benedictus, et jam non sit nobis hospes Gothus et A Barbarus. Nam illis hospitibus arma et sagittæ, at cum isto hospite pax cum jocunditate qui venit hospitem non torquere, sed parcere; non exspoliare, sed vestire; non percutere, sed sanare. Ipsum hospitem apertis cordis nostri januis suscipiamus, et numquam in nobis dominabitur inimicus. Ipso præstante qui vivit et regnat in sæcula sæculorum. Amen. SYLLABUS CODICUM AD QUOS DE NOVO RECOGNITA SUNT OPERA S. FULGENTII, NEC NON VARIANTES ALIQUOT LECTIONES EX PRÆTERMISSIS SELECTÆ. LIBRI AD MONIMUM. Emendati sunt ad mss. Corb., id est Corbeiensem annorum 800, qui alias monasterii Corbeiensis, nunc B est monasterii S. Germani a Pratis. Variantes lectiones e ms. S. Victoris prope Parisios; ms. Thuane bibliothecæ; ms. Port., hoc est e ms. Cartusi Portarum eductæ a R. P. Petro Francisco Chifletio societatis Jesu presbytero; nec non ad editiones antiquiores et castigatiores, Colon., id est Coloniæ Agrippinæ anni 1526; Ant. seu Antuerp., id est Antuerpie apud Plantinum 1575; Mog seu Mogunti anni 1515; Basil., Basilea 1621. LIBER PRIMUS. Pag. 1. Ms. Corb., sed in illo me debere fateor. 3. Ms. Corb., in hujus inquisitionis ac disputationis opere. 4. Ms. Port., nisi ab illo nobis fastidientibus esuries detur. Ibid. Ms. Port., illudque prædestinatum utique ad interitum. Ibid. Ed. Basil. cum ms. Port., legente me. 5. Ms. Port., dum in malo prædestinationem te C legisse diceres. Ibid. Ms. Port., postulare non desino, ut sive per loquia. Ibid. Ms. Port., prædestinatos aflirmat. 6. Mss. Corb. et Po ́t., et ut quid moriemini, donus Israel? Ib d. Mss. Corb. et Port., injuste concupiscendo accersivit. 7. Ms. Port., et Deo perficiente talis postmodum sit, ut. 8. Mss. Vict. et Corb., confirma, Deus, quod operatus es in nobis. 1bid. Mss. Corb. et Port., sicut et ille justus est. Ibid. Mss. Corb., Victor. et Port. nec non ed. Ant., regnumque cœlorum divinitus fidelibus præpa ratum. 9. Mss. Corb. et Port., gratia glorificationis juste reddatur. Ibid. Ms. Port., in futuri sæculi remuneratione dicit permanere. Ibid. Mss. Corb. et Port., ut deputetur fides eo rum ad justitiam. Ibid. Mss. Corb. et Port., Misericordia tua subsequetur me. 10. Ms. Port., creator illud jam fecisse. 11. Ms. Port., voluntati effectus. Ibid. Ms. Port., de ipso solo. Ibid. Mss. Corb. et Port., semetipsum peccato suo lædere permittatur. Ibid. Ms. Port., Iniquos autem condemnat. Ms. Corb., condemnavit. Ibid. Ms. Port., sicut dolor in utero habentis, et non effugient. 12. Ms. Port., sed illud quæritur, utrum sicut crenon spiritum hujus factus pœna, ut. duntur. Ibid. Ms. Port., nos mundi. autem 14. Ms. Port., sic ipse sib; jam D 15. Mss. Corb., Victor. et Port., creaturæ quippe rationalis. Ibid. Ms. Port., majorem dilectionem exhibeat Creatori quam sibi. Ibid. Mss. Corb. et Port., nec sic se potest diligere.. Ibid. Mss. Port. et Corb., ante datam gratiam humiles invenit. Ibid. Ms. Port., percunt propter suani ratam vo!un tatem. 16. Mss. Port. et Corb., Digne utique homini qui se perdidit. Ibid. Ms. Port., in perditione peccati dimissus qui propria. Ibid. Ms. Port., et ipsi in eo placuit. Ibid. Ms. Port., non quasi aliquam substantiam ma .am diligant. 