the Greek Bible the Vulgate was 'Italian' to S. Augustine1. But this does not directly affect the main point which I have endeavoured to prove; which is, that the evidence afforded by the Gospel text of the De Consensu on the one hand, and the arguments and examples used by S. Augustine in De Doctrina Christiana ii 17-21 on the other, so decisively point to the conclusion that the translation which he calls Itala is the Revised Version of S. Jerome, that very strong positive evidence would be required to make any other identification equally probable. 66 1 For S. Augustine's use of the word italus elsewhere we may compare de Ordine ii 45. Speaking of a correct style and pronunciation he says: me enim ipsum, cui magna necessitas fuit ista perdiscere, adhuc in multis uerborum sonis Itali exagitant, et a me uicissim quod ad ipsum sonum adtinet reprehenduntur. aliud est enim esse arte aliud gente securum....... Barbarismorum autem genus nostris temporibus tale compertum est, ut et ipsa eius oratio barbara uideatur qua Roma seruata est." Here therefore the 'Italian' pronunciation is that of Rome itself, a pronunciation which the African S. Augustine, in spite of a good education, had only imperfectly attained. Lc xxiv 36-49 NOTE I. S. Augustine and Felix the Manichee. The following extract is taken from Aug. contra Felicem, i.e. the report of the trial of Felix (C. S. E. L. xxv. pp. 802-807, edited by Zycha). In the footnotes to the quotation of Lc xxiv 36-49 I have given the readings of Wordsworth and White's text of the Vulgate (=vg), in the few places where it differs from the contra Felicem. AUGUSTINUS dixit: Quoniam ergo tu' probare non potuisti quomodo sit Manichaeus apostolus Christi, et exigis ut ego probem quomodo miserit Spiritum Sanctum Paracletum quem promisit, ut tunc respuas scripturas Manichaei, si inueneris inpletam promissionem Christi praeter scripturas Manichaei, quamuis prior ad interrogata mea respondere debueris, tamen ecce ego prior respondeo et ostendo tibi, quando missus sit Spiritus Sanctus quem Christus promisit. et accedit ad Euangelium et Actus Apostolorum. 88 et Et cum accepisset codicem Euangelii, recitauit: 36 Dum autem haec loquuntur, stetit Iesus in medio eorum et dixit eis: pax uobis; ego sum, nolite timere. et cum legeret, dixit: hoc post resurrectionem. cum dixisset, legit: "conturbati uero et conterriti aestimabant se spiritum uidere. et dixit eis: quid turbati estis et cogitationes ascendunt in corda uestra? 'uidete manus meas et pedes, quia ego ipse sum; palpate et uidete, quia spiritus carnem et ossa non habet, sicut me uidetis habere. 40 et cum hoc dixisset, ostendit eis manus et pedes. "Adhuc autem illis non credentibus et mirantibus prae gaudio dixit: habetis hic aliquid quod manducetur? 2at illi obtulerunt ei 39 43 46 partem piscis assi et fauum mellis. 3et cum manducasset coram eis, 48. 49 1-26 Et recitauit ex Actibus Apostolorum1: 'Primum quidem sermonem Ac i feci de omnibus, o Theophile, quae coepit Iesus facere et docere 'in die quo apostolos elegit per Spiritum Sanctum et praecepit praedicare Euangelium: quibus praebuit se uiuum post passionem in multis argumentis dierum uisus eis dies quadraginta et docens de regno Dei, *et quomodo conuersatus est cum illis, et praecepit eis ne discederent ab Hierosolymis, sed sustinerent pollicitationem Patris, quam audistis, inquit, ex ore meo; quoniam Iohannes quidem baptizauit aqua, uos autem Spiritu Sancto incipietis baptizari, quem et accepturi estis non post multos istos dies usque ad Pentecosten. "illi ergo conuenientes interrogabant eum dicentes: Domine, si in hoc tempore praesentabis regnum Israhel? 'ille autem dixit: nemo potest cognoscere tempus quod pater posuit in sua potestate; sed accipietis uirtutem Spiritus Sancti superuenientem in uos, et eritis mihi testes apud Hierosolymam et in tota Iudaea et Samaria et usque in totam terram. 9cum haec diceret, nubes suscepit eum et sublatus est ab eis. et quomodo contemplantes erant cum iret in caelum, ecce duo uiri astabant illis in ueste alba, "qui dixerunt ad eos: uiri Galilaei, quid statis respicientes 47 Hierosolyma vg 44 Mosi vg. codd. opt 49 mitto vg. codd. opt 46 die tertia vg (exc AY) 10 2 die qua Fund; usque in diem quo de Cons prae 1 fecimus Fund. cod. opt ceperit Fund et praecepit] mandans iussit de Cons 4 et 1°] om. Fund. codd est] sit Fund conuenientes] cum uenissent Fund sentaberis et quando Fund 5 dies istos Fund hoc in tempore Fund 8 Hierusalem Fund 6 ergo] quidem Fund praesentabis] repre terram] ¶ Fund 1 The variants given are those of Aug's quotations of Ac i, ii in contra Ep. Fundamenti (C. S. E. L. xxv, pp. 203, 204). For the first two verses of Acts there is a further parallel in Aug. de Consensu iv 8, a quotation made probably from memory. The Vulgate text of Ac i 1-4 is given below, p. 70. Ac ii 1-11 in caelum? iste Iesus qui adsumptus est in caelum a uobis sic ueniet, quemadmodum uidistis eum euntem in caelum. 