Dominum bene erit, et in diebus consummationis illius A Est enim confusio adducens peccatum, et est confusio benedicetur. Plenitudo sapientiæ est timere Dominum, adducens gratiam et gloriam. Ne accipias faciem adversus faciem tuam, nec adversus animam tuam mendacium. Non reverearis proximum tuum in casu tuo, nec retineas verbum in tempore salutis. Non abscondas sapientiam tuam in decore ejus. In lingua enim agnoscitur sapientia, et sensus, et scientia, et doctrina in verbis veritatis (verbo sensati), et firmamentum in operibus justitiæ. Non contradicas veritati ullo modo; et de mendacio ineruditionis tuæ confundere. Non con fundaris confiteri peccata tua; et ne subjicias te omni homini pro peccato. Noli resistere contra faciem potentis; nec coneris contra ictum fluminis. Pro justitia agonizare pro anima tua, et usque ad mortem certa pro justitia, et Deus expugnabit pro te inimicos tuos. B Noli citatus esse in lingua tua; et inutilis et remissus in operibus tuis. Noli esse sicut leo in domo tua, evertens domesticos tuos, et opprimens subjectos tibi. Non sit tibi manus tua porrecta ad accipiendum, et ad dandum collecta. His fulta Scripturarum auctoritatibus semper sta recta, et a via veritatis ne avertaris, ut gratiam Dei acquiras, et bonorum hominum amicitia fruaris tantoque tua voluntas (mens) facilius ah amore hujus sæculi exeat, quanto et impellitur, dum vocatur. Nam nos et præsentes vos videre cupimus, et absentibus per epistolam saltem colloqui desideramus. Unde et optamus, ut vos beatus Petrus apostolorum princeps ad sua limina feliciter perducat, quatenus in omnipotentis gratia perfrui vestra præsentia mereamur. Data XII calendas Novembris et plenitudo a ructibus illius. Omnem domum illiùs implebit a generationibus, et receptaculu a thesauris illius. Corona sapientiæ, timor Domini, replens pacem et salutis fructum; et vidit, et dinumeravit eam, utraque autem sunt dona Dei. Scientiam et intellectum prudentiæ sapientia compartietur; et gloriam tenentium se exaltat. Radix sapientiæ est timere Dominum, et rami illius longævi. In thesauris sapientiæ, intellectus et scientiæ religiositas: exsecratio autem peccatoribus, sapientia. Timor Domini expellit peccatum; nam qui sine timore est, non poterit justificari. Iracundia ertint animositatis illius, subversio illius est. Usque in tempus sustinebit patiens, et postea redditio jucunditatis. Bonus sensus usque ad tempus abscoudet verba illius, et labia multorum enarrabunt sen sum illius. In thesauris sapientiæ significatio disciplina; exsecratio autem peccatori cultura Dei. Fili, concupiscens sapientiam, serva justitiam, et Deus præbebit illam tibi. Sapientia enim et disciplina, timor Domini; et hoc, quod beneplacitum est illi, fides et mansuetudo, et adimplebit thesauros illius. Contumax non sis, et incredibilis timori Domini, et ne accesseris ad illum duplici corde. Ne fueris hypocrita in conspectu hominum, et non scandalizeris labiis tuis. Atlende in illis, ne forte cadas, et ponas scandalum animæ tuæ, et adducas inhonorationem tibi et revelet Deus absconsa tua. Pro fide et justitia, ac pro salute animæ certa semper, et pro adjutorio fratrum viriliter age, ut a Domino recipias remunerationem. Scriptum C (ann. 550 exeunte Octobri sedebat Roma Boniest enim (Eccli. Iv): Fili, conserva tempus, et devita ■ malo. Pro anima tuâ non confundaris dicere verum. "Data XI calend. Novembris. Hæc chronologia nenstrua mendosa est (sed et tota epist. fict:). Nam facius, non Felix), Lampadio