17. Mss. Corb. et Port., sic incongruum est ut in ipso putetur causa cujuslibet operis mali. 18. Mss. Corb. et Port., quid respondere possit quisquis hanc. ibid. Ms. Port., nunquid enim... ex impiis just (quod cum dicimus, ad Dei gloriam dicimus) sic recla dicere poterimus. Ibid. Mss. Port. et Corb., fecit Deus rectum. * Ibid. Mss. Corb. et Port., quam utique aut tribuisse Deum. Ibid. Mss. Corb. et Port., æterno mereretur pu-: niri supplicio. Ibid. Ms. Port., scito quia malum est tibi. 19. Ms. Port., ut agnoscatur. Ms. Corb., agnosceretur non ab eo prædestinatum. 20. Ms. Port., non intres in judicium. Ibid. Ms. Corb., nisi Deus in quibus vellet, misericordiam fecisset superexaltari judicio. Ms. Port., faceret superexaltare judicio. 21. Mss. Corb. et Port., quem ira justi judicis peccantibus reddit. Ibid. Ms. Port., Talis namque verus est Deus cujus. Ms. Corb., Talis est enim Deus verus. 22. Ms. Port., ad indebitam sunt gratiam præpa rata. Ibid. Ms. Port., talibus vasis inte. itum reddit. LIBER II. · Pag. 27. Mss. Corb. et Port., qua peccant a Deo' præscilam. 28. Ms. Port., si illi quos malitia sua ( sicut scriplum est) excecavit, hos veritas ipsa. Ibid. Mss. Corb. et Port, nec glorificari cum Patre consentiunt. Ibid. Ms. Port., sed simul Patri Filioque offerri. 29. Editi et mss. Corb., Port, et Victor., Abraham autem... Ms. Vict., abiit illuc... et invocaverat ibi Abraham nomen Domini Dei, Ms. Port. omittit posteriori loco Abraham. Ibid. Mss. Corb. et Port., congruere temporibus, locis. Ibid. Mss. Corb., Victor. et Port., que se ad informandas. Ibid. Ms. Corb., non erit tanquam invisibiliş Pater visibili Filio prævonendus. Recie quidem. Editi, in visibilis Pater invisibili Filio. Basil., tanquam visi- A bilis Pater invisibili Filio. Ibid. Mss. Corb. et Port., non est Patri Filius in aliquo postponendus. Editi, præponendus. At male. 30. Ms. Corb., scriptum etenim de Isaac hoc liber. 33. Mss. Corb., Victor. et Port., Cum nec orare condigne ac vigilanter aliquis possit. 34. Ms. Port., in libro Regum quarto. 35. Ms. Corb., acquirendæ caritati studium impendere. Ibid. Ms. Corb., Ideo quod nascetur. Ms. Port., Ideoque et quod nascetur. 36. Ms. Port., Patrem suum et matrem suam. Ibid. Mss. Corb. et Port., per unitatem pacis et caritatis. Ibid. Ms. Port., in utero Mariæ Virginis domum sapientiæ. 37. Ms. Port., omnes qui de uno pane participamur. Ibid. Ms. Port., erat cor unum, et anima una. Ibid. Ms. Port., multitudinis credentium in Deum. 38. Mss. Corb. et Port., nec non Ant., Colon. et Mogunt., quam sacrificium Deo facit unitas spiritalis, ubi et. Basil., quod sacrificium. Ibid. Mss. Corb. et Port., quod in sola catholica per manus impositionem. Ibid. Ms. Port., beatum Augustinum... non solum apostoli Pauli, sed etiam Jude apostoli sensum. 39. Mss. Corb. et Port., per quam se possit ho stiam vivam. 43. Mss. Corb., Basil., Colon. et Mog.. Hinc dominante Christo. Ibid. Mss. Corb. et Port., ut quia Birrus ille apud hom nem esse posset, in homine autem esse non posset. 44. Mss. Corb. et Port., quoniam ab Aria is... esse creditur. 45. Ms. Port., legimus scriptum. Ibid. Mss. Corb., Port. et editi, quia intra se cogitabat. Ms. Victor., qui intra se cogitabat. 46. Ms. Co b., remittuntur tibi peccata tua. Ibid. Ms. Corb. et ed. Mog., Immortalitas est enim in memoria illius. 47. Ms. Corb., quia non videt eum. B с Ibid., Ms. Port., ut in ipsis esse possit: Verbum D aulem... ut in eo esse non possit. Ibid. Basil., quid dicum de his. Ibid. Mss. Corb. et Port., propter quod et loquimur. 48. Mss. Corb., Victor. et Port., et ne hoc velint Filio assignare, audiant. Ibil. Ms. Port., sicut lanifica proximans demetere telam. 