Inmerito pronas proripiarque vias.
Non ego te pulsare velim, sed, venerit iste
Si furor, optarim non habuisse manus:
Nec saevo sis casta metu, sed mente fideli:
Mutuus absenti te mihi servet amor.
At, quae fida fuit nulli, post victa senecta
Ducit inops tremula stamina torta manu
Firmaque conductis adnectit licia telis

Tractaque de niveo vellere dente putat.

Hanc animo gaudente vident iuvenumque catervae
Commemorant merito tot mala ferre senem,
Hanc Venus ex alto flentem sublimis Olympo
Spectat et infidis quam sit acerba monet.
Haec aliis maledicta cadant: nos, Delia, amoris
Exemplum cana simus uterque coma.

VII.

Hunc cecinere diem Parcae fatalia nentes
Stamina non ulli dissoluenda deo;

Ilunc fore, Aquitanas posset qui fundere gentes,
Quem tremeret forti milite victus Atax.
Evenere: novos pubes Romana triumphos
Vidit et evinctos brachia capta duces:
At te victrices lauros, Messala, gerentem
Portabat niveis currus eburnus equis.

75

80

85

5

Non sine me est tibi partus honos: Tarbella Pyrene Testis et Oceani litora Santonici,

10

Testis Arar Rhodanusque celer magnusque Garumna, Carnoti et flavi caerula lympha Liger.

An te, Cydne, canam, tacitis qui leniter undis
Caeruleus placidis per vada serpis aquis,

Quantus et aetherio contingens vertice nubes
Frigidus intonsos Taurus alat Cilicas?

15

Quid referam, ut volitet crebras intacta per urbes
Alba Palaestino sancta columba Syro,

Utque maris vastum prospectet turribus aequor
Prima ratem ventis credere docta Tyros,

20

Qualis et, arentes cum findit Sirius agros,
Fertilis aestiva Nilus abundet aqua?
Nile pater, quanam possim te dicere causa
Aut quibus in terris occuluisse caput?
Te propter nullos tellus tua postulat imbres,
Arida nec Pluvio supplicat herba Iovi.
Te canit atque suum pubes miratur Osirim
Barbara, Memphiten plangere docta bovem.
Primus aratra manu sollerti fecit Osiris

Et teneram ferro sollicitavit humum,
Primus inexpertae commisit semina terrae
Pomaque non notis legit ab arboribus.
Hic docuit teneram palis adiungere vitem,
Hic viridem dura caedere falce comam:
Illi iucundos primum matura sapores
Expressa incultis uva dedit pedibus.
Ille liquor docuit voces inflectere cantu,

Movit et ad certos nescia membra modos,
Bacchus et agricolae magno confecta labore
Pectora tristitiae dissoluenda dedit.
Bacchus et afflictis requiem mortalibus affert,
Crura licet dura compede pulsa sonent.
Non tibi sunt tristes curae nec luctus, Osiri,
Sed chorus et cantus et levis aptus amor,
Sed varii flores et frons redimita corymbis,
Fusa sed ad teneros lutea palla pedes
Et Tyriae vestes et dulcis tibia cantu
Et levis occultis conscia cista sacris.

Huc ades ad centum ludos Geniumque choreis
Concelebra et multo tempora funde mero:
Illius et nitido stillent unguenta capillo,
Et capite et collo mollia serta gerat.
Sic venias hodierne: tibi dem turis honores,
Liba et Mopsopio dulcia melle feram.
At tibi succrescat proles, quae facta parentis
Augeat et circa stet veneranda senem.

Nec taceat monumenta viae, quem Tuscula tellus
Candidaque antiquo detinet Alba Lare.

45

50

55

Namque opibus congesta tuis hic glarea dura
Sternitur, hic apta iungitur arte silex.
Te canit agricola, e magna cum venerit urbe
Serus inoffensum rettuleritque pedem.
At tu, Natalis multos celebrande per annos,
Candidior semper candidiorque veni.

VIII.

Non ego celari possum, quid nutus amantis
Quidve ferant miti lenia verba sono.
Nec mihi sunt sortes nec conscia fibra deorum,
Praecinit eventus nec mihi cantus avis:

Ipsa Venus magico religatum brachia nodo
Perdocuit multis non sine verberibus.
Desine dissimulare: deus crudelius urit,
Quos videt invitos succubuisse sibi.

60

5

Quid tibi nunc molles prodest coluisse capillos
Saepeque mutatas disposuisse comas,

10

Quid fuco splendente genas ornare, quid ungues.
Artificis docta subsecuisse manu?

