MAMARD COLLEGE LIBRARY 18787 March 22. James Walker, D.D., L. L, D. President of Harv. Univ. ase SANCTI FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS, FELICIS IV ET BONIFACII II SUMMORUM PONTIFICUM, SANCTORUM ELEUTHERII ET REMIGII TORNACENSIS RHEMENSISQUE EPISCOPORUM, NECNON PROSPERI EX MANICHEO CONVERSI ET MONTANI EPISCOPI TOLETANI. OPERA OMNIA, EX MEMORATISSIMIS EDITIONIBUS MANGEANTII, MANSI, GALLANDII, MARGARINI DE LA BIGNY, FRANCISCI DE LORENZANA ACCURATISSIME EXPRESSA. TOMUS UNICUS. PRIX: 7 FRANCS. PARISIIS, VENIT APUD EDITOREM, IN VIA DICTA D'AMBOISE, PRÈS LA BARRIÈRE D'ENFER, (Costra Fabianum Fragmenta De veritate prædestinationis et gratiæ Dei. Pro fide catholica. Sermones genuini. Instrumenta fidei catholicæ. Fragmenta.) 749 Excerptum ex libro III Hincmari necnon ex libro II Ratrami. Liber de prædestinatione et gratia. Sermones LXXX, paucis exceptis, supposititii. 833 Ibid. 813 855 Chronicon (in noc tomo memoratum, editum autem Patrologiæ tom. LI, col. 913 ). ERRATA. 963 969 975 Pag. 1-16, versus finem: apendix; lege appendix. Ibidem, post epistola II, adde, olim I.— Col. 31, pro Epistola prima (vlim XI), lege Epistola prima ( olim II ). — Col. 41, inter lineam 2 et lineam 3, supple : LIBELLUS II. — Pag. 59-60, ante Vitam Eleutherii, typographorum oscitantia sequens omi-sus est titulus: ANNO DOMINI DXXXI. S ELEUTHERIUS. Paris. Imprimerie de VRAYET DE SURCY, rue de Sèvres, 37. FELIX PAPA IV. NOTITIA. (Ex libro pontificali.) b Felix natione Samnius (Samnita), ex patre Ca- A Saturnini, via Salaria, quam a solo refecit. Qui etiam storio, sedit annos 4 menses 2 dies 13 (an. 3 m. 2 d. 13, a 24 Julii an. 527). Fuit autem temporibus Theodorici regis et (a) Justiniani Augusti, a consulatu Maburti (Mavortii) usque ad consulatum Lampadii et Orestis, a die v iduum Juliarum usque in diem Iv idus Octobris. Hic fecit basilicam sanctorum Cosmæ et Damiam in urbe Roma, in loco qui appellatur via Sacra, juxta templým urbis Romæ. Hujus temporibus consumpta est incendio basilica sancti martyris Variantes sive notas quæ ad utramque paginæ vram post Labbæum Mansi exscripserat, nos plerumque intra parentheses in textu posuimus, aliquoties ad calcem paginarum asterisco præfixo. EDIT. Felix] Theodoricus interfector Joannis, usurpato sibi jure temere eligendi et nominandi sedis apostolicæ episcopum : postquam hac de re quinquaginta et octo dierum interregno disceptatum esset, Felicem virum in Romaño clero probatissimum nominavit: ne qua occasione su voluntati resisti posset. Accidit ea nominatio, nominatique a toto clero facta approbatio, vigesima quarta Julii, an. Domini 526. Justini imperatoris anno imperii nono, Theodorici regis 34 anno regni Italiæ. Sed absque dilatione Deus auctorem tanti sceleris Theodoricum sævum, barbarum, durumque tyrannum repentina vindicta cœlitus immissa prostravit, et post acceleratum dirum exitium ad inferos perpetuo relegavit. Accidit, inquit Procopius de Bello Gothorum lib. 1, cum conanti illi ministri apposuissent mire magnitudinis piscis caput decoctum, Symmachi nuper occisi caput illi visum fuerit præfixis et exstantibus inferiore in labro dentibus et torve intuentibus oculis furibunde sibi et acerbe comminari; qua visione territus in morbum inciderit, et non longe post mortuus fuerit. Refert S. Gregorius lib. Iv Dial., cap. 30, quod quidam solitarius viderit eum inter Joannem papam et Symmachum paricium, quos occiderat, discinctum et discalceatum, et vinctis manibus deductum in Vulcani ollam jactarí. Successit illi in regno Italiæ Athalaricus ex filia nepos, qui exacto a Romanis fidelitatis juramento, precibus episcoporum regnum suum stabiliri per litteras expetivit. Hujus tempore S Ephrem Antiochenax Ecclesiæ factus est episcopus. Justinus morbo senioque gravatus, cum summa æquitate et religione imperium usque ad nonum annum administrasset, consulens futuris reipublicæ commodis, cum consensu totius senatus Justinianum ex sorore nepotem imperii successorem delegit. Principio imperii Agapetus diaconus S. R. Ecclesiae scripto