49. Ms. Port., quæ dereliquit doctrinam. Ibid. Ms. Port., qui sic apud aliquem est. 50. Mss. Corb. et Port., illum autem Verbum vcritatem (ms. Port, veritatis) genuit. LIBER OBJECTIONUM ET RESPONSIONUM CONTRA ARIANOS. Collatus est cum mss. Corb. et Port., nec non cum Mogunt., Colon., Ant. et Basil. Pag. 51. Ms. Port., Edd. Basil.. Col. et Mog., hoc est de eo quod ipse est. Ibid. Basil. et ms. Port., Adauctum est non extrinsecus. Ibid. Mss. Carb. et Port., vocabulorum diversitas agnoscitur: nec ideo tamen in Patre et Filio naturalis diversitas invenitur. Quin potius. 52. Ms. Port., ut dum unum nominamus, aliud demonstremus. Ibid. Ms. Port., consequens autem foret ul. Ibid. Ms. Port., in qua natus fuerat perderet 53. Ms. Port., et quod fuit Enos. Ibid. Ms. Port., Ista nusquam nos legisse recolimus..... quia scriptum est: Generationem ejus quis enarrabit? Et quam nulla dixit Scriptura, quis enarret? Ms. Corb., Ista nunquam (in objectionibus nusquam) nos legisse recolimus... quia scriptum est de co: Generationem autem ejus quis enarrabit? et quam nemo dixit Scriptura qui enarrat; advertendi sunt, etc. Ibid. Mss. Corb. et Port., propter quod et loqui mur. Ms. Corb., cujus nativitatem ignoret. 54. Ms. Port., ita est rectum profiteri... et rursum, Dominus dixit ad me. Mss. Corb. et Port., dum se initium tiarum Domini in opera ejus creatam esse non tacuit. Mss. Port. et Corb., Ergo cum quotidie dicit ista fieri, et a sæculo facta præmonet nuntiari; osten: dit, etc. 55. Ms. Port., In quo considerandum est. Ms. Corb., Quomodo considerandum est. Editi, Quod considerandum est. Ibid. Mss. Corb. et Port., fratres ejus, quos secundum Apostoli dictum. Ibid. Ms. Port. communicaverunt carni et sanguini. Sic Vulg. versio cum textu Græco. 56. Ms. Corb. et Port. et Basil., quotquot enim receperunt eum. Ibid. Ms. Port, in secundo quoque psalmo cogno scitur prædicta. 57. Ms. Port., hanc Deus adimplevit filiis vestris. Ibid. Ms. Corb. in Objectionibus, non sit erroris falsa professio, quæ cum dicit... asserit eum. Ms. Port., qui cum dicat. Ibid. Ms. Corb., colimus et tenemus. Ibid. Mss. Corb. et Port., vel cur semel. 58. Mss. Corb. et Port., ex substantia autem Patris. Et infra ms. Port., Filium quoque. Ibid. Ms. Port., Fides vera quod credit noscit. 59. Ms. Port., quia nec fas est. Ibid. Ms. Port., Perturbatores mentium... quod quidem exigit illis dici qui. 60. Ms. Port., ut et Filius tuus clarificet te. Ibid. Ms. Port., vel instruit mentes hominum, illum auctorem luminis, et istum lumen in tenebris lucens... per quem vita factus est Filius, et lux est ostensus hominum. Neque illum qui ostenditur factus esse, Patri æqualem esse posse. Editio Basil., vel instruit mentes hominum, quia inter illum auctorem luminis, et istud tumen... illo, quod ostenditur factus non esse Pater, æqualitas esse non potest. 61. Editi, Evangelizate diem ex die. Ita et ms. Port. Ibid. Ms. Port. et Basil., quæ fastidium facerent auditoribus. 