nec rerum Domini noscuntur utilitatibus convenire, quia jam ad ipsum hujuscemodi fama perlata est. Ideoque salubri ordinatione censuimus, ut si quando talis necessitas incubuerit, litteris nos informare debeatis, et aut per nos, aut per eum qui nobis ex fratribus et coepiscopis nostris visus fuerit, et cosecratio ecclesiarum, Deo auspice, poterit celebrari. dotis officio, contra jus fasque potestativo elatusa A in Christo connexi, tamén nec provinciæ privilegiis, cothurno, oblationem expiationis solis sacerdotibus debitam offerre pararet, sic ultione cœlesti lepra perfunditur, ut munere sacerdotis et regni ex eo usque ad obitum permaneret b? Ozam pariter, quantum ad ipsum erat, devoto officio, juvencis calcitrantibus, ne arca Dei laberetur, sustinere parantem divinitus percussio illata consumpsit (11 Reg. vi, 7): ostendere scilicet volens, quia nullis omnino causis, nec sub occasione humilitatis præsumentibus, divina oflicia et sacramenta cœlestia, ab eo cui non incumbit officium, contingi aliquatenus debent. IV. Caveant ergo, caveant qui sibi putant esse licitum quod aliis non ignorante esse illicitum ; ne similis cos horum quos memoravimus, pœna percellat. An forsitan sanctorum Patrum regulas et constitutiones synodicas ignoratis, quibus præcipionture parochenses presbyteri non per viliores personas, sed aut per semetipsos, aut per rectores sacrariorum annuis vicibus chrisma a præsidente sibi episcopo petant? Credo quod qui petere jusserunt, potestatem consecrandi penitus abstulerunt. Providebit ergo caritas vestra, ne post hujus humili tatis nostræ interdictum, donec et consuetus vobis a Domino præparatur antistes, quisquam vetita iterare præsumat, et incipiat graviorem ecclesiasticæ distrietionis sustinere censuram. Utatur quisque honoris sui concesso privilegio, quod proprium scit ordinis presbyterii; non quod summi pontificatus est, improbus minister assumat. Quisquis post hanc admonitionem in hujuscemodi rebus aliquatenus fuerit de- C prehensus, sub anathematis insolubili vinculo se noverit esse damnandum. Cui in hoc ipsum non parum humanitatis conceditur, quod nunc eun transire patimur impunitum. V. Sane si Dominus voluerit, cum tempus paschalis festivitatis advenerit, si vobis ad petendum impossibile est, datis litteris vestris indicare debetis h, et nos sacri hujus liquoris ultro poterimus transmittere gratiam, dummodo non præsumatur i illieita. VI. Pari ratione cognovimus quod ad consecrationem basilicarum alienæ sortis a vobis episcopi invitentur, et licet sint unius fidei copula nobiscum Hanc commemorat S. Ildephonsus libro citat. de Viris illustribus agens de Montano Toletanæ Ecclesiæ præsule. Postquam enim de præcedenti illius epistola locutus fuit, ut in notis ad cam vidimus, subjungit: Aliam vero epistolam (scripsit Montanus) ad Thuribium religiosum, in qua collaudans eum, quod culturam destruxerit idolorum, committit sacerdotalis auctoritatem vigoris, per quam presbyteros chrisma a Ita Ger. et Urgell.; alii vero, Potestatis velatus. b Ita edidit P. Florez ex ms.; nos legendum putamus ad obitum privatus maneret: quod confirmat editio Aguirriana: ut munere sacerdotis et regni careret, exosusque, etc. Ita Loays., Florez vero, non ignorantes. d Florez ex Gerund. et Urgell. edidit reos. e Florez ex eisdem mss. interserit ut; quod non probamus, nisi pro præcipiuntur scribatur præcipitur; quod nullus habet codex. Ita Ger. et Urgell.; ali, providerit. VII. Præterea perditissimam Priscillianistarum sectam tam actis quam nomine a vobis præcipue novimus honorari. Rogo, quæ est ista dementia in ejus amore superflue labi, quem in opere non velis imitari? Nam, ut pauca de ejus spurcitiis in notitiam