et Oreste viris clariss.. COSS. hoc mense Bonifacius jam pontifex creatus erat, ut patet supra. SEV. BINIUS. EODEM TEMPORE. PROSPER EX MANICHEO CONVERSUS. PROSPERI ANATHEMATISMI ET FIDEI CATHOLICÆ PROFESSIO. CAPITULA SANCTI AUGUSTINI QUÆ DEBEANT PUBLICA VOCE D III. Qui credit partem Dei ligatam et inquinatanr teneri in dæmonibus, et in omnibus animalibus, fructuumque (fruticumque) generibus, et per escas Ma nichæorum electorum solvi atque purgari; ut credatur pars Dei polluta teneri in cucumeribus, in melonibus, et radiculis, et porris, et quibuscunque vilissimis herbulis (herbis), et ei subveniri, cum ab electis Manichæorum ista eduntur, anathema sit. IV. Qui credit hominem primum (qui est appellatus Adam) non a Deo factum, sed a principibus tenebrarum genitum, ut pars Dei, quæ in eorum membris captiva tenebatur, copiosius et abundantius in co teneretur, anathema sit. V. Qui credit eo modo creatum hominem, quod masculi et femina principes tenebrarum concubuis divinitatis ascribit, et non sicut reliquam creaturam ad ministerium humanum a Domino cœli ac terræ conditam, anathema sit. sent, et létt., ́suos majori principi tenebrarum de- A rendam, et honorem eis, vel luci isti visibili aliquid dissent, et ille omnes comedisset, et cum sua conjuge concubuisset, atque ita ex illa Atlantem quem blasphemant patrem Ada generasset, ligans in illo magnam partem Dei, quæ ligata fuerat in omnibus fetibus principum tenebrarum, quos ei manducandos dederunt, anathema sit. VI. Qui credit principes tenebrarum ligatos esse in cœlo velut sphæra, habentes in se colligatam in angustiis atque angoribus vitalem substantiam, hoc est partem Dei, et modo liberari de membris eorum, cuin beatus pater, qui lucidas naves habet diversoria et habitacula, id est solem et lunam, virtutes suas transfigurat in feminas pulchras, quas opponit concupiscendas masculis principum tenebrarum; et in masculos pulchros, quos opponit concupiscendos B feminis principum tenebrarum, ut per ipsam concupiscentiam solvatur ex eis vitalis substantia, id est pars Dei, et ex eorum membris liberata purgetur, anathema sit. VII. Qui credit partem Dei, quæ de admixtione (commixtione) gentis tenebrarum non potuerit liberari atque purgari, damnari eam, et in æternum affigi (affici) Korribili globo, in quo globo includitur gens tenebrarum, anathema sit. VIII. Qui credit legem quæ data est per Moysem non esse a bono et vero Deo datam, et (nec) Spiritu Dei boni et veri locutos prophetas qui fuerunt in populo Israel, et in canone Scripturarum divinarum habentur apud catholicam Ecclesiam, anathema sit. IX. Qui credit non habuisse veram carnem Filium Dei Jesum Christum, neque ex semine David natum esse de virgine Maria, neque verum corpus habuisse, nec veram carne mortem fuisse perpessum, et a mortuis resurrexisse, sed tantummodo spiritum fuisse (sine earne), sic autem in carne apparere voluisse, ut et caro putaretur quæ non erat; atque hoc modo contradicit Evangelio, Domino ipso dicente: Videle manus meas et pedes meos: palpate et videte, quia spiritus ossa et carnem non habet, sicut me videtis habere (Luc. XXIV). Qui ergo sie confitetur Christum Deum verum, ut integrum etiam hominem neget, anathema sit. XIV. Qui credit omnem carnem quadrupedum, serpentium, volatilium et natatilium, vel omnium quæ in mundo sunt, non a Deo vero creatam, sed a principibus tenebrarum, anathema sit. XV. Qui symbolum vel orationem Manichæorum non detestans, sed venerans, aut recordari, aut ore proferre