62. Ms. Port., Nam quia inter illos differentia est, ipse cui credendum est, Salvator dicit, Alius est qui testimonium perhibet de me Pater... et cum non advertuntur divina jura et sacramenta... dixerunt homousion et hæretici facti, asserunt Patrem et Filium et Spiritum sanctum unum esse Deum. Ms. Corb., distantia est, et quod dicitur non est; eo quod inter illos differentia sit, ipse Salvator dicit, qui credendus est, Alius est qui testimonium perhibet de me Pater. Et cum non advertuntur divina jura el sacramenta... qui ante adventum Salvatoris dixerunt quosoios, quorum et hæretici facti sunt professores, cum asserunt. Basil. concinit cum Corb. Ibid. Ms. Port., totam se coæternæ veritatis nativitati indulsit. Mss. Port. et Corb., et saltem sic. 63. Mss. Corb. et Port. et Basil., Si enim aliam dixerit in Deo voluntatem qua velle dicitur, et aliam essentiam qua esse cognoscitur. Editi Col., Ant. et Mog., voluntatem quo velle dicitur, et aliam essentiam que esse cognoscitur. Ibid. Mss. Corb. et Port., quomodo se nolint. Ibid. Ms. Corb. scelus hoc et valde... si enim ab hominibus non toleratur injuria, ab ipso Domino omnium auctore quomodo poterit tolerari? Ostendit namque. 64. Ms. Port. cum ipsa ante scriptio id tibi intelligendum ostendat, cum dicit quod in splendoribus sanctorum... de eo fuisse adimpleta: cum manifestet ipsam esse et propheta dicendo. Ibid. Ms. Port., in aper ione exsurgent. 65. Ms. Port., dicatur quod sic credendus sit unus Deus... honorem vero unumquemque. Ibid. Ms. Port., Labor Ægypti, et mercatus Ethiopum... et post te ducentur... et te deprecabuntur... et pudebit omnes. Ibid. Ms. Port., Quid ergo sequitur? Fer meipsum juro. Quis hoc credendus est dicere, nisi. 67. Ms. Port., Et ut hoc se de Christo. AD TRASIMUNDUM LIBRI. Recogniti sunt ad mss. Corb., Port., Thu. et Victor.; ad editiones Mog., Colon., Antuerp. et Basil. Pag. 69. Mss. Corb. et Port., ad residua perlegenda scripturam. Ibid. Ms. Port., Pauca quibus, Domino adjuvante, nostri parvitas suffecit ingenii... quam in principio tenuiter agnovi, vestræ recensenda mansuetudini destinavi. 70. Ms. Port., notare vestra pietas reli!. Ibid. Ms. Port., Cum itaque omni poscenti. Et infra, coram regibus propheta testetur dicens. A Ibid. Mss. Port, Vict. et Corb., ut hujus innunierabilis sempiternitatis. B 72. Ms. Port., eum scilicet qui solus posset ex- C spectatori longævo. 73. Mss. Corb. et Port., Fæcuiente quippe carnis... mundandam carnis fæculentiam venit. 74. Ms. Port,, non nuncupationis, sed naturalis nominis veritas. 75. Ms. Port., non credet malitiæ. Ibid. Ms. Port., An divinam Filii Dei... subjiciemus? 76. Ms. Port., cujus (id est animæ humanæ) susceptionem. 77. Ms. Port., sponsabo te mihi ad justitiam et judicium, in misericordia et pietate. 79. Ms. Port., ut benedictionem hæreditate possi Pag. 88. Ms. Port., creare potuit quod esset. 89. Ms. Port., consumendam deinceps abolitione Cognosceret. Ibid. Mss. Corb. et Port., totam se sicut est. 91. Ms. Port., Erubescent, et pudebit omnes. 92. Ms. Port. Ego sum, inquit, Alpha. ail. Ibid. Ms. Port., quia ipse inchoat perficienda. "potest a sempiterno. 96. Ms. Port., dislare пор 99. Ms. Port., ut nec major illa possit esse, nec minor. 100. Ms. Port., quem efficit dignum. Ibid. Mss. Victor. et Port., quarent me mali. Ibid. Ms. Port., Spiritus enim sanctus disciplinæ effugiet fictum. 102. Ms. Port., Christi sententiam motibus varia tam. 103. Ms. Port., ut Filium Dei de Deo Patre naturaliter genitum. 104. Mss. Corb., Vict. et Port., sed quod petamus ab eo. 106. Ms. Port., quis nesciat a Filio dicta. 108. Ms. Port., vel quomodo qui corporaliter ascendit in cœlum in suis fidelibus. 