vestri deducam, exceptis iis quæ in Divinitate profanus erupit, et ore sacrilego blasphemavit, omnium vitiorum in eodem congeries, veluti in sordium sentina confluxit, ut sectatricum pudorem inpulefactus adulter eriperet ; et ut ad sceleris nefarii effectum facilius perveniret, maleficii usum gesta etiam ei assignant. Quid tandem in hoc m religoni congruum fidelis cujusquam ani a veneratur, qui non solum a sanctis sacerdotibus refutatus est, verum etiam mundani principes justitia legum suarum eum pro memorati sceleris qualitate damnarunt ? VIII. Hunc talem fuisse, plenius discet qui beatissimi ac religiosissimi viri Thoribii" episcopi ad sanctum papam urbis Romæ Leonem libros editos legit, in quibus hanc sordidam hæresim explanavit, aperuit, et occultam tenebris suis, perfidiæque nube velatam in propatulo misit. Ex ipsis etenim libris, qualiter cavere, quid respondere contra sacrilegos possit, pius lector inveniet. Unde, quæso, ut perfidiam cum auctore damnantes atque anathematizantes, rectæ fidei regulam teneatis, et de omnibus su prascriptis cautiores exhibere vos procuretis, quo facilius nec mihi de taciturnitate possit esse damna. tio, et vobis de obedientia fructum maximum coram Salvatore Deo nostro providere possitis. Pax Domini curn omnibus vobis. Amen. EPISTOLA SECUNDA '. Domino eximio, præcipuoque Christicoke, do conficere, et episcopos alienæ sortis alterius diœcesis ecclesias consecrare magna compescal invectione. Sed et statim insignem ejus laudem addit, hisce verbis: Hic vir ontiquissima fidelique relatione narratur, ad exprobrationem infamiæ tandiu prunas tenuisse in vestimentis ardentes, donec coram scdis suæ sacro altari totius missæ celebritatem per semetipsum expleret. Peractis autem solemnibus, nec prunæ ignem, nec vestis Ita Ger. et Urgell. ; alii habent sit. b Alii cod., debebitis. i Ita Gerund. et Urg.; alii dum. ¡ Præsumatur, non habet Loays. editio. 1Ita Loays. Florez ex Gerund. edidit, irap dera Ita Loays. Florez vero ex suis mss. edebat, Quid Lamen in hunc non absque mendo. "Flor. ex mss. Loays., Theoribii. Ita Urg. Loays, edidit, invenitur, bitantium tibi animos ad salubrem regulam et normam tino conventu ad nos pervenerint, celsitudini vestre regularis disciplinæ perduceres. Quæ tamen ex Palenindicare curavi: quo facilius per vestram increpationem nefanda præsumptio in posterum conquiescat. mino et filio Thuribio 1 Montanus episcopus. A I. Alumnum te fidei catholicæ, et sanctæ religionis anicum, etiam in actis mundialibus conversantem valde et novimus et probavimus. Cum enim adhuc floreres in sæculo, ita claritudinis tue vita perpatuit, ut secundum sententiam Domini et quæ sunt Caesaris Casari non negares, et Deo quæ sua sunt, devota mente persolveres. Jure etenim auctorem " te divini cultus in hac præsertim provincia nominabo. Putasne quanta tibi apud Deum maneat merces, cujus solertia vel © instantia d et idololatrice error abscessit, et Priscillianistarum detestabilis ac pudibunda secta contabuit? Si tandem adhuc et in nomine e honorare desistant, cujus per tuam admonitionem collapsa esse opera non ignorant. Nam de terrenorum dominorum fide quid loquar? Cui ita tuum impendisti laborem, ut feroces coha- B temeratores districtiori increpatione coerceas. Qui inventa est umisisse decorem. Tunc Deo relatis gratiarum actionibus, per simplicem naturam ignis convicta est et fallacia detestabilis accusantis, et innocentia beatissimi sacerdotis. Gloriosus habitus fuit tempore Amalarici regis. Annis novem tenuit dignitatem. AGUIR BIUS. 1 Quisnam sit hic Thuribius ad quem Montanus scribit, implicata satis questio est. Quidam enim nolunt fuisse, nisi unicum Theoribium, sive Thuribium, cui