20. Nidaros Domkapittel samt Klosterformændene i Tautra, Nidarholm og Helgeseter kundgjore, at de vare tilstede, da Erkebiskop Jon advarede Baronerne Hr. Halkel og Hr. Jon samt Sysselmanden Erlend mod i nogen Del at formindske Kirkens Friheder eller forurette Geistligheden paa Personer eller Gods, imod hvad der paa Kirkemödet i Lyon (1275) og ved Forliget med Kronen (i Tönsberg 1277) var vedtaget. (jfr. No. 21.) Efter Orig. p. Perg. i Dipl. Arn. Magn. fasc. 5. No. 9. 1ste Segl mangler. (Trykt i Thorkel. Dipl. II. 94–95.) Uniuersis presentes litteras inspecturis uel audituris. Capitulum Niðrosiense. Thorias de Tuta insula Cistersiensis. Haquinus de Holm Cluniacensis ordinum abbates et Throndus sancte Sedis de ordine canonicorum prior salutem in domino. Nouerint vniuersi quod anno domini mo cc lxxxo. iiio. nonas Octobris presentes eramus et audiuimus vocati ad hoc a uenerabili patre nostro domino Johanne dei gracia Niorosiensi archiepiscopo. cum idem reuerendus pater. dominos Halkellum et Johannem barones et Erllendum balliuum. ad se accersitos in consistorium suum amonuerit consulendo eis amicabiliter et leniter ne aliquid libertatis ecclesiastice diminuerent neque ecclesiam uel ecclesiasticas personas grauarent neque earundem possessiones uel bona subtraherent. ne in sentencias domini pape in eos latas incurrerent qui ei suas libertates et iura in se uel suos diminuere moliuntur. protestando se non posse nec uelle aliquatenus uel vnquam consentire quod terre uel possessiones ecclesiarum Nidrosiensis dyocesis subiciantur contra constitucionem pape G[regorii] in consilio Lugdunensi editam. talliis uel tributis in dampnum ecclesie uel maius preiudicium quam actenus fuerit consuetum quoniam laicis non licet aliquid statuere super clericos uel res illorum presertim cum composicio inter ecclesiam et regnum inita et iuramento hinc inde firmata sic testetur quum dicit quod non liceat regibus approbatas patrie leges conscriptas ac penas pecuniarias siue in clericis siue in laicis contra antiquam consuetudinem in ecclesiarum siue clericorum dispendium immutare. Addidit etiam prenominatus dominus archiepiscopus quod contradixerat cum primo percepisset hoc in libro positum esse. coram domino Magno rege qui respondit si uobis melius placet sit ut prius. Dixitque dominus archiepiscopus ideo. Nolumus quod alius modus reddendi tributum imponatur terris ecclesiarum clericis uel hominibus ecclesie quam consuetum sit ab antiquo. Quia igitur predictus pater ideo premissis nos presentes constituit quatenus hecce monicio manifestari queat si necessitas id exposcat presentibus testificamur quod supradictis interfuimus et premissa audiuimus. Jn cuius rei testimonium huic nostre adtestacionis carte sigilla nostra duximus apponenda. Actum anno die et loco supradictis. Bagpaa yngre: Monicio archiepiscopi ne barones imponerent clericis noua tributa contra libertates ecclesiarum. 21. Biskop Narve af Bergen kundgjör, at han var Vidne til, at Erkebiskop Jon Efter en samtidig Vidisse i Dipl. Arn. Magn. fasc. 5. No. 10. Næste No. Vniuersis presentes litteras inspecturis. Frater Nerwo diuina miseratione Bergensis episcopus salutem in domino sempiternam. Vniuersitati vestre presentibus intimamus nos Bergis presentes fuisse. et audiuisse quod venerabilis pater et dominus Johannes diuina clementia Nidrosiensis archiepiscopus anno domini mo. cco. lxxxo. estate qua illustris dominus Eiricus dei gratia rex Norwegie coronatus fuit post multa colloquia cum eodem domino rege regina et conciliariis eorundem habita luculenter eisdem ostendit quasdam nouas leges. in preiudicium ecclesie et contra formam compositionis. inter regnum et ecclesiam factam. esse editas. quas rogauit humiliter emendari. sicut ante dicti domini regis coronationem firmiter promiserunt. ostendens illos sententiam excommunicationis incurrere qui tallias uexationes et grauamina insolita clericis vel eorum predijs inferunt