صور الصفحة
PDF
النشر الإلكتروني

e

episcopalis iuris iacet excepto censu de publica via, Chunihohstetin vineas V et dimidiam, Zeizinmura beneficium Reginoldi, Gukkingin vineas II cum omnibus appendiciis suis, Chirchlingin mansum I et vineam I, Viscahmundi mansum I, Muri decimationem, ad Sanctam Petronellam ecclesiam cum decimatione ad Heiminburch, Aschrichisprucca, Houilin et de ceteris villis, que pertinent ad predium Dietpoldi marchionis, decimationem; Studaha mansus X, Aschaha vineas II, Hunisberg mansum I, Halla curtale I et sartago I, ad Steini beneficium Pezilini, in parrochia Chremisi' dimidiam decimationem vini, que tunc ibi fuit vel deinceps pervenerit, Tiemindorf et Hunindorf decimationem, Ramuoldispach decimationem et mansum I, Froindorf decimationem et mansum I, Gogindorf mansum I, Chetsi decimationem, Heizimannisdorf mansus IIII, Straneisdorf decimationem et mansos II, Zeinarin mansos II et curtalia VIII, Boreisdorf mansum I liberalem, Porcindorf mansos IIII, Gansarveldi decimationem, Egizinisdorf mansos III, Hagninbrunnin mansum I, mancipia de Matkowa, quibus Pero camerarius preerat, mancipia Eigilberti archipresbiteri et ecclesiam apud Naliub cum dote et decimatione et omnibus ad eam pertinentibus, sicut Wolfkerus habuerat, et decimationem ad Erthpurch", quam Sigiboto de Bornheim in presentia militum meorum mihi reddidit, ego Ŏdalricus dei gratia episcopus huic loco dei genitricis confirmo. Si quis igitur divini examinis oblitus quicquam horum presumpserit infringere, iudicio spiritus sancti decernimus eum anathematis vinculo obligatum esse ac veluti divine et humane legis prevaricator hic et in futuro duplici damnatione punietur.

S. d. B. Ulrich, ungefärbt, in der Mitte durchbrochen, Abbild. bei Hanthaler, Recensus dipl. I, Tafel 4 nr. 1 u. Hueber, Austria, Tafel 10 nr. 3. Umschr.: † ODALRICVS · PATAVIENSIS · EPS.

11.

1096 [September 9, Göttweig].

Bischof Ulrich I. von Passau bestätigt dem Stifte Göttweig den Besitz der Pfarren Mautern, Mühlbach, Nalb, Petronell, Kottes, Kill, Pyhra mit deren angegebenen Grenzen, sowie benannte Zehente.

Orig. (A), Perg. feuchtfleckig. Siegel an Perg.-Streifen beschädigt; Cod. C f. 298 f. (B).

[merged small][merged small][ocr errors][merged small]
[blocks in formation]

5 Das zweiter von gleicher Hand über der Zeile nachgetragen.

Als Vorurkunde diente dem Schreiber, welcher von dem der nr. 10 verschieden ist, nr. 5. Die engere Feststellung des Datums wird wesentlich erleichtert durch die Angabe der Bedanischen Indictio IV, wodurch als terminus ad quem der 24. September 1096 gegeben ist, vor welchen die Ausstellung dieser Urkunde fallen muss. Wahrscheinlich ist es, dass Bischof Ulrich I. von Passau zugleich mit der Bestätigung der Dotation des Stiftes, in welcher die Pfarren nur namentlich aufgeführt werden, vorliegende Bestätigungsurkunde der Pfarren sammt ihren Grenzen ausstellte.