conveniat quidquid in hac epistola legitur, tam de libris scriptis adversus Priscillianistas tempore' S. Leonis papæ, quam de gestis et prædicatione ad versus laudatores ejus secta, hortatu Montani præsulis Toletani. Sed enim falsam esse hanc opinionem facile evincitur ex ipso S. Edephonso, qui eodem loco, de Viris illustribus, palam distinguit inter utrumque Thuribium. Agens enim de epistolis Montani præjactis ait : Commemorans (Montanus) quod in libris beatissimi Thuribii ad Leonem papum missis, eadem Priscillianorum hæresis detecta, convicta, atque decenter maneat abdicata. Aliam vero epistolam ad Thuribium religiosum (scripsit) in qua collaudans eum, quod culturam des ruxerit idolorum, committit ei sacerdotalis dignitatem vigoris, etc., ut paulo ante scripsimus. Ubi palam distinguit Ildephonsus duos Thuribios: alterum episcopum, et synchronon S. Leoni papæ, ad quem libros miserit contra Priscillianistas scriptos; alterum vero posteriorem non episcopum, sed religiosum et prædicatorem adversus idololatriam, ad quem viventem scripserit epistolam hanc posteriorem Montanus praesul Toletanus. Itaque palam est duos fuisse Thuribios, non unicum. C Quod ipsum aperte demonstratur ex Chronographia, juxta quam Thuribius episcopus, qui libros scripsit contra Priscillianistas, et misit ad Leonem papam, floruit ipsius tempore, ac proinde circa medium quinti seculi: nam Leo ab anno Christi 440 D usque ad 441 sedi apostolicæ præfuit. Ut omittam, eumdem Thuribiu jussu ipsius Leonis papæ concilium in Hispania celebrasse anno Christi 447, ut cuique notum est. Thuribius autem, seu potius Theo. ribius, ad quem scripta est hæc epistola, longe posterior fuit et floruit sub initium sæculi se,uentis. Cum enim Montanus ad eum viventem scribens interfuerit et subscripserit concilio Toletano æra 565, id est anno Christi 527, Amalarici regis 5, et S. Ildephonsus asserat eum gloriosum habitum fuisse tempore Amalarici regis; consequens plane est ut hic Theoribins sit octoginta circiter annis posterior, ac proinde alius omnino a Thuribio illo præcedenti. Hinc constat Loaysam, doctissimum licet, lapsum fuisse in notis ad hanc ipsam epistolam, dum dixit: II. Quidam (ut ad nos perlatum est) presbyteri ausu temerario res sacras non tam consecrare quam violare præsumunt et cunctis ab initio fidei catholicæ sæculis inusitatum sui ordinis hominibus, nisi tantum summis pontificibus debitum, jus consecrationis chrisma, nescio quo typo, an dementia dicam, i dubitanter assumunt: quod quam sacrilegum sit, přissimam conscientiam tuam latere non credo; et ideo spero, ut pro enervanda hac ipsa superfluitate, severissimi sacerdotis auctoritate utaris, et tantæ rei papa An hic Thuribius ille monachus fuerit cujus meminit Ildephonsus, de Viris illustribus, in Vita Montani, an alter notarius sedis apostolice a B. Leone missus in partes Hispaniæ ad Priscillianam hæresim exstirpandam, ut constat ex concilio Bracarensi 1 in exordio (vocabantur et ii notarii regionarii), an vero episcopus Palentinus et Asturicensis, non satis constat. Postrema sen entiæ acquiesco, ut ex prima epistola patet: et scripsisse libros doctissimos adversus Priscillianos; et in secunda epistola eum vocat sacerdotem, hoc est episcopum : ut severissimi (inquit) sacerdotis auctoritate utaris. Lapsus, inquam, fuit dominus Loaysa; cum ex testimonio S. Ildephonsi constet satis huac Theoribium fuisse cujus meminit ille in vita Montani, utpote scribentis ad illum tanquam synchronon octoginta circiter annis, postquam ille alter Thuribius notarius, sive etiam episcopus, tempore S. Leonis floruerat, et memoratos libros scrip serat. Quin et ejusdem veritatis fidei facit Montanus ipse