solitus fuerat secretius orare, cujus etiam nunc intuitu delectabatur, adoraret ad templum sanctum tuum, et confiteretur nomini tuo, Domine. Taliter se præparans ad iter cœleste atque ad Deum fontem vivum sitiens pervenire; "Tibi" inquit, "Domne, dixit cor meum, quæsivi vultum tuum, Domine, requiram, ne avertas faciem tuam a me, in quam concupiscunt angeli prospicere.

1

Jam instabat dies memoratæ solemnitatis festivus, quo scilicet in cœlum ut illuc suorum membra fidelium sequerentur, caput nostrum principiumque præcessit; cum vir beatus Jesum ' quasi jam ascendentem intueretur totus sequi suspirat, jam spiritu in manibus anhelante, expansis manibus in laudem ascensionis ejusdem Jesu Christi mox et ipse ascensurus exclamat: "O rex gloriæ, Domine virtutum, qui triumphator hodie super omnes cœlus ascendisti; ne derelinquas nos orphanos, sed mitte promissum patris in nos, spiritum veritatis, Alleluia." Adjunctaque laude sanctæ et individuæ Trinitatis, gloria Patri et Filio et Spiritui Sancto cum nominatione sancti Spiritus ejus spiritus carne solvitur, moxque beatifico spirituum sanctorum comitatu cœlis invehitur ; ubi Jerusalem cœlesti hymnidicos admiscens concentus, Regem sæculorum Deum Sabaoth unum substantialiter trinum personaliter perpetuo collaudat beatus.

Taliter ecclesiæ columna et doctore Venerabili Beda viam patrum ingresso, pietas fratrum devota fletu miserata casum conditionis, gaudium testata spe resurrectionis, resonantibus hinc inde psalmis exsequias rite celebravit, suique alumni pariter et doctoris corpus solemniter sepulturæ contradidit. Cujus in eterna pace dormitio extitit regnante Ceolwulfo anno incarnationis Dominicæ septingentesimo tricesimo quinto, ætatis vero

1 Jesum pro ibidem' lect. vulg. exhibet MS. Mus. Brit., quem totum cum textu Smith. contuli.

suæ quinquagesimo nono, qui est annus centesimus primus ex quo perclarissimos et sanctissimos Regem et Pontificem, Oswaldum dico et Aidanum in provincia Berniciorum primum fundata est ecclesia Christi et instituta: quæ hodieque in fide Catholica vivit et exultat, auctore ac gubernatore Deo Dei filio Domino Jesu Christo, quem cum Patre et Spiritu sancto viventem et regnantem per sæcula omnis spiritus laudat et adorat Dominum.

VITA ALIA VENERABILIS BEDE PRESBYTERI. clxi

VITA ALIA VENERABILIS BEDE PRESBYTERI.

EDA Presbyter, Christi famulus, natione Anglicus apud ecclesiam sive monasterium Apostolorum Petri et Pauli, quæ in civitate Cantiæ in Anglia constructa est, claruit tempore Justiniani secundi: hic a septennio sub Benedicto ipsius monasterii abbate, et post

sub Ceolfrido in divinis eloquiis apprime eruditus, divino studio operam præbens, sacris literis plenius imbutus, sapientia et vitæ sanctitate admiranda profecit. Anno autem ætatis suæ xxiv, Diaconatum et xxx Presbyteratum a Joanne episcopo suscepit, inde usque ad annos lxx vitæ suæ scripturis, et divinæ sapientiæ opusculis intendens, multa pectoris sui viris scholasticis contulit monumenta. Nam xxxvi volumina edidit, quæ in lxxviii libros divisit. Diem autem obitus sui per septem præcedentes hebdomadas divina revelatione præscivit. Die autem ascensionis Domini, quæ tunc illo anno vi Calend. Junii evenit, dum vesperas cum cæteris clericis in ecclesia celebraret, nulla alia infirmitate detentus, sed corporis compos ac mentis, cum antiphonam illam, O rex gloriæ decantaret, ipsa finita in suo appodiatus stallo spiritum emisit: statimque mirus odor de ejus corpore fragrare cœpit: sepultus est in monasterio suo. Hic cum sanctissimus ab ecclesia reputetur, et in confessorum catalogo numeretur, solus inter sanctos non sanctus, sed Venerabilis appellatur, et hoc propter duas rationes sive miracula, quæ de ipso contigerunt. Primo, quia cum ex nimia senectute.