eum admonuit, quomodo se in administratione imperii gerere deberet. Inita cum Athalarico aliisque nationibus pace et concordia fidem catholicam edictis et sanctionibus confirPATROL. LXV. B C ordinatus est cum quiete, et vixit usque ad tempora Athalarici. Hic fecit ordinationes duas in urbe Roma per mensem Februarium et Martium: presbyteros 55, diaconos 4, episcopos per diversa loca 29. Qui etiam sepultus est in basilica beati Petri apostoli, iv idus Octobris (obiit temporibus Athalarici regis sub die 3 Octobris, qui sepultus est apud beatum Petrum). Et cessavit episcopatus dies 3. mavit. De rebus ecclesiasticis leges quas promulgavit, ipsius saltem nomine Constantinopolitani episcopi ediderunt, ut major earum esset observantia: vel si quas ille saucivit, fecit illud non quod sibi munus episcopi assumeret : sed potius ut hæreticos canonum contemptores auctoritate imperatoria coerceret. Cum ex hoc fœdere Gothi arrogantiores facti jura Ecclesiarum invaderent, et clericos passim ad laicalia tribunalia traherent, Felix pontifex una cum Romano clero de his apud ipsum regem vehementer expostulavit: qui ubi eos benigne audisset, humaniterque tractasset, ex ipsorum sententia sanctionem edidit, qua adeo nefaria et inconcessa, temereque præsumpta, fieri omnino prohibuit. Ipsa constitutio ex-tat apud Cassiod., lib. vi, cap. 24. Dionysius Exiguus, qui primus a nativitate Christi annos numerare cœpit, canonesque Græcorum male translatos elegantiori Latinitate donavit, a secundo anno Felicis, qui est Christi 527, cyclum paschalem exorsus, eum ad 95 annorum curricula perduxit. Fragmentum illius cycli recitat Marianus Scotus in chronicis sub consulatu Mavortii anno quarto (Errat Binius) pontificatus Felicis, qui est Christi 529. Justinianus imperator codicem de nomine suo Justinianeum appellatum absolutum confirmavit et vulgavit. Usus est hac in re opera imprimis Triboniani hominis ethnici aurique cupidissimi, apud quem justitia venalis erat. Ne mireris ergo si impios imperatores Zenonem et Anastasium sententia pontificis, concilii Constantinopolitani et Justini e catalogo imperatorum abrasos, penitusque damnatos, insigni pietatis titulo in codice nominatos reperias. SEV. BINIUS. b Sedit annos 4 Annis 4 mensibus 2 et diebus 18 sedisse, colligitur ex principio et fine pontificatus. SEV. BINIUS. e Cessavit episcopatus dies tres] Ab obitu Felicis usque ad electionem Bonifacii secundi tres dies intercesserunt, quod alicubi legitur sedes vacasse uno mense et quindecim diebus; intelligendum est de tempore illo, quando post schisma sublatum Bonita cius cognitus est ab omnibus legitimus pontifex. SEN, BINIUS. (a) Justini. Ms. Luc. 490. A FELICIS PAPÆ IV EPISTOLA PRIMA (QLIM III). FELIX PAPA IV AD CESARIUM ARELATENSEM. De laicis ad sacerdotium ante probationem non promovendis. Dilectissimo fratri Cæsario Felix. A Pontificali Ravennatensium episcoporum vulgato a Cl. Bacchinio, et recuso ac ad ms. cod. recensito a Muratorio Rer. Ital. tom. II, part. 1, ad vitam S. Ecclesiæ Ravennatensis episcopi Constitutum quoddam Felicis papæ servavit, datum occasione dissidii cujusdam in Ecclesiam, et clericos ditionis suæ. En illud: CONSTITUTUM FELICIS IV. Legi quod inter fraternitatem vestram est constitutum, non licere ex laica conversatione ad officium sacerdotale ante probationem temere promoveri : de qua re etiam ad nos pervenit opinio, aliquos post ordinationem ad vitæ sæcularis mores fuisse transgressos. Et licet sit talis nefanda præsumptio, plus tamen est periculosa neglectio. Qui enim potest venienti malo resistere, et hoc dissimulans fieri permittit, i se magis mali auctor operis approbatur. Nemo se itaque per antiquam consuetudinem speret ervere; quia quæ illicite inchoata sunt, si damnentur B in posterum, suos fructus generare non possunt. Nam quod gradibus eruditur, si sine perfectione doctrinæ ad suum perveniat constitutum, errat per examinationem, quia non recipit firmitatem; nec honorem quis per timorem potest servare, qui in ejus gloriam semel labore pervenit. Et laus