in utraque epistola præjacta. In priore enitn að fratres et filios territorii Palentini, loquens de erroribus et vitiis Priscilliani, ait: Hunc talem fuisse plenius discet, qui beatissimi et religiosissimi viri Thuribii (non Theoribii) episcopi ad S. papam urbis Roma Leonem libros editos legit: in quibus hanc sordidam hæresim explanavit, aperuit, et occultam tenebris suis perfidiæque nube relatam in propatulo misit. Ubi loquitur Montanus de iis libris tanquam olim scriptis a Thuribio episcopo tempore S. Leonis papa. At vero in hac posteriori epistola epigraphen adhibet: Domino eximio præcipuoque Christicolæ, Domino et filio Thuribio Montanus episcopus. Ubi et eum filium vocal, non fratrem, qualiter deberet si esset episcopus : el tanquam viventem alloquitur eo tempore, octoginta circiter annis postquam floruerat Thuribius scriptor et episcopus Asturicensis. Nec juvat Loaysam quod Montanus ibidem ait : Ut severissimi sacerdotis auctoritate utaris. Inde enim futurum colligitur, Theoribium jam tunc inter sacerdotes seu presbyteros numeratum, cui præterea Montanus veluti metropolitanus delegat vices suas ad ea delicta coercenda. Quin et ubi in hac epistola loquitur de episcopis, non filios sed fratres appellat. Fratres nostri, inquit, alienæ sortis episcopi. Et in alia epistola præcedenti episcopos non appellat sacerdotes, sed summos pontifices, et eorum dignitatem summum pontificatum. Mitto pleraque alia, ex quibus id ipsum confirmari posset. Sed sive hic Theoribius fuerit episcopus tunc, sive non, distinctio illius a Thoribio scriptore et episcopo Asturicensi est manifesta. Hæc AGUIRRIUS. dIta Urg.; alii habent instinctu. a si post datam admonitionem neias iterare præsum- A vester coepiscopus fecit, in exemplaribus charitati pserint, contumacia eorum sententia convenienti damnabitur. Super hujus periodi intelligentia nihil omnino adnotavit emin. card. Aguirrius. Quæ tamen implicatissima atque densissimis tenebris circumsepta omnes fere harum epistolarum editores insigniter torsit. Contextus ea parte corruptissimus est. Qua vero ratione illi medendum sit, hoc opus, hic labor. Padilla visum fuit, ab illis verbis fragmentum legi alterius epistole, quod huic librariorum imperitia attexuisset. Sed nulla probabili ratione id nobis suadet. claris. P. Florez putat sententiam præcedentem facile restitui posse, si post illa verba et fidei unione conne‹ i hæc alia addantur ex superiori epistola, in qua simifem sententiam ita concludit Montanus: tamen nec provincia privilegiis, nec rerum domini noscuntur utilitatibus convenire. Placet nobis conjectura. Quæ vero post hæc addit, ut explicet cl. vir illius vocis privilegium commodam in loco significationem, non ita probare possumus. Autumat enim Celsum cæterosque Carpetaniæ et Celtiberia episcopos a Palentino antistite testamenti sui exsecutores fuisse forsitan constitutos, qui piam ejus, nescio quam, voluntatem ad effectum perducerent; contra quam aliquid a Montano Palentini postulaverint, quare ab eo fuerint repulsi. Neque enim apparet, inquit, qua alia ratione episcopus inferior et suffraganeus metropolitano suo et comprovincialibus privilegium fecisse dici possit. Expositio verbis quidem speciosa; cujus tamen vim verba sequentia plane i fringunt: Et certe, prosequitur Montanus, municipia, id est Segoviam, Britablo, et Caucam eidem non quidem rationabiliter, sed pro nominis dignitate concessimus; qui modus loquendi aperte indicat præcedentia esse ad hæc referenda : non enim scriberet eidem concessimus, nisi antea de eodem coepiscopo locutus fuisset. Quibus omnibus attente consideratis, ad hæc explananda aliam viam aggressi sumus. Itaque nos privilegium non vulgata