voluerit, anathema sit. XVI. Qui credit animas humanas ex substantia Dei esse, et corpora humana a principe tenebrarum vel facta vel fieri, anathema sit. XVII. Qui credit diabolum non esse a Deo factum angelum bonum, et propria voluntate per superbiam lapsum factum esse diabolum, eumdemque asserit non esse inter reliquos angelos a Deo creatum, sed semper coæternum Deo fuisse, anathema sit. XVIII. Qui credit Manem, sive Manichæum, qui · suprascripta omnia quæ anathemate et damnatione sunt digna prædicavit, Spiritum sanctum habuisse Paracletum, cum ea omnia docere non potuit Spiritus veritatis, sed spiritus falsitatis, anathema sit. XIX. Anathema etiam ipsi Mani, vel Manichæo, qui omnes supradictas impietates, et alias sacrilegas et damnabiles fabulas docuit et conscripsit, et credendas miseris persuadere conatus est, intendens spiritibus seductoribus, et doctrinis dæmoniorum et mendaciloquorun. XX. Anathema Adimanto, et omnibus discipulis ac sectatoribus ejus; et, sicut jam dictum est, qui' in eum Spiritum Paracletum venisse credit, anathema sit. XXI. Omnibus etiam supradictæ perversitatis auctoribus, et doctrinæ, vel legi eorum, vel omnibus secretis, et catholicæ fidei contrariis, orationibus ac sacrilegiis eorum, et cunctis scripturis eorum quæ citra canonem habentur Ecclesiæ, quas fides recta non suscipit, anathema sit. ABJURATIO ET PROFESSIO PROSPERI. In Christi nomine, ego Prosper hanc chartulam anathematis Manichæcorum relegi, et anathema di cens omnibus, suprascriptis erroribus, manu pro X. Quicunque adventum Spiritus Paracleti, quem Dominus in Evangelio promittit esse venturum in D pria subscripsi, et repudiatis omnibus eorum impieapostolos, post ascensionem Domini, in die Pentecostes, non statim credit impletum; sed post multos annos in Mane vel in Adimanto discipulo ejus venisse credit anathema sit. XI. Quicunque carnem hanc quam gestamus, id est corpora humana, resurrecturam negat, anathema sit XII. Qui animas humanas transfundi iterum in aliis corporibus vel animalibus credit, anathema sit. XIII. Quicunque solem et lunam naves esse cœlestes dicit, ad animas vel Dei substantiam transfe * Qui sequuatur articuli non leguntur in c. Gervasiano, exceptis 18 et 19, quemadmodum nec in ap tatibus, fide plenissima doctrinis eorum et traditionibus anathema dixi et dico; et me quæcunque Ecclesia catholica confitetur credere et sequi in omnibus sub testificatione divina polliceor atque promitto. Not. sub die x calendas Decembris, Olybrio Juniore viro clarissimo consule (anno Christi 526). 27 28 PROSPERI EX MANICHEO CONVERSI ANATHEMATISMI ET FIDEI PROFESSIO. Mavortius anno sequenti. His porro simillima sunt. A lum timuit. Quid tu gloriaris quia non times honisi quod pauciora quæ apud S. Augustinum tomo X in appendice leguntur sub hoc titulo: Commonitorium B. Augustini ad Ecclesiam (universam Ecclesiam destinatum) sub qua cautela Manichæi, si conversi fuerint, suscipi debeant. OBSERVATIO PHILIPPI LABBE, S. J. In veteri codice, qui est in bibliotheca collegii Gervasiani Parisiis, diciturque fuisse liber prioratus S. Salvii episcopi et martyris ad Valentianas in marchia Francia scriptus tempore Hugonis prioris, post librum S. Augustini de Hæresibus ad Quodvultdeum episcopuni proxime sequuntur nonnulla, que lucem concilient præcedenti opusculo. ITEM AUGUSTINUS EPISCOPUS ECCLESIÆ CATHOLICÆ. Jam anathemavi Manichæum, et doctrinam ejus et spiritum qui per eum tam exsecrabiles blasphemias locutus est, quia spiritus seductor erat, non