Notum sit cunctis sanctę matris ecclesię filiis, qualiter ego Ŏdalricus dei gratia Pataviensis ecclesie episcopus omnes parrochias cum antiquitus prefixis terminis earum, quas bone memorie Altmannus episcopus antecessor meus super altare sanctę Marię in monte Kotewigensi delegavit et providendas fratribus ipsius loci commisit, ob spem retributionis eterne ecclesiastica auctoritate confirmavi et ne quisquam ex eis aliquid infringere presumat vel imminuere audeat, sigilli mei impressione signavi. Hii ergo sunt termini parrochiarum Kotewigensis cenobii. Terminus parrochie ad Mutarin: de Chlebidorf per directum ad Tuirgidin, de Tuirgidin ad Chuofarin in fontem inibi manantem, inde recta via per Eginindorf in Flaednize, de Flaidniza usque Tiemindorf, inde ad Scoingin usque ad villam Ekkebrehtespere dictam et sic per unam curtem eiusdem villule usque Karlistetin in fontem illic prope ascendentem, inde versus silvam usque ad Chirchperch, de Chirchperge in Poginpach, de Poginpach in Fisilpach, de Fisilpach in Pigartinpach, de Pigartinpach usque in Achispach et de Achispach in Danubium sicque per Danubium usque ad predictam villulam Chlebidorf, unde idem terminus exurgit. Capellam etiam sancte Margaretę ad Mûtarin cum dote ad eam pertinente et murale, infra quod capella sancti Agapiti habetur. Parrochie terminus ad Mulibach: a ponte, qui vocatur Zůinza cum villula, que proxima est Straza nomine, et inde descendit usque Gerrichestal, inde ad viam, cui nomen est Plechuntirwech, inde Wirintindorf, hinc a porta Gnannelines praedia liberorum recta linea usque Perhardesstich, inde usque Tychmannes, de hinc rursum super Habichispach, de Habichispach ad pontem inprimis nominatum Ziůnza. Parrochiam ad Naliub cum ecclesia ad Pfaffendorf et dote earundem ecclesiarum et decimatione villarum ad easdem ecclesias pertinentium, quas nobilis vir Wolfkerus, ut ipse ab episcopatu habuerat, eidem cenobio tradidit in proprium ius ea conditione, ut ab ipsis in dei servitio provideantur et fratrum utilitati nullatenus auferantur. Decimationem quoque ad Ertpurch, quam Sigboto de Bornheim in praesentia ministerialium meorum mihi reddidit eidem loco s. dei

a

genitricis confirmavi. Parrochiam ad Sanctam Petronellam cum dote et ecclesiam ad Houilin cum dote et ipsarum ecclesiarum termino antiquitus praefinito cum decimatione de omni beneficio Dietpoldi marchionis infra Viscaha et Litaha posito ex omnibus villis pertinentibus ad ecclesias Heimburch, Sanctam Petronellam, Houilin, Aschirisprucca cultis et postmodum colendis, quibus primo investita est hec ecclesia a pię memorię Altmanno episcopo, et decimationem de Haselauva et de Diuptal,1 que infra terminum sunt Sanctę Petronelle, et ultra Danubium Liubmannisdorf et Wizilinisdorf tres mansos, quos domnus Sighardus Aquilegensis patriarcha domno Altmanno episcopo in concambio tradidit cum decimatione de eisdem villis. Parrochię in loco, qui dicitur Chotans, apud Grie terminus est: de Chalchgrubi usque in Obizarbach, de quo super Suarzinperch usque ad quandam villulam Narchonis,5 que infra eundem terminum est, inde usque in amnem, qui Fuistriz dicitur, de hinc ad praedium cuiusdam nobilis Gerunc dicti pertinentis ad vicinam parrochiam Wîtin, inde ad quorundam praedium Ottonis et Perhtoldi, marchionis Leopaldi ministerialium, que sunt infra praedictę parrochie terminum, inde in amnem, qui Seyi10 vocatur, et omnem circumiacentem silvam cultam et incultam usque ad caput rivi minoris Chremise, de minori Chremisa usque ad maiorem Chremisam versus Boemiam silvam ultra Chremisa positam, deinde iterum eandem silvam 12

[blocks in formation]

9

7

e Das folgende caput rivi minoris

1 Ein seit dem 15. Jahrhunderte verschollenes Dorf am rechten Ufer der Donau, das einst nahe an der Donau unweit Ellend oder Croatisch-Haslau gelegen war, später aber nicht mehr zu Petronell, sondern zu Fischamend eingepfarrt war (Bl. f. Landesk. XVI, 161 f.). Daselbst sass auch ein bisher unbeachtet gebliebenes Rittergeschlecht, das 1275 zum erstenmale erwähnt wird. 2 Karlin, S. 177. Zur Grenzbestimmung dieser Pfarre ist auch noch heranzuziehen Karlin, 52 nr. 216. 3 Oetzbach südöstlich von Kottes. 4 Schwarzberg westlich von Oetzbach. 5 Mit Raxendorf zu identificieren. 6 Feistritz bei Heiligenblut.