Frustra iam vestes, frustra mutantur amictus,

Ansaque compressos colligit arta pedes.

Illa placet, quamvis inculto venerit ore

15

Nec nitidum tarda compserit arte caput.

Num te carminibus, num te pallentibus herbis
Devovit tacito tempore noctis anus?

Cantus vicinis fruges traducit ab agris,
Cantus et iratae detinet anguis iter,

20.

Cantus et e curru Lunam deducere temptat,
Et faceret, si non aera repulsa sonent.

Quid queror heu misero carmen nocuisse, quid herbas?
Forma nihil magicis utitur auxiliis:

Sed corpus tetigisse nocet, sed longa dedisse
Oscula, sed femori conseruisse femur.
Nec tu difficilis puero tamen esse memento
(Persequitur poenis tristia facta Venus),
Munera nec poscas: det munera canus amator,

TIBULLUS.

2

25

Ut foveas molli frigida membra sinu.
Carior est auro iuvenis, cui levia fulgent
Ora nec amplexus aspera barba terit.
Huic tu candentes humero suppone lacertos,
Et regum magnae despiciantur opes.
At Venus invenit puero succumbere furtim,
Dum tumet et teneros conserit usque sinus,

30

35.

Et dare anhelanti pugnantibus humida linguis
Oscula et in collo figere dente notas.

Non lapis hanc gemmaeque iuvant, quae frigore sola
Dormiat et nulli sit cupienda viro.

Heu sero revocatur amor seroque iuventa,

Cum vetus infecit cana senecta caput.

40

Tum studium formae est: coma tum mutatur, ut annos Dissimulet viridi cortice tincta nucis:

Tollere tum cura est albos a stirpe capillos

Et faciem dempta pelle referre novam.

At tu, dum primi floret tibi temporis aetas,
Utere: non tardo labitur illa pede.

Sei Marathum torques, puero quae gloria victo est?
In veteres esto dura, puella, senes.

Parce precor tenero: non illi sontica causa est,
Sed nimius luto corpora tingit amor.

с

Vel miser absenti maestas quam saepe querelas
Coniicit et lacrimis omnia plena madent!

Quid me spernis?' ait. poterat custodia vinci:
Ipse dedit cupidis fallere posse deus.

Nota Venus furtiva mihi est, ut lenis agatur
Spiritus, ut nec dent oscula rapta sonum:

Et possum media quamvis obrepere nocte
Et strepitu nullo clam reserare fores.
Quid prosunt artes, miserum si spernit amantem
Et fugit ex ipso saeva puella toro?

Vel cum promittit, subito sed perfida fallit,
Est mihi nox multis evigilanda malis.

45

50

Dum mihi venturam fingo, quodcunque movetur,
Illius credo tunc sonuisse pedem.'

65

Desistas lacrimare, puer: non frangitur illa,

TIBULLI LIB. I. 8. 9.

Et tua iam fletu lumina fessa tument.
Oderunt, Pholoe, moneo, fastidia divi,

Nec prodest sanctis tura dedisse focis.
Hic Marathus quondam miseros ludebat amantes,
Nescius ultorem post caput esse deum:
Saepe etiam lacrimis fertur risisse dolentis
Et cupidum ficta detinuisse mora:
Nunc omnis odit fastus, nunc displicet illi
Quaecunque opposita est ianua dura sera.
At te poena manet, ni desinis esse superba.
Quam cupies votis hunc revocare diem!

IX.

Quid mihi, si fueras miseros laèsurus amores,
Foedera per divos, clam violanda, dabas?
Ah miser, etsi quis primo periuria celat,
Sera, tamen tacitis Poena venit pedibus.
Parcite, caelestes: aequum est impune licere
Numina formosis laedere vestra semel.
Lucra petens habili tauros adiungit aratro
Et durum terrae rusticus urget opus,
Lucra petituras freta per parentia ventis

Ducunt instabiles sidera certa rates:
Muneribus meus est captus puer. at deus illa
In cinerem et liquidas munera vertat aquas.
Iam mihi persolvet poenas, pulvisque decorem
Detrahet et ventis horrida facta coma,
Uretur facies, urentur sole capilli,

Deteret invalidos et via longa pedes.
Admonui quotiens auro ne pollue formam:
Saepe solent auro multa subesse mala.

Divitiis captus siquis violavit amorem,
Asperaque est illi difficilisque Venus.
Ure meum potius flamma caput et pete ferro
Corpus et intorto verbere terga seca.
Nec tibi celandi spes sit peccare paranti:
Est deus, occultos qui vetat esse dolos.

2*