violenter. Jllis vero illatam jniuriam potius defendentibus quam corrigentibus petiuit idem dominus archiepiscopus. vt vel dictas leges contra libertatem ecclesie editas. per litteras patentes sigillis prefati domini regis et suis signatas vel per vnum capitulum in codice legis super hijs digestum decerneretur effectum non habere. vsque dum memoratus dominus rex. ad annos perueniret discretionis. vt tunc de discretorum consilio sicut iuramento in die coronationis sue se astrinxerat de hijs salubrius ordinaret. vel etiam certos nuntios cum memoratis legibus. ex parte vtriusque. ad curiam mitterent gratum et ratum habentes quicquid dominus papa exinde finaliter ordinaret. Sed memorati domini suum in hijs assensum prebere minime voluerunt. preterea petierunt idem domini copiam statvtorum in concilio prouinciali editorum. quod sepedictus archiepiscopus eodem tempore cum suis suffraganeis celebrabat et nobis presentibus acceperunt. Jn cuius testimonii euidentiam sigillum nostrum presentibus duximus apponendum. Datum Bergis. xvi. Kal. Aprilis anno supradicto. Bagpaa lidt yngre: Peticio Johannis archiepiscopi ad regem ne statueret aliquos articulos noue legis contra composicionem. (1) Da Kongens Kroning (Juli 1280, jfr. I. No. 69) omtales foregaaet Sommeren forud, maa dette Brev være af 1281. 22. Nidaros Domkapittel udsteder Vidisse af foregaaende Brev No. 20. Efter Orig. p. Perg. i Dipl. Arn. Magn. fasc. 5. No. 10. Seglet itu. (Trykt sammesteds.) 4 April 1281. Nidaros. Omnibus presentes litteras visuris vel audituris capitulum ecclesie Nithrosiensis, salutem in domino sempiternam. Notum facimus vniuersis quod nos vidimus et perlectas audiuimus litteras que inferius subscribuntur sigillatas cum sigillo autentico non abolitas non cancellatas nec in aliqua parte sui viciatas uel suspectas. quas ad peticionem venerabilis patris nostri domini Johannis eiusdem Nithrosiensis ecclesie archiepiscopi jn presens redigi fecimus munimentum. Tenor autem talis est. [Nu fölger foreg. No. 21.] Jn cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus apposuimus. Datum Nithrosie anno domini mo. cco. lxxx". jo. pridie nonas Aprilis. 23. Biskop Brynjolf af Skara tilstaar de Bodfærdige 40 Dages Aflad, som besöge eller komme St. Sviluns afbrændte Domkirke i Stavanger til Hjælp. Efter Orig. p. Perg. i Dipl. Arn. Magn. fasc. 26. No. 12. Seglet mangler. (Trykt i Thorkelins Dipl. II. 108.) 10 Juli 1286. Ljodhus. Uniuersis Christi fidelibus has litteras visuris uel audituris Bruniulphus diuina miseracione Skarensis episcopus salutem in eo qui est salus omnium fidelium animarum. Cum loca sanctorum omnium pia deuocione a Christi fidelibus sunt veneranda et humana deuocio promto affectu debet honorare ut quod possibilitas nostra non obtinet. eorum nobis intercessione donetur. Cum igitur ecclesia sancti Swi thuni cathedralis Stawangrensis dyocesis nouiter sit combusta. nos quidem cupientes etc. ordlydende med No. 17 ovenfor indtil in die cene singulis annis deuocionis causa visitauerint uel manus adiutrices eidem ecclesie porrexerint. de omnipotentis dei misericordia et beatorum apostolorum Petri et Pauli eorum auctoritate confisi. xl. dies de iniuncta sibi penitencia misericorditer relaxamus. Jn cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus duximus apponendum. Datum apud Liuðusiam. anno domini. mo. cco. lxxxo. vio. vio. idus Julij. Kong Eirik og Hertug Haakon antage de Danske Fredlöse, Marsk Stig Andersson og 7 andre navngivne Riddere og Svende, som sine Mænd, paa Grund af de Tjenester, de have bevist Danmarks fremfarne Konger, samt love at hjælpe dem med Raad og Daad, og ikke uden dem slutte Fred med Kongen af Danmark. Efter Apogr. Arn. Magnæi med Arnes Haand. Originalen, der forvaredes paa Kjöbenhavns „Ministerii Conventhuses Loft," er uden Tvivl brændt i Ildebranden 1728. (Trykt i Holbergs Danm. Hist. I. 358 og Thork. Dipl. II. 110.) 24. 