veritatis, sed nefandi erroris, et nunc anathemo supradictum Manichæum et spiritum erroris ipsius. Ego Felix qui Manichæo credideram nunc anathemo euin et doctrinam ipsius et spiritum seductorem qui in illo fuit, qui dixit Deum Patrem suum genti tenebrarum miscuisse naturam, et eam turpiter liberare, ut virtutes suas transfiguret in feminas contra masculina dæmonia, ita ut postea reliquias ipsius partis suæ configat in æternum labe tenebrarum. Ilas oinnes et cæteras blasphemias Manichaei anathemo. Ego conversus unus ex Manichæis scripsi, quia si discessero antequam gesta subscribantur sic suum habendus ac si Manichæum non anathematizaverim. Felix conversus ex Manichæis dixi sub testificatione Dei me omnia vera confiteri, de quo scio esse Manichæos vel Manichæas in partes Cæsarienses Mariam et Lampadiam uxorem Mercurii argentarii, cum quibus etiam apud electum Eucharisum pariter oravimus, Cæsariam et Lucillam filiam suam, Candidum qui commoratur Thipasa, Victorinam, Hispanam, Simplicianum Antonini patrem, et Paulum et sororem suam qui fuit Hippone, quas etiam per Mariam et Lampadiam scivi esse Manichæcas. Hoc tantum scio. Quod si aliud inventum fuerit me scire supra quam dixi, me reum ego ipse confiteor, COMMONITORIUM SANCTI AUGUSTINI EPISCOPI AD PRESBYTERUM MANICHEUM. minem, cum Deum talem tibi fingas qui tenebras timuit, ut commisceret bonum et malum. Noli autem extolli animo sicut scripsisti, quia vos magnos facimus eo quod impedire volumus venena vestra, ne ad homines pestilentia serpat. Non enim apostolus quos canes appellat, magnos facit cum dicit: Cavete canes; áut illos magnos faciebat, quorum sermonem dicebat serpere ut cancer. Itaque denuntio tibi in nomine Christi, ut si paratus es solvere quæstionem, in qua defecit præcessor tuus Fortunatus, et ita hinc ierat, ut non rediret nisi cum suis disputatione collata inveniret quid contra respondere posset, disputes cum fratribus. Si autem ad hoc non es paratus, discede hinc et noli pervertere vias Domini et illaqueaBre, et venenis inficere animas infirmas, ne adjuvante dextera Domini nostri quomodo non putaveris erubescas. C COMMONITORIUM SANCTI AUGUSTINI EPISCOPI ECCLESIÆ CATHOLICE, QUOMODO SIT AGENDUM CUM MANICHÆIS QUI CONVERTUNTUR, ET QUOS POENITET HUJUS NEFANDI ERRORIS. Cum anathematizaverint eamdem hæresim Mani chæorum secundum formam infra scriptam ; libellumque dederit unusquisque eorum confessionis et pœnitentiæ suæ, atque anathematis eorum petens in ecclesia vel catechumeni, vel pœnitentis locum, si libellus ejus episcopo placuerit, eumque susceperit, det ei epistolam cum die et consule, ut nullam de superiore tempore molestiam, vel de publicis legibus, vel de disciplina ecclesiastica patiatur. Et post ipsum diem si aliquibus indiciis Manichæus apparuerit, sential justitiæ severitatem, quæ talibus rebus adhibenda est, id est, ut ab ejus consortio, vel amicitia, vel quacunque societate christiani se abstineant secundum apostolicam disciplinamı (auctoritatem). Commendentur autem qui epistolas ab episcopo acceperint religiosis catholicis vicinis vel cohabitatoribus suis, sive clericis, sive laicis, per quoruni erga se curam frequentent audientiam sermonis Dei, et quorum testimonio possint innotescere. Nec facile admittantur ad baptismum si catechumeni sint, nec ad reconciliationem, si pœnitentiæ locum acceperint, nisi periculo mortis urgente, vel si eos aliquanto tempore probatos esse cognoverint episcopi per eorum testimonium quibus fuerint com Sine causa