigillo „pendenti dicti domini episcopi, prout apparuit, sigillatas, in cuius sigilli medio quedam ymago episcopi infulati sedentis in sede, habens ,,in manu dextra brachium (lies: baculum) pastoralem et in sinistra manu librum apertum, sculpta erat, et in circumferencia eiusdem sigilli hee littere per ordinem habebantur: Berno di gra magnopolitanus epc." Gedruckt ist die vorstehende Urkunde in Schröder's P. M. I, S. 458; Lisch Mekl. Urk. I, S. 1, und bei Rosegarten, Cod. Pomer. dipl. I, S. 86.

GINOPOLIT

Anm. 1.

AMA

[ocr errors]
[ocr errors]

Ausgestellt kann diese Urkunde wegen der Bezeichnung „Helwicus adhuc tunc prepositus de Stolp" erst nach dem 15. August 1176 sein; denn erst an diesem Tage wurde der Präpositus Helwig durch den Bischof Konrad zu Camin zum Abt geweiht. (S. unten dies Datum.) Walbert findet sich als abbas de Esrom" in dänischen Quellen wohl zuerst bezeichnet in der Urkunde des „Absalon dei gratia sanctae Lundensis ecclesiae archiepiscopus, Daciae et Swethiae primas", bei Thorkelin, Diplomatar. Arna-Magn. I, p. 52. Diese Urkunde kann aber, da sie Absalon als Erzbischof ausstellt, erst etwa 1178 gegeben sein.

[ocr errors]

Anm. 2. Die topographischen Bestimmungen in dieser Urkunde erklärt der Amtshauptmann v. Pressentin im Oeffentl. Anzeiger für die Aemter Dargun, Gnoien, Neukalen“, 1862, Nr. 5 folgendermassen: „Amnis Rokeniz ist der Bach, welcher von Neu-Darbein herabkommt und zur Peene geht; quoddam stagnum: der Canther See; quedam vallis profunda et longa: die Steinsteeg-Koppel und die Dickt; Bugutiza: Neu-Bauhof; Zimulubu: der Kutzer Graben; per paludem ascendentem: die beiden Wendischen Teiche und die Kutscherwiese; uia, que uadit a monasterio in Kuzize: die DargunKalener Landstrasse; per cuius uallis medium: die Schönau; Ruthnic: der Graben durch die Schönau. Der Klosterdamm, welcher den Klostersee aufstauet, war damals noch nicht vorhanden; der Ruthnic floss in die Rokenitz, und diese in die Peene.

(1173.)

112.

Siegfried, Bischof von Brandenburg, bestätigt seinem Dom-Capitel alle bis dahin erworbenen Besitzungen und Rechte.

Huius rei testes sunt: Wigmannus Magdeburgensis ecclesie archyepiscopus, Walo Hauelbergensis episcopus, Rotgerus maioris ecclesie prepositus, Otto, Reimarus, Heinricus, eiusdem ecclesie canonici, Heinricus prepositus ad sanctum Sebastianum, Conradus decanus, Geuehardus abbas de Conradesberg, Gerhardus Brandenburgensis archydyaconus, Reinherus prepositus de Lyeceke, Baldramus prepositus sancte Marie in Magdeburg, Hubertus Hauelbergensis prepositus, J[s]fridus prepositus de Jerycho, Otto marchyo Brandenburgensis et filii eius.

Vollständig gedruckt bei Riedel, Cod. diplom. Brand. I, Bd. 8, S. 109, 110, „nach dem Originale. Das Datum fehlt; in dem alten Copiario ist aber am Rande die Jahreszahl 1173 beigefügt“. Darnach muss Siegfried diese Urkunde bei dem Antritt seiner Würde (Ende 1173) ausgestellt haben. Jlfridus ist verbessert in Jsfridus. S. Nr. 66 und 107.

[ocr errors]

1174. Artlenburg.

113.

Heinrich, Herzog von Baiern und Sachsen, bestätigt und erweitert die dem
Bisthume Ratzeburg ertheilten Privilegien.

In nomine sancte et indiuidue trinitatis. Heinricus dei gracia Bawarie et Saxonie dvx. Quia diuina clementia sorte dignitatis et gracie fecit nos plerisque mortalibus precellere, conuenit auctorem dignitatis et potestatis agnoscere et ei in omni graciarum actione, prout ipse dederit, respondere; quod tunc digne facimus, si ecclesias dei in sua religione defensare, ampliare et magnificare ad honorem dei studeamus. Quapropter notum facimus tam futuris, quam presentibus, quod nos pro remedio anime nostre et domini Lotharii imperatoris, aui nostri, et parentum nostrorum, auctoritate et permissione gloriosi Romanorum imperatoris Friderici tres epischopatus in Sclauia ad dilatandam christiane religionis deuotionem per dei graciam instituimus: Raceburgensem, Lubicensem et Zverinensem, et

« السابقةمتابعة »