significatione accipiendum putamus, sed potius pro injusta actione contra alterius jus intentata; ita ut privilegium idem sonet ac injuria damnumve alteri irrogatum. Qua significatione non semel illis temporibus fuisse hanc vocem usurpatam novimus ex Glossario Dufresne ad scriptores mediæ et infime Latinitatis, verbo PRIVILEGIUM, ubi hæc habet: Privilegium idem quod supra pravilegium (videlicet vox in malam partem usurpata, ut sit quid contra legem)..... Vita S. Dunstani tom. IV Maii, pag. 356..... Per spiritalem sacri baptismatis uterum (Ecclesia) a primi parentis privilegio regeneravit. Et ex Carpentier in Glossario novo seu supplemento ad Dufresne. Privilegium idem quod tyrannis..... S. Eulogius lib. 11 Memorial. sanctor., cap. 1: Tolam pene Iberiam (Abdarragman) diro privilegio occupavit. Eo sensu, cum aliquis jus proprium alterius sibi arroganter assumit illudque lædit, privilegium illi facere dici potest. His ita præjactis, conjecturam nostram producimus eo probabiliorem, quo cum his omnibus mire consentit quæ de toto isto negotio fuse scribit idem clar. auct. tom. VIII secundæ edit. Hispaniæ sacræ, pag. 18. Quintum ergo conjicimus, res ita se habuit: sede Ita Loays. Florez ex Ger. et Urg. edidit, vester quoque episcopus. B D vestræ direximus; ut scire possitis improba petitio qualem potuisset habere profectum (b). IV. Et certe municipia, id est Segoviam, Brittablo, et Caucam eidem non quidem rationabiliter, sed pro nominis dignitate concessimus : ne collata benedictio, persona vagante, vilesceret. Quod ipsi tantummodo, dum advivit, præstitum fuisse cognoscite. Hoc ergo providere volumus, ut consuetudinem antiquam nulla ratione prætermittere debeatis. Quod si hæc nostra admonitio in vobis nihil profecerit, necesse C Palentina vacante, electus quidam et ordinatus fuerat in illius Ecclesiæ episcopum contra sacr. canonum disciplinam, quam Innocentius papa I in Hispa · nia collapsam restaurare cupiens per epistolam Patres concilii Toletani 1 admonuerat, ut sollicite invigilarent ne quis eligeretur aut ordinaretur in episcopum ab aliis quam ab episcopis ejusdem provinciæ cum auctoritate metropolitani, prout jam antea canon. 4 concilii Nicæni sancitum fuerat. Is ergo illegitime electus et ordinatus episcopus, atque Palentinæ Ecclesia invasor magnum Celso metropolitano et cæteris comprovincialibus privilegium fecerat. Ipsum vero Montanus sacrorum canonum zelator eximius e sede injuste occupata expulit juxta canon. 6 ejusdem concilii Niceni, quo cautum erat, eum qui præter sententiam metropolitani factus fuerit episcopus, épiscopum esse non debere. Tamen non ita acriter in eum animadvertit, quin episcopalis ordinationis ac dignitatis rationem habens tria illi municipia in eadem diœcesi designaverit, quorum curam gereret, simulque ex eis congruam caperet sustenta tionem. Hæc cum ita essent, Palentini illius studiosi (nec enim sine multorum suffragio tantum facinus aggressus fuisset) preces Montano adhibuerunt, eum orantes, ut prædictum coepiscopum in Palentinam sedem restituere vellet; atque eam nos putamus esse petitionem, quam improbam vocat in hac epistola, ut pote quæ sacror. canon. severitati esset adversa: quod ipsum abs dubio in exemplaribus, quæ dicit ad eos direxisse, illis luculenter exposuerat. Atque ut simul intelligeret, quam benigne cum illo actum esset, addit Montanus, se illa municipia non rationabiliter, id est, aliquo suo merito permotum illi assignasse, sed sola episcopalis dignitatis ratione adductum. In. super, ne Palentini animum inducerent illa municipia ab Ecclesia Palentina in reliquum rescissa mansura, neve minister indulgentia elatus proprium se pastorem et non tantum delegatum