tergiversaris, cum longe appareat qua- D mendati. lis sit. Qui tecum locuti sunt fratres. indicaverunt mihi. Bene quia non times mortem, sed eam mortem debes timere quam tibi ipse facis talia de Deo blasphemando, et quod intelligis mortem istam visibilem quam omnes homines norunt separationem esse mentis a corpore non est magnum intelligere. Sed quod adjungis de vestro separationem esse boni a malo, si mens bonum est, et corpus malum, qui ea commiscuit non est bonus: dicitis quia Deus bonus ista commiscuit. Ergo aut malus est, aut ma Forma ergo, secundum quam debent hanc hæresim qui corriguntur, anathematizare, ista est. I. Qui credit duas esse naturas, etc., quæ paulo ante sunt excusa nonnullis omissis, ut in nota articuli XI strictim observavimus. ITEM FORMA EPISTOLÆ QUAM DAT EPISCOPUS Quoniam te Manichæorum auditorem pœnitet fuisse, sicut ipse confessus es anathema dicens blasphemiis et impiissimæ atque immundissimæ hæresi eo gata de quodam episcopo ipsius sectæ. Indidem quoque gravis ima sustulimus menda, ut ex collatione colliges. rum, ex quo te non nisi fides catholica salvum fecit, A monasterio, vel in xenodochio, donec appareant habebis hanc epistolam adversus eos qui tibi temporis præteriti errorem, quantum ad istam nefariam pertinet sectam, objiciendum putaverint, quæ scripta est die illo et consule illo. Electis vero Manichæorum qui se converti dicunt ad catholicam fidem, etiamsi et ipsi secundum superiorem formam eandem hæresim anathematizaverint, non facile danda sunt litteræ; sed cum Dei servis esse debebunt, sive clericis, sive laicis, in penitus ipsa superstitione caruisse et tunc vel baptizentur, si non fuerint baptizati, vel reconcilientur, si pœnitentiæ locum acceperint, ne acceptis cito litteris loca, in quibus fuerant commendati, de serant. Explicit commonitorium beuti Augustini episcopi de hæresi Manichæorum sub exsecratione anathe. malis. ANNIS DXXX- DXXXI. BONIFACIUS PAPA II. b NOTITIA. d a Bonifacius natione Romanus, ex patre Sigisbul- B reclusit, quasi a damuans Dioscorum, et congregavit do, sedit annos 2 dies 26. Fuit autem temporibus Athalarici regis hæretici, et (a) Justiniani Augusti, Hic cum Dioscoro ordinatur sub contentione. Qui Dioscorus ordinatur in basilica Constantiniana, Bonifacius vero in basilica Julii. Et fuit dissensio in clero et senatu dies 29 (b). Eodem tempore defunctus est Dioscorus pridie idus Octobris. Ipsis diebus Bonifacius zelo et dolo ductus, cum grandi amaritudine sub vinculo anathematis et chirographi reconciliavit clerum, quem chirographum ecclesiæ archivio a • Vide not. col. 9. Bonifacius Post interregnum triduanum in basilica Julii anno Domini 530 (529 melius), qui est quartus Justiniani, et secundus Athalarici regis Italiæ, Bonifacius II genere Gothus, creatus est pontifex 15 die Octobris. Contra eum in schismate electus est in basilica Constantiniana Dioscorus ille quem Hormisda pontifex una cum Germano et Joanne episcopis, aliisve presbyteris et diaconis ad Justinianum imperatorem Constantinopolim ablegavit, quique de simoniæ labe infamatus injusta sententia condemnatus fuit. Causam schismatis dedisse videtur rex Athalaricus, qui dum fortasse exemplo antecessoris sui pontificem designaret ac præsentaret, ex clero alios sibi suffragantes, alios adversantes habuit. Accidit autem singulari Dei beneficio, ut schismatico cita morte prævento schisma exstinctum fuerit. Initio pontificatus Bonifacii Belisarius dux militum imperialium cum exercitu suo a Persis in discrimen adductus