clxii

VITA ALIA VENERABILIS BEDE PRESBYTERI.

oculis caligasset, et discipulo duce ad lapidum congeriem pervenisset, discipulus ei suadere cœpit, quod magnus esset ibi populus congregatus: qui summa affectione et silentio ipsius prædicationem expectabant. Cumque sanctus ferventi spiritu elegantissimum sermonem fecisset, et conclusisset, Per omnia secula seculorum, lapides responderunt, Amen, Venerabilis Presbyter. Secundo, quia dum alius discipulus ejus ipso defuncto titulum sepulchro facere disposuisset, unico carmine Leonino sic incipiens: Hac sunt in fossa, et vellet finire Bedæ sancti vel Presbyteri ossa, nec metrum stare posset, et nullum aliud vocabulum eidem occurreret attædiatus tandem ivit dormitum. Et ecce mane in tumulo manibus angelicis reperit sculptum : Hac sunt in fossa Bedæ Venerabilis ossa. Quievit autem in Christo VI Cal. Junii circa annos Domini DCC. Corpus autem ejus' Januam translatum digna veneratione colitur. Scripsit vir Domini inter alia super Gen. lib. i. De tabernaculo Moysi, lib. iii. Samuelem, libros quatuor. De templo Salomonis, lib, unum. Super Esdram et Neemiam, lib. duos. Super Tobiam, lib. unum. Super Parabolas Salomonis, lib. duos. Super Cantica canticorum, lib. quinque. Super epist. Canon. lib. vii. Super Marcum, lib. iv. Lucam, lib. iv. Super Actus Aposto. lib. unum. Super Apocalypsim, lib. unum. De quest. lib. Regum ad Nothelmum, lib. unum, De schismatib. lib. unum. gestis Anglorum insigne et egregium volumen, in quo et chronica de temporibus continetur.

1 Ita in edit. Basil. legitur: Genuam scribi debet.

Super

Super

De

CUTHBERTI EPISTOLA DE OBITU VENERABILIS BEDE.

Incipit Epilogium de beati atque eximii Doctoris Bedæ qui Girwinensis monasterii Presbyter extitit doctorque præcipuus.

ILECTISSIMO in Christo Conlectori Cuthwino Cuthbertus condiscipulus in Deo æternam salutem. Munusculum, quod misisti, libenter accepi,multumque gratanter Literas tuæ devotæ eruditionis legi, in quibus, maxme quod desiderabam, Missas videlicet et orationes sacrosanctas pro Deo dilecto Patre ac Magistro nostro Beda a vobis diligenter celebrari reperi. Unde delectat magis pro ejus caritate, quantum fruor ingenio, paucis sermonibus dicere, quo ordine migrarit e seculo, cum etiam hoc te desiderasse et poscere intellexi. Gravatus quidem est infirmitate maxima creberrimi anhelitus, sine dolore tamen, ante diem Resurrectionis dominicæ (Ap. 8), id est, fere duabus hebdomadibus ; et sic postea lætus et gaudens, gratiasque agens omnipotenti Deo omni die et nocte, immo horis omnibus, usque ad diem Ascensionis dominicæ, id est, septimo calendas Junii (Mai. 26), vitam ducebat, et nobis, suis discipulis, quotidie lectiones dabat, et quidquid reliquum erat diei in Psalmorum decantatione occupabat: totam quoque noctem in lætitia et gratiarum actione pervigil ducebat, nisi quantum modicus somnus impediret. Evigilans autem statim consueta repetivit, et expansis manibus Deo gratias agere non desivit. Vere fateor, quia neminem alium oculis meis vidi, nec auribus audivi, tam diligentes gratias Deo vivo referre.