putaret, adjungit, id solum illi dum viveret esse concessum. Nec movet nos, ut ab hac conjectura recedamus, quod legimus Segoviam anno 589 proprium jam habuisse episcopuni, qui concilio Toletano subscripserit. Quanquam enim ea tunc fuerit Montani voluntas, ut illa tria municipia nullatenus ab Ecclesia Palentina sejungerentur, potuit tamen fieri ut Segovienses commodam nacti occasionem, illo primo episcopo vita functo, pastorem proprium sibi postulaverint, qui ei succederet, idque non multo negotio fuerint assecuti; maxime cum Palentina diœcesis ita amplissimis limitibus contineretur, ut ab uno pastore commode gubernari non posset. Multas euim hujus modi diœcesum divisiones factas illo sæculo simili causa legimus in Provincia Galilæciæ, ut contractioribus episcopatuum terminis uniuscujusque gregis rationibus melius consuleretur. Atque haec satis dicta sint, ut obscurissimo loco lucem aliquam, quoad fieri posset, adspergeremus. Interea nihil nobis arroganter assumimus, sed meliora ab al is excogitari desideramus. nobis erit Domini nostri exinde auribus intimare, A tanta etenim, tribuente Domino, ejus est pietas, ut pariter et filio nostro Ergani suggerere, et hujusmodi nihil de hoc quod jus antiquum custodisse probatur, ausum præcepta culminis ejus vel districtio judicis immutari permittat. Divina vos custodiat Trinitas. non sine vestro detrimento severissime vindicabunt : Amen. VITA S. ELEUTHERII A GUIBERTO ORD. MINORUM ORDINATA. PROLOGUS. - 1. Reverendo patri ac domino a Joanni, Dei gratia venerabili Tornacensi episcopo, Guibertus, origine Tornacensis, professione Minor, merito minimus, b spiritu consilii tam sapienter armari, B quam viriliter animari. Petistis, domine reverende, ut actus et præconia gloriosi confessoris Christi Eleutherii vel ordinare debeam, vel diligentiori lima, vel meliore stylo præsentibus et posteris explanare. Pia petitio, per quam etas posthuma tanti pastoris concelebrando perpetuet sanctitatem, et generatio præsens, ejus inhærendo vestigiis, amplius inflammetur ad Dei et proximi caritatem. Hi sunt cibi quos in novalibus Patrum esse sacra pagina protestatur (Prov. XIII, 23), dum sanctorum exemplis posteritas informatur. Novi petitionis istius originem ex gloria Christi, qua mirificatur in sanctis, ex gratia speciali qua vestræ civitatis antistitem et patronum sincerius in Christo diligitis, ex providentia pastorali qua clero vestro consulitis, ex benevolentia singulari quam talis et tantus ad me homuncionem tantillum et pene nullum ostenditis, derivari. Quare me quasi compellitis aut garrire næiis, aut potius ineptire. Ego igitur dum in capite emetipsum introrsum metior, per incertos affectus distrahor et deducor. Nam inter sollicitudines continuas lectionum et inter labyrinthos inegressibiles quæstionum, sermonum paradigmata, consiliorum axiomata, quibus immergor et alteror assidue, durum Waltero episcopo 26 Novemb. anni 1261 mortuo Successit Joannes Buchiavus, vita functus 25 Februarii anni 1266. b Sequentia desunt in excuso; eorumque loco habetur sal. mihi scribere, durius tantæ dignitatis imperio contraire. Nam preces vestras cur imperium non appellem? Non quia nudato supplicat 'ense ¡oteus, Sed quia dudum inita familiaritas, concivilitatis indentitas, patria, parentela, sanguinis et affinitatis propinquitas, et cætera id genus, quæ vel reverentiam conciliant vel conciliatam continuant, exigunt et requirunt, ut vestræ voluntatis affectum, vestri affectus appetens beneplacitum censere debeam impe-rium et præceptum. Hoc autem exsequendum utilinspeteretis a personis pluribus ætate grandævis, fide claris, opere vulgatis, ore promptis, memoria tenacibus, omni denique sublimium