est, cum quatuor annis feliciter contra eos pugnasset. Gentes maritimas, quarum subsidium contra Persas implorarat, ex idololatris Christianas reddidit. Procopius de Bello Pers. libro 1. Theodorico Francorum regi Theodobertus filius Theodorici, et Clodovei nepos successit. Ex Procop. et Gregor. Tu- D ronensi. Baron anno 530, n. 49. De Bonifacio scribit Ado in martyrologio, quod ecclesiam S. Michaelis archangeli nomine constructam in summitate circi dicaverit. SEV. BINIUS. Sedit annos duos dies 26] Verius anno (Errat hic Binius uno et duobus diebus. Nam cum fateatur hic ipsum 17 Octobris anno post consulatun Lampadii, qui est Christi 551, defunctum esse, constetque iis quæ supra initio harum adnotationum dixi, et ipsum 45 Octobris, anno Domini 550, pontificem esse crea clerum, cui tamen in episcopatu nullus subscripsit, dum plurima multitudo fuisset cum Dioscoro. Ilic presbyteris, et diaconibus, et subdiaconibus, et notariis scutellas de adeptis hæreditatibus obtulit, et alimoniis multis in periculo famis clero subvenit. e Hic congregavit synodum in basilica beati Petri apostoli, et fecit constitutum, (c) ut sibi successorem or · dinaret. Quo constituto cum chirographis sacerdotum, et jurejurando, ante confessionem beati apostoli Petri in diaconum Vigilium constituit. Eodem tem tum, non nisi uno anno et duobus diebus pontificein fuisse oportuit. SEV. BINIUS. Ipsis diebus Bonifacius, etc.] Post obitum Dios. cori, Bonifacius nimio zelo commiotus eumdem Dioscorum, tanquam simoniæ crimine pollutum, anathematis sententia condeninavit : et ad evitandum deinceps futuri schismatis periculum, convocata synodo, Vigilium diaconum successorem sibi designavit. Qua cum post semotos affectus saeris canonibus adversari cognovisset, secundo congregato concilio, res a se perperam gestas plane irritavit, factumque erroneum peracta pœnitentia expiavit. Successores Bonifacii, Agapetus et Silverius, res in hac synodo gestas confirmarunt. SEV. BINIUS. d Damnans Dioscorum] Ob causam pecuniariam, Dioscorum velut simoniacum a Bonifacio condemnatum fuisse, aperte scribitur in epistola Justiniani imperatoris ad Joannem papam scripta, et ad Vigilium data, qua sic ait: Dioscorus, cum nihil in fidem peccasset, tamen solum propter ecclesiasticum ordinem, post mortem ab eadem Ecclesia Bomana anathemati zatus est. Si igitur nihil in fidem peccantes episcopi, propter solum ecclesiasticum ordinem, et propter causam pecuniariam anathemati et post mortem subjiciuntur, quanto magis Theodorum, etc. Dioscorum, injusta sententia condemnatum, Agapetus absolvit, ut patet apud Anastasium in Vita ejusdem Agapeti. SEV. BINIUS. • Hic congregavit synodum] Cum Gothorum reges (c) Idem cod., fecit constitutum cum chyrographis sacerdotum, et jusjurandum ante confessionem apostoli Petri in diaconum Vigilium constituit Eodems tempore. b Eodem tempore venit relatio ab Afris episcopis de constitutione, et ut cum consilio sedis apostolicæ omnia Carthaginensis episcopus faceret. Qui Bonifacius sepultus est in basilica beati Petri apostoli, sub die 17 mensis Octobris, (a) post consulatum Lampadii. Et cessavit episcopatus menses 2 dies 15. pore facta iterum synodo, hoc censuerunt sacerdotes A sacerdotum et cleri et senatus incendio consumpsit. omnes propter reverentiam sanctae sedis et quia contra canones hoc fuerat factum, et quia culpa eum respiciebat, ut successorem sibi constitueret, ipse Bonifacius papa reum se confessus est majestatis, quod diaconum Vigilium sua subscriptione