109. Ms. Port. post hæc verba, cor nostrum dilatatum est, addit: Non angustiamini in nobis, angustiamini autem in visceribus vestris. Eamdem autem, etc. 110. Ms. Port., Si enim tota Trinitas,..... tota utique. LIBER III. Pag. 112. Ms. Port. pereunt autem in verbo Crucis. Ibid. Ms. Port., prorsus impassibilis permaneret. 116. Ms. Corb., plenus homo natus ex homine... Deus plenus generatus ex Patre. 117. Ms. Port., totus in Patre totum implens. 118. Ms. Port., non fuit in illo est. Ibid. Ms. Port., idem permanebis... idem ipse es. * 120. Ms. Port., Filio interim, quidquid illud est, præferetur. Ibid. Ms. Port., Non opus esset ut ungeretur Spi ritu sancto. Mss. Port. et Corb. cum editis, plene sanctificari non potuit. Mss. Vict. et Thu., potuit. Forte referri debet ad priorem partem, scilicet quod si homo Christus sine sancti Spiritus gratia plene sanctificari potuit, superflua dicetur collatio illius unctionis: si autem sine sancto Spiritu plene sanctificari 'non potuit, etc. 123. Ms. Port., respondit, et dixit eis. Ibid. Ms. Port., sanctus evangelista non tacuit dicens. 124. Mss. Corb. et Port., in toto tamen homine tristis.... et in toto homine patiens. 127. Ms. Port., in sua Salvator esse anima. Ibid. Ms. Port., gaudium habuit de Lazaro suscitando simul ut discipuli. 128. Ms. Port., demonstraret accepisse substantiam. Ibid. Mss. Corb. et Port., et in infirmitatibus. 129. Ms. Port., ostendens utique..... animam po neret. A 130. Ms. Port., ostendens sine caritate. 133. Ms. Port., et timor ascribitur Deitati. EPISTOLÆ I, II ET III. Collatæ sunt cum mss. Corb., Vict., Thu. et Port., et editionibus Mog., Colon., Ant. et Basil. EPIST. 1. Pag. 147. Ms. Port., quam vovere et non solvere. Ibid. Ms. Port., perpetux continentiæ promissio. EPIST. III. Pag. 164. Ms. Port., in quo indigentia nulla est. 165. Ms. Port., non erit sufficientiæ divinæ. Ibid. Ms. Port., Hoc autem sancti Hieronymi. 170. Ms. Port., divinum furorem cervicibus imms nentem. 171. Ms. Port., ut in eo quod eyenti largitur. 174. Ms. Port,, et ut ad perfectam perveniat sani tatem, non de aliorum sibi periculo blandiri, sed de sua curet. 175. Ms. Corb. et editi, et Dei Sapientia. Dical ergo illi imbecillitas humana, custodi me. Hæc non leguntur in ms. Port. Ibid. Ms. Port., aut mundum se esse. EPISTOLÆ IV, V, VI ET VIK Emendatæ sunt ad mss. Corb., Vict. et Port. et edi tiones superius laudatas. 959 SYLLABUS CODICUM AD QUOS RECOGNITA SUNT OPERA S. FULGENTIL EPIST. IV. Pag. 178. Ms. Port., auxilium. Non enim A dormitabit. 479. Ms. Port, Quamvis enim suis Dominus. EPIST. VII. Pag. 191. Ms. Port., sapientia autem vinci! malitiam. Ibid. Ms. Port., numquid non jam baptizatis. Ibid. Ms. Port., Qualecunque est ergo.... ostium claudit. 195. Ms. Port, cum ab illo argueris. 196. Ms. Port., manet utrosque condigna merces. EPISTOLA VIII, Collata sunt cum ms. Port., Ant., Basil et Lov., id est Lovanii edito codice ex officina Bartholomæi Gravii anno 1556. EPIST. XVI. Pag. 279. Editi, quomodo in partem. Ms. Port., in partes. Ibid. Editi, pro Incarnatione operati sunt. Ibid. M. Port., dispendium patiatur, et ideo composita esse non possit. Editi, dispendium patiatur et ideo composita esse possit. Forte dispendium non patiatur, et ideo composita esse non possit. Ibid. Ms. et edd., inquisitiones eorum superficas approbasset. Forte reprobasset. EPIST. XVII, pag. 301. Editi, mortem solam, ut non etiam. Ms. Port., mortem solam, noņ etiam. C EPISTOLA XVI. Recognita est ad edit. Sirm. et Chifflet. in Fer rando. LIBER DE TRINITATE AD FELICEM NOTARIUM. Collatus est cum supra citata edit. Sirm, et variantibus ms. Victor. D Pag. 357. Apud Augustinum, ut carnis voluntatem, LIBER CONTRA SERMONEM FASTIDIOSI. Collatus est cum supra laudata edit. Sirm. Pag. 340. Edit., illud enim quod nos. 344. Quod utique non scit nisi Spiritus. Forte non fit nisi Spiritu. 