meritorum dote potioribus, quos habetis ad manum tam de vestroruɛn canonicorum numero, quam de vestræ diœceseos diversis collegiis monachorum. Exsilis enim eloquii mei mediocritas tenues admodum fruges parit, et ad tanti confessoris gloriam exprimendam, nullis secundi cespitis fructibus ingravescit. Ego igitur et fraudatus tempore, et occupatus animo, cui magis est humilitas appetitui, quam verborum urbanitas voluptati, vel historica narratio consuetudini, facio quod jubetis, offerens seriem vitæ sancti pontificis, et officium cum suis appendiciis, sicut ex parte vestra rogatus fueram, mitto vobis, et ut apertius tenor pagine videatur, sub certis, si placet, titulis distin_uatur. Hos hic subjungimus, ae margini dein nuda capita ascribimus, cæterum more nostro distinguimus. D. In hæc ergo capita auctor distinxerat : Cap. 1. De origine civitatis Tornacensis. Cap. I. De adven'u et prædicatione B. Piati apud Tornacum. Cap. m. De reliquiis et semine B. Piati et ortu B. Eleutherii. Cap. IV. De bona indole B. Eleutherii. Cap. v. De proscriptione fidelium ac B. Eleutherii a Tornaco. Cap. vi. De promotione B. Eleutherii in episcopum Tornacensem. Cap. v. De Blanda, quæ sollicitavit episcopum, et de morte et resuscitatione ipsius. Cap. VI. De modo conversionis populi Tornacensis ad fidem per B. Eleutherium. Cap. ix. De miraculis fact's illo tempore per B. Eleutherium. Cap. x. De miraculis factis in os'ensione reliquiarum sanctarum, cum Roma rediisset Sanctus. Cap. x. De conflictu quem habuit cum hæreticis. Cap. x. De insidiis et plagis Sancto per hæreticos illatis. Cap. xm. De verbis et exhortationibus ejus novissimis. Cap. XI. De Satana, quem vidit adstantem, positus in extremis. Cap. xv. De muliere cæca et muta per ipsum illuminata et curata. Cap. xv. De restitutione sedis episcopalis. Cap. xv. De revelatione B. Eleutherii et morte Thecla. Cap. xv. De resuscitatione filii viduæ. Cap. XIX. De morte mulieris et suscitatione juvenis in eadem solemnitate. Cap. xx. De aliis miraculis eodem die factis. Cap. xx. De ligatione S. Ferioli visitantis sepu.crum Sancti. Cap. xxn. De solutione ejusdem per B. Eleutherium et morte tribuni. Cap. XXI. De suscitatione tribuni Cap. xxiv. De relatione corporis a Blandinio Tor пасит. CAPUT PRIMUM. d A Hostilis a fortitudine; tertio Nervius a Servio Romanorum rege: sed prima littera mulabatur, ne fortasse servitutis elogio notaretur. 12. Recensentes diligentius cosmographias et chronica temporum, gentium historias et annales, Tornacum Galliæ Belgicæ legimus antiquissimam et notissimam civitatem, quæ potentia, nobilitate, gloria, super alias sibi finitimas singularem vindicat dignitatem quæ mari contermina, dulcibus aquis birrigua, frugibus copiosa, divitiis et deliciis est referta. Cujus ager diffusus in silvis, pictus in pratis, peculiosus est in pastoribus, et in pascuis pecorosus. Cujus fluvius, Scalda dictus, ipsam alluens et confluens, Galliam dividit et Germaniam, potestatem videlicet imperialem et regalem. Hanc siquidem civitatem Priscus Tarquinius, Romanorum rex quintus a Ro- B mulo, decimo regni sui anno per Romanos ædificasse legitur, et sumptuosis consurgens ædificiis alterius. Romæ nomine censebatur. Anno siquidem centesimo quadragesimo tertio ab Urbe condita civitatis ejusdem ædificata sunt fundamenta, circa tempus illud quo sacrosanctum Domini templum a Chaldæis suceensum est, et Jerusalem civitas sancta per Nabuchodonosor est eversa. In diebus illis transmigravit Ezechiel, et rex Joachim legitur captivatus, et Romanorum rex Tarquinius interemptus. Successit eidem ↑ Servius, qui minorem Romam, quæ nunc Tornacum dicitur, super centum viginti quinque civitates vel oppida