inanis cui tribuitur lædit, ad elationem nutriens magis quam provocans ad operam veræ virtutis. Vas electionis ad suum vernaculum Timotheum scribit dicens: Nemini cito manus imposueris, nec communicaveris peccalis alienis (I Tim. v). Quid sibi vult: ne citius imponas manus? Quia dignitas quæ datur, ideo datur, ut duret immobilis. Debet enim, antequam concedatur, longa sub deliberatione tractari. Unde magister qui elementorum ignorat initia? Unde guber- C nator qui inter nautas sua servitia non monstravit ? Ignorat quænam ratio magistris debetur qui ad obedientiam sua corda non flexit, unde quemadmodum in domo Dei conversari debeat posteris, sit exemplum. Sit in omnibus clericis, et in his maxime qui sunt ad sacerdotia deligendi, apostolicæ monitionis eloquium, qui ait: Oportet et testimonium habere bonum ab his qui foris sunt (1 Tim. m). Quapropter communi consensu, sub observatione venerabilium canonum, ordinandum eligite sacerdotem : ut et de nostra simus salute solliciti, et illorum utilitatibus consulamus, qui fuerint ad hunc ordinem diligenter adsciti. Deus te incolumem custodiat, frater carissine. Data nonas Februarias a post consulatum Mavortii viri clarissimi (anno Christi D 528) Agnellus Ravennatensis, noni sæculi scriptor, in suo Post consulatum Mavortii] Vulgati P. C. M. seu BOETI V. c. Que falsa subscriptio suspensos dudum habuit viros doctos, cum Felicis III temporibus, cui hæc epistola propter Boetii consulatum tribuebatur, Casarii, qui episcopus nondum erat, congruere nomen non posse intelligerent, et contra cum Felice IV, cui congrueret Cæsarii episcopatus, Boetii consula tum minime convenire. Nunc vero, restituta ex co DE ECCLESIA RAVENNATENSI. Felix (IV, MUR.) episcopus urbis Roma. Laudanda est decessorum nostrorum sollicitudo de pace et quiete ecclesiastica (constitutum, MUR.), quia pastor qui advigilans continere debet conten tiones, aut damnat, aut corrigit. Oportet in hunc ipsum tramitem nobis ambulantibus similis cum eis conspici; quia quorum per Dei misericordiam locum gerimus, ipsorum sequi nos decet exempla. Ex invi dia sacerdotibus Ecclesix Ravennatis talia contige runt, quæ (quod, MUR.) omnium catholicorum animos contristasse noscuntur, altercationes, seditiones pravitates, quæ omnem disciplinam ecclesiasticam disrumpere niterentur. Ista nos iterum..... verum Dei timorem ante oculos habentes, ut nec illicitis audaciam demus excessibus, et non abjiciamus..... per constitutum nostruin ordinare, quod justum est secundum Salomonem dicentem: Non dures (dares, MUR.) transitum aquæ. Ergo recensentes capitulis a fratre nostro (deest, MUR.) Ecclesio, et a presbyteris, et diaconibus, et clericis (clero, MUR.), et notariis Ecclesiæ Ravennatis nobis oblatis, præsentibus fratre et consacerdote nostro Ecclesio, et ejus clericis inferius designatis, quod rationi vidimus convenire, censemus eos clericatus officium debere suscipere, quorum vitam et conversationem sacrorum canonum non possit impugnare auctoritas. Clericos vero secundum sanctorum Patrum regulas volentes duntaxat et denuntiatos; quantum ad presbyteros et diaconos pertinet, statutis jubemus temporibus solemniter promoveri. De vero Ravennatum et Classicanorum Ecclesia, antiqua consuetudo servetur. Clerici vero vel monachi ad indebitum obtinendum ordinem, vel locum, potentium patrocinia non requirant, per quæ, aut non faciendo ingratus, aut faciendo injustus videatur episcopus. Quarta patrimonii Ravennatensis Ecclesiæ, hoc est tria millia solidorum, solitis erogationibus clericis omnibus, vel quibus erogari est solitum, compleatur. Si quid tamen ex pensionibus vel hæreditatibus crescere, Domino nostro volente contigerit, eodem Domino mediante, etiam dice Arelatensi vera lectione, discussæ sunt ambages, et reddita auctori suo epistola, id est Felici IV, cujus annus secundus in eum incidit, qui fuit post consulatuin Mavortii, id est in annum Christi 528, quo Cæsarius annum agebat in episcopatu suo 25 (imo 29, cum ad eum jam ab ann. 602 scripserit Symmachus papa). JAC. SIRMONDUS. |