554. Solam corpoream vocem. Forte, sola corpo ream vocem. DE REMISSIONE PECCATORUM LIBRI. Emendati sunt ad ms. Corb. annorum ferme 700, Jectiones aliquot ex ms. alio, et edit. Ant. Lib. 1, p. 372. Ms. et edit., Dum contemto creatore. Particula dum videtur omnino redundare. LIB. 11, p. 339. Etiam animæ suæ crudelis adversarius. Videtur legendum etiam, corporis sui. 393. Ms. Corb. Secunda autem vocis ejus auditus impios pie justificat. DE INCARNATIONE FILII DEI ET VILIUM ANIMALIUM AUCTORE LIBER. Editus est ut legitur in codice superius citato Camerarii Scoti. Plures autem ejus locos correximus auctoritate fragmentorum a Chiffletio editorum in libro cui titulum præfixit, Scriptorum veterum de Fide catholica quinque opuscula. DE VERITATE PRÆDESTINATIONIS ET GRATIÆ, LIBRI. His recensendis auxilio fuerunt mss. S. Crucis cum Port. supra laudati, et edit. Sirm. Quod vero his deerat in fine tertii libri, habuimus ex eodem libro ut editus est a Chiffl. inter opera Ferrandi Diaconi. LIBER DE FIDE AD PETRUM. In hujus recensione consuluimus ms. Corb. pervelustum annorum scilicet 1000 et amplius; Variantes ex mss. quatuor Vaticanis et Anglicanis duobus, ex catalogo Bibliothecæ Oxoniensis; necnon Ant. LIBRUM DE FIDE ADVERSUS PINTAM Edidimus ex operibus Ferrandi jam supra laudatis. SERMONES. SERMO PRIMUS. Collatus est cum ms. Colb. annor. 700, Mog., Colon., Ant. et Basil. SERM. II. Ad ms. Colb. et edit. superius laudatas castigatus est. SERM. III. Ad mss. Colb. duos et Mog., Colon.. Ant. et Basil. SERM. IV. Ad mss. item duos Colb. et edit./supra citatas. SERM. V. Collatus est cum Ant. SERM. VI. Ad eamdem recensitus est. SERM. VII, VIII, IX. Ex homiliis seu sermonibus qui alias Fulgentio attributi sunt, et quorum maximam partem in appendicem conjecimus, inter genuinos sermones S. doctoris editi sunt: utpote qui si stylum ejus non omnino referre, saltem ad illuni maxine ac cedere judicati sunt. SERM. X. A Sirmondo primo excusus stylum et ingenium Fulgentii tam egregie implet, ut iù numerum sermonum ejus non possit non recenseri. LIBRORUM X CONTRA FABIANUM FRAGMENTA. Ex opere Chiffletii supra citato educta et cum aliis a Sirmondo ex Avito Viennensi editis collata emendavimus. ALIA FRAGMENTA LIBRI DE SPIRITU SANCTO. Contulimus cum iis que citantur a Ratramo Corbeiensi monacho Spicilegii D. Luca d'Acheri t. II, lib. I, contra Græcos c. 5". SERMONES DUO. Alterum de Circumcisione, alterum de Purificatione e Vaticano ms. exseriptos damus. ANNO DOMINI CDXXXIX - DXXXII. SANCTUS REMIGIUS, ARCHIEPISCOPUS REMENSIS. NOTITIA (ex Gallaudio). tibus in rege non novo novi jubaris lumen effulgurat. Cujus splendorem congrue Redemptoris nostri nativitas inchoavit: ut consequenter eo die ad salutem regene rari ex unda vos pareat, quo natum redemptioni suæ cœli Dominum mundus accepit. De conversione porro ac baptismo Clodovei pluribus agit Gregorius Turonensis (n); inter quæ, De exercitu ejus, inquit, baptizati sunt amplius tria millia. Hincmaro autem in Vita sancti Remigii dicitur Clodoveus baptizatus cum gente integra. Cui concinit vetus auctor ita inquiens (o): Baptizatus postea cunctus populus Francorum. Bine itaque beatus Remigius optimo jure Francorum apostolus fuit nuncupatus. Neque illud celebre effa tum hic prætereundum a Gregorio Turonensi litteris traditum (p), quo Clodoveum regem ad baptismum accedentem Remensis pontifex noster veluti divina quadam majestate gravis ita compellavit: Milis depone colla, Sicamber : adora quod incendisti, incende quod adorasti. Reliqua porro beati Remigii gesta ex scriptoribus superius laudatis repetenda, aux strictim exhibet Sammarthanus (9). 1. In actis sancti Remigii episcopi Remensis pro tem- A Clodoveum hac de re sic scribens (m). Occiduis par poris ratione digerendis dissident inter se viri doctrina et eruditione præstantes: Baronius (a), Pagius (b), lenschenius (c), Cointius (d), Labbeus (e) et Sammarthanus (f), ut alios prætereamus. Verum nostro quidem judicio, eam chronotaxin reliquis præferendam duximus quam instituunt Gallica historiæ litterariae scriptores (g), qui beati antistitis ortum illigant anno 439, ipsius autem ordinationem peractam statuunt anno 461, eumque supremum diem obiisse idibus Januarii anno 533, ætatis suæ anno 94, septuaginta aut eo amplius in episcopatu annis expletis, ut scribit Gregorius Turonensis (h). Testatur enimvero ipsemet Remigius in epistola quam in causa Claudii presbyteri post mortem Clodovei regis scripsit anno 512, ut omnes ferme consentiunt, se tum jam quinquaginta B et tribus annis episcopali sedi præsedisse (i). Ordinatus igitur fuerit anno 461. Cumque, teste Hincmaro (j), quem sequitur Flodoardus (k), annos natus viginti duos ad pontificii culmen raptus potius quam electus fuerit; hinc proinde in lucem editus fuisse colligitur anno 459. Rursus vero eumdem præsulem ultra septuaginta annos in episcopatu explesse, modo ex Gregorio Turonensi intelleximus. Præterea Flavium Remigii post Romanum successorem, die v idus Norembris anno Christi 535, Arvernensi concilio subscripsisse constat (1): ut propterea ultra initium anni 553, quo idibus Januarii e vivis excessisse fertur, vitam illum produxisse haud videatur. Que qui dem sententia præ omnibus verisimilior habetur. II. De præclaris Remensis hujus præsulis gestis C illud unum memorasse satis fuerit, ab co nimirum fuisse baptizatum Clodoveum Francorum regem anno Christi 496, in solemnitate Nativitatis dominicæ, ut auctor est Avitus Viennensis episcopus, ad ipsum (a) Baron. ad ann. 471, § 34. (b) Pagi. ad ann. 471, § 13, et ad an. 541, (c) Пlensch. Act. SS. eor. tom. I, pag. 783, num. 1, et pag. 785, num. 12, 13, et Jun. tom. II, pag. 90, not. 6. (d) Coint. Annal. eccl. Franc. ad ann. 486, § 12, et ad ann. 512, § 2, tom. I, pagg. 117 et 292. (e) Labb. Chron. hist. ad ann. 523, tom. I, pag. 587. III. Erat sanctus Remigius, inquit Gregorius Ta ronensis (r), episcopus egregiæ scientiæ, ac rhetoricis apprime imbutus siudijs. Qualis vero quantusve in disciplinis excolendis exstiterit noster antistes Remensis, quam etiam eximiæ fuerit eruditionis, testis est locuples Sidonius Arvernorum episcopus, qui ad ipsum Remigium scribens (s): Rarus, inquit, aut nullus est, cui meditaturo par assistat dispositio per causas, positio per litteras, compositio per syllabus. Ad hoc opportunitas in exemplis, fides in testimoniis, proprietas in epithetis, urbanitas in figuris, virtus in argumentis, pondus in sensibus, flumen in verbis, fulmen in clausulis. Structura vero fortis et firma, con |