chirographi ante confessionem beati apostoli Petri consti-tuisset, ac ipsum constitutum in præsentia omnium C Per filium nostrum Armenium presbyterum et abbatem litteras tuæ fraternitatis accepimus quas ad nos ut apparet inscius adhuc sacerdotii mihi commissi sub ea qua in Deo tenemur caritate direxeras : quibus credideras postulandum, ut id quod a beatæ recordationis decessore nostro papa Felice pro catholicæ fidei poposceras firmitate mea explicaretur instantia. Sed quia id voluntas superna disposuit, ut quod per nos ab illo speraveras, a nobis potius impetrares; petitioni tuæ, quam laudabili fieri sollicitudine concepisti, catholicum non distulimus dare responsum. Indicas enim (quod aliqui episcopi Galliarum, cum cætera jam bona ex Dei acquieverint gratia provenire, fidem tantum, qua in Christo credimus, naturæ esse velint (dicant), non gratiæ; et hominibus ex Adam, quod dici nefas est, in libero arbitrio remansisse non etiam nunc (abest hæc præpositio ac. D Palatino et aliis) in singulis misericordiæ divinæ largitate conferri: postulans ut pro ambiguitate tollenda confessionem vestram, qua vos e diverso fidem rectam in Christo, totiusque bonæ voluntatis initium, juxta catholicam veritatem, per prævenientem Dei gratiam singulorum definitis sensibus inspirare, auctoritate sedis apostolicæ firmaremus. Atque ideo, cum de hac re multi Patres, et præ cæteris beate recordationis Augustinus episcopus, sed et majores 'Cæsario Bonifacius] Tertium epistolæ hujus exemplum vidimus in codice Toliano Engolismensi; memihitque ejusdem Cyprianus diaconus in Vita sancti Caesarii, lib. 1, sub finem. JAC. SIRMONDUS. * Quas ad nos, sub eaļ Quedam boc loco depra nostri apostolicæ sedis antistites, ita ratione proben tur disseruisse latissima, ut nulli ulterius deberet esse ambiguum, fidem quoque nobis ipsam venire de gratia, supersedendum duximus responsione multiplici ; maxime cum secundum eas quas ex Apostolo direxisti sententias, quibus dicit : Misericordiam consecutus sum, ut fidelis essem (I Cor. vii); et alibi: Vobis datum est pro Christo, non solum ut eum credatis, verum etiam ut pro eo patiamini (Philip. 1); evidenter appareat fidem, qua in Christo credimus, sicut et: omnia bona, singulis hominibus ex dono superna venire gratiæ, non ex humanæ potestate naturæ : quod etiam fraternitatem tuam, habita collatione cum quibusdam sacerdotibus Galliarum, juxta fidem gaudemus sensisse catholicam in his scilicet in quibus uno, sicut indicasti, consensu difinierunt fidem, qua in Christo credimus, gratia Divinitatis præveniente conferri; abjicientes etiam nihil esse prorsus secundum Deum boni, quod sine Dei quis gratia aut velle, aut incipere, aut operari, aut perficere possit, dicente ipso Salvatore nostro: Sine me nihil potestis. facere. Certum est enim atque catholicum, quia in omnibus bonis, quorum caput est fides, nolentes nos adhuc misericordia divina præveniat, aut velimus; insit nobis cum volumus; sequatur etiam ut in fide (fine, ex c. Pal.) duremus,sicut David propheta dicit: Deus meus, misericordia ejus præveniet me (Psal. LVIII): et iterum: Misericordia mea cum ipso est (Psal. LXXXVIII); et alibi: Misericordia ejus subsequetur me (Psal. xx11). Similiter et B. Paulus dicit: Aut quis prior dedit ei, et retribuetur illi? quoniam ex ipso, el per ipsum, et in ipso vata erant in antiquis exemplaribus, ex quorum vestigiis hæc erui videbantur: quas ad nos, ut apparet, in hujus aditu sacerdotii mihi commissi sub ea, etc. JAC. SIRMONDUS. |