12 tunc reuersi sunt Hierosolymam a monte qui uocatur Eleon, qui est iuxta Hierosolymam sabbati habens iter. 13 et cum introissent, ascenderunt in superiora, ubi habitabant Petrus et Iohannes, Iacobus et Andreas, Philippus et Thomas, Bartholomaeus et Matthaeus, Iacobus Alphaei et Symon Zelotes et Iudas Iacobi. et erant perseuerantes omnes unanimes in orationibus cum mulieribus et Maria quae fuerat mater Iesu et fratribus eius. 15 et in diebus illis exurrexit Petrus in medio discentium, et dixit -fuit autem turba in uno hominum quasi cxx:-16 uiri fratres, oportet adinpleri scripturam istam, quam praedixit Spiritus Sanctus ore sancti Dauid de Iuda, qui fuit deductor illorum qui comprehenderunt Iesum, 17 quoniam adnumeratus erat inter nos, qui habuit sortem huius ministerii. 18 hic igitur possedit agrum de mercede iniustitiae suae, et collum sibi alligauit et deiectus in faciem diruptus est medius et effusa sunt omnia uiscera eius. 19quod et cognitum factum est omnibus qui inhabitabant Hierosolymam, ita ut uocaretur ager ille ipsorum lingua Acheldemach, id est ager sanguinis. 20 scriptum est enim in libro Psalmorum: Fiat uilla eius deserta, et non sit qui inhabitet in ea, et episcopatum eius accipiat alter. "oportet itaque ex his uiris qui conuenerunt nobiscum in omni tempore quo introiuit super nos et excessit Dominus Iesus Christus, "incipiens a baptismo Iohannis usque in illum diem quo adsumptus est a nobis, testem resurrectionis eius nobiscum esse. 23 et statuit duos, Ioseph qui uocabatur Barsabas qui et Iustus, et Matthiam. et precatus dixit: Tu Domine cordis omnium intellector, ostende ex his duobus quem elegisti "ad suscipiendum locum huius ministerii et adnuntiationis, a qua excessit Iudas ambulare in locum suum. 26et dederunt sortes suas, et cecidit sors super Matthiam, et simul deputatus est cum undecim apostolis duodecimus. et cum legisset, dixit: Audiuimus quis ordinatus est in locum Iudae traditoris...... Et cum dixisset, legit: 'In illo tempore quo subpletus est dies Pentecostes fuerunt omnes simul in uno. et factus est subito de caelo sonus, quasi ferretur flatus uehemens, et inpleuit totam illam domum in qua erant sedentes. 3et uisae sunt illis linguae diuisae quasi ignis, qui et insedit super unumquemque eorum. 'et inpleti sunt omnes Spiritu Sancto, et 15 discentium] dicentium codd. omn, audientium Zycha! (cf Cypr 738) CXX:- 16uiri fratres] centum uiginti uiri- fratres Zycha 1 In illo tempore] § Fund illo] loco Fel. codd. omn (legit in loco: tempore, quo Zycha) simul in uno] eadem animatione simul in unum Fund illum locum Fund quo Fund 2 totum coeperunt loqui uariis linguis quomodo Spiritus dabat eis pronuntiare. 5 Hierosolymis autem fuerunt habitatores Iudaei, homines ex omni natione quae est sub caelo. et cum facta esset uox, collecta est turba et confusa, quoniam audiebat unusquisque suo sermone et suis linguis loquentes eos.. stupebant autem et admirabantur ad inuicem dicentes : Nonne omnes qui loquuntur natione sunt Galilaei? et quomodo agnoscimus in illis sermonem in quo nati sumus? Parthi Medi et Elamitae, et qui inhabitant Mesopotamiam Iudaeam et Cappadociam, Pontum Asiam 10 Frigiam et Pamphyliam, Aegyptum et partes Libyae quae est ad Cyrenem, et qui aderant Romani "Iudaeique et proselyti, Cretenses et Arabes, audiebant loquentes illos suis linguis magnalia Dei. et cum recitaret, dixit: Audisti nunc iam Spiritum Sanctum et quomodo sit missus? quod de me exegisti probaui..... 4 uariis] om. Fund 5 habitantes Fund 9 Parthi] + et Fel. codd (non opt) 6 The close agreement of the text of Lc xxiv in this extract with the Vulgate, and of Ac i and ii with that of the book contra Ep. Fundamenti is obvious at a mere glance. Moreover the strongly African' character of the text of the Acts will be at once visible to anyone at all familiar with the Cod. Bobiensis (k) or the Fleury Palimpsest (h). I need only mention contemplari (Mc x 27 k, Ac iii 3, 5 h), Eleon (Mc xi 1, xiii 3, xiv 26 k), discens (Mt viii 21 etc k, Ac vi 5, ix 10 h), and the repeated use of quomodo for as; these with many other points of language are hardly found except in African documents1. For the sake of comparison I repeat the first four verses of the Acts as read in contra Felicem, arranged parallel with the Vulgate. Sixteen variations will be found in four verses, some of them of the most serious kind (such as the complete omission of adsumtus est in Aug 3). On the other hand in the fourteen verses of the quotation from S. Luke the text of the contra Felicem only differs nine times from the Vulgate, all nine being minor points. 1 For a more extended discussion see P. Corssen, Der Cyprianische Text der Acta Apostolorum, Berlin, 1892. |