sublimavit, ut ex iis census et tributa colligeret, quæ Romanis postmodum destinaret. Sed insolens facta præ multitudine virium, anno 24 Servii regis desiit ab impendiis tributorum, et sic annis 40 ab ejus constitutione dicta civitas quievit in pace. Sed Romani missis legionibus in rebelles prælium suscitant, et post plurimos hinc inde congressus anno Servii trigesimo quarto sub onere tributorum pristino rependendo cum Romanis pacem sibi conciliant et reformant. Nec amplius dicta est secunda Roma, sed Hostilis civitas appellata est. Sed labente tempore cum regnaret & Artaxerxes, qui regnum destruxit Ægypti, civitas Hostilis destructa est, et Eleazaro principante Judæis, vicesimo sexto Ptolemæi regis anno reædificata, Nervius appellata est. Prius altera Roma pro gloriæ dignitate; secundo civitas Alias etiam cap. 1. 2 Alias cap. II. a Finibus dioecesis ultra Brugas ad mare usque Olim protensis. b Scaldis fluvii præcipue, qui urbem secat. Hinc initium datur fabulis de origine Tornacensi, quæ ipsis Tornacensibus olim in deliciis erant, sed modo tam ab illis quam externis rejiciuntur. Eas fabulas revelationi Henrici Canonici, ut aliquam veri speciem pra se ferrent, appositas fuisse diximus. d An huic adeo latum imperium, ac postea Julio Cæsari, qui Romanorum primus in Belgicam arma intulit? Angustis adhuc terminis regnum Romanum sub Tarquinio conclusum. e Anno Urbis condite 140 cœpit Tarquinius regnare, ad annum usque 177, cujus regni tempore Judai in captivitatem abducti sunt. Servius regnavit ab anno U. C. 177 ad 221, sed intra regni Tarquinii limites. Artaxerxes bellum in Egyptum movit ano 2 C Sicut manifestius legitur in secundo libro Julii Cæsaris, qui inscribitur belli Gallici a se confecti. lisdem vero temporibus Turnus rex Nerviorum populo præfuit a quo civitas Tornacus nomen accepit. Quia sicut Turnus contra Æneam, sic iste contra Julium fortiter dimicavit. Post mortem Julii Cæsaris regnante Augusto Casare, anno imperii ejus quadragesimo secundo, anno ab orbe condito quinquies millesimo centesimo nonagesimo nono, et ab Urbe condita septingentesimo quinquagesimo secundo, et a prima conditione Tornaci quingentesimo nonagesimo fere tertio, Dominus Jesus Christus in Bethleem de Virgine nascitur, et secundo Neronis anno ( videlicet circa annum ab incarnatione Domini quinquagesimum) a Romanis Tornacensis civitas a restauratur. 4. Cucurrerunt apostoli, tam vitæ prodigi quam laboris, ad exteras nationes: Christum ubique terrarum disseminant: disseminatus germinat viros catholicos et fideles. Et dum secundum Prophetam ( Isai. xxvn, 6) implent faciem orbis semine, purgantur zizania vitiorum; fruges exuberant morum et fidei disciplinæ. Successerunt post apostolos martyres, confessores temporibus opportunis mundi tenebras illuminantes, radiis veritatis fulgentibus. Sic enim ad illuminandam noctem vitæ præsentis astra quæque suis viribus in cœli faciem veniunt, donec in olympiadis 101, U. C. 379. Dh Ptolemæo Philometore regnante, ab Antiocho Epiphane rege Syriæ occisi sunt Eleazarus et septem fratres Machabæi, circa annum U. C. 586, el 168 ante Christum natum. Sed annis 360, et amplius post obitum Servii. i Anno U. C. 696 Galliam provinciam obtinuit, ac sequenti domuit Nervios, quibus Guibertus errore tum recepto annumerat Tornacenses. Et hæc anilis fabula Tornacensium est, cujus nullum apud Julium Cæsarem vestigium. 1 Hane seriem annorum, quorum ne vel unicus recte ordinatur, refutare nolumus, quod a plurimis viris eruditis factum. Q. Asinio Marcello et M. Acilio Aviola coss. sive anno æræ Christianæ 54, mortuo Claudio imperatori successit Nero. "Acta S. Piati tum primo conditam tradunt urbem Tornacensemi. |