25 Juni 1287. Tönsberg. Omnibus presentes litteras inspecturis Ericus dei gracia rex Norwegie, et Haquinus eadem gracia dux Norwegie salutem in domino sempiternam. Tenore presencium notum facimus vniuersis quod nos ad devota servicia que progenitores exhibitorum presencium dominorum Stigothi Andresson, Nicholai Knutson, Nicholai Hallandes far, Petri Jacobson, Petri Pors et Stigothi Nicholasson militum, Aghonis Cake, Ranonis Jonesson armigerorum, nostris progenitoribus jllustribus regni Dacie regibus, fideliter impenderunt, nostre mentis aciem dirigentes, suprascriptos milites et armigeros in homines nostros duximus assummendos, ipsosque cum tota eorum familia et bonis omnibus, sub pace et protectione nostra suscipientes specialiter defensandos, promittimus eisdem, quod eos in dilectione et reverentia tenere volumus, et honeste pertractare prout fidelis dominus suis fidelibus hominibus facere tenetur. ipsisque in prosequendis causis eorum et injuriis propulsandis fideliter assistere consiliis et auxiliis oportunis. nec sine ipsis vel eorum heredibus cum domino rege Dacie vel aliis eorum emulis quibuscumque concordiam faciemus. Et ut premissa ex parte nostra firmiter obseruentur, domini Gotho de Tolge, Bernardus de Bertereige, Thorias Haquini, Odouenus Hugulaci, Johannes Brunolfson, Gothormus Guritheson, Jsaac Gotheson, barones, Guthlacus Willameson, Lothen Lappe, Totulfus Thoveson1 et Nicholaus Jute milites nostri, una nobis cum fide media promiserunt, quorum sigilla una cum nostris litteris presentibus apponi fecimus in testimonium et evidenciam pleniorem. Actum et datum Tonebergis anno domini millesimo ducentesimo octogesimo septimo. in crastino natiuitatis beati Johannis baptiste presentibus Bartholomeo et Erlendo cancellariis nostris. ... ..... Om Originalens Segl giver Arne paa en vedlagt Seddel disse Oplysninger: 1. Sigillum. Erici. dei. gra... Rex solio insidens . . . . . (N)orua. regna. rego. Leo cum bipenni. 2. . . . Eques cataphractus equo insidens et gladium dextera vibrans... Leo. 3. Sigillum Gotonis filii Erlingi. Galea clausa cum cruce superius. 4. Draco volans. scriptura illegibilis. 5. Sigillum Thoreri baronis filii Haquini. Stellulæ in diversis areis in dimidio scuto, et dimidium lilium in dimidio. 6. S. Ada . . ni filii . . . . Norvegie. Interius ornatum rosa et multis liliis. 7. Sigillum Johannis filii Brunulfi. Gladius cum duabus alis. 8. Sigillum . . . tormi filii . . s dome. Gladius cum alis. 9... Ysaaci Oou... Leo. 10. abest. 11. Sigillum Autolvi filii Tofa. Caput cervinum cum corona inter cornua. 12. holai. d. m. (Et Skjold med 2 Sparrer aftegnet af A. M.) (1) Arne har i Brevet læst Thoreson, men i Seglet filii Tofa. 25. Biskop Eyvind af Oslo tilstaar de Bodfærdige 40 Dages Aflad, som paa visse Efter Orig. p. Perg. i Dipl. Arn. Magn. fasc. 26 No. 13. Seglet itu. 17 April 1289. Oslo. Omnibus Christi fidelibus presentes litteras inspecturis uel audituris. Ewindus miseracione diuina episcopus Asloensis salutem in domino sempiternam. Obsequium altissimo gratum totiens opinamur prestare quotiens mentes fidelium ad pias et deuotas operaciones excitamus. Ad eorum igitur excitandam denocionem nos de omnipotentis dei gracia et beatorum apostolorum Petri et Pauli auctoritate confisi omnibus vere penitentibus et confessis qui ecclesiam sancti Swithuni Stafangrie annuatim deuocionis causa visitauerint in vtroque festo ipsius sancti Swithuni. in utroque festo sancte crucis. jn festo sancti Johannis baptiste. jn festo sancti Johannis ewangeliste. in festo beatorum apostolorum Petri et Pauli. jn festo sancti Michaelis. jn festo sancti Andree et in omnibus summis festis uel qui ad dicte ecclesie fabricam manus porrexerint adiutrices. xl dies de iniuncta sibi penitentia ad ratihabicionem tamen dyocesani misericorditer relaxamus. Jn cuius rei testimonium hiis litteris patentibus sigillum nostrum duximus apponendum. Datum Asloie anno domini mo. cco. lxxxo. ixo. xvio. kalendas Maij. |