[ocr errors]

lich von Martinsberg V. O M. B. s Ottenschlag.

7 Klein-Gerungs nörd9 Klein-Bertholz.

10 Dieser Waldbach ist zweifellos der bei Klein-Bertholz entspringende und südwärts fliessende Waldbach. Diesen entlang gieng die Grenze südwärts, entfernte sich dann von demselben und gieng quer durch den Wald ostwärts bis zum Ursprunge der Kleinen Krems, von welcher sie sich direct nördlich bis an die Grosse Krems und über diese noch hinaus 11 Hier weichen die Grenzangaben des Cod. traditionum A. ab (Karlin, S. 53). Die Angabe vorliegender Urkunde ist jedoch genauer und 12 Durch den Wald nördlich von der Grossen Krems gieng die

wendet.

logischer.

-

b

[ocr errors]

cultam et incultam usque ad cavum lapidem, qui linqua rustica Tiuvelischirche 13 dicitur, et rursum quo minor Chremisa maiorem Cremisam influit, terminatur. Parrochie ad Chuluib terminus: versus occidentem inter allodium marchionis Leopaldi et quorundam nobilium descendens a montanis in Cebirmar, inde ad Smidibach, iuxta quem rivum ascendit ad villam Smidibach, inde vadit Sceit ad villam Heimonis, de hinc ad Moissinbach, quem descendit ad rivum Huriwin, et hunc usque ad Syrniccha, quem descendit ad Radwanesbach, et hunc ascendit usque ad tumulum, qui excrevit super Wagreim, inde eandem altitudinem vadit ad caput Edilize, inde ad proximum montem, qui pertinet ad Houestat, hinc descendit iuxta Chrebizbach in Pielaha, quam transit recto limite ad Scintlecca inter duo allodia marchionis Otachari et Pilgrimi, inde recta linea ad Richinsceit, deinde ad caput Pielaha, inde per altitudinem montanam transit super Steinperc et de Steinberc inter allodia marchionis Leopaldi et quorundam nobilium revertitur in rivum Cebirmar. Quicquid infra hec culti et inculti, ad ecclesiam Chuliub pertinet. Parrochia ad Pyricha* terminum versus occidentem Treisimam fluvium ab ortu suo usque ad villam Sancti Ypoliti habet, deinde viam septentrionalem, que ducit de Sancto Ypolito ad Mehtyris per villam Wagreim et per silvam, que vocatur Uorahach, deinde ad villam* Sibihirtin, deinde inter duo allodia Williberti et Waltonis in villam Tuirin, versus orientem Persniccham ab ortu suo usque ad villam Tuirin, versus australem partem semitam, que vocatur Pechstich, inter confinia allodiorum marchyonis," Haderici et Rudolfi et ita versus Carinthiam. Quicquid infra hos terminos est culti et inculti, ad parrochiam Pyricha pertinet. Insuper ad Mûre est ecclesia sanctę Marię cum omni sua et ibidem et ad Ursprinch dote et decimatio sine divisione ex praedio inibi sito nobilium Ekkeberti, Dietrici, Udalrici et Herimanni fratrum collata traditione. Si quis igitur ex his, que ego Udalricus dei gratia episcopus Pataviensis vel antecessor meus aut aliquis aliorum sanctę Marię et fratribus deo in Kote

a Folgt eine grössere Schrift.

-

11. Grenze ostwärts bis zur sogenannten Teufelskirche. 13 An der Grossen Krems nördlich von der Ruine Hartenstein. Es kann nur diese darunter verstanden werden, obwohl noch eine zweite Teufelskirche am Ursprunge des Götschenbaches zwischen Traunstein und Rappottenstein besteht. Von der Teufelskirche an gieng die Grenze bis zur Einmündung der Kleinen Krems in die Grosse Krems und dann längs der Kleinen Krems aufwärts. Ueber die Besitzerwerbungen in dieser Gegend vgl. Font., 2, VIII, 4 nr. 2, 21 nr. 72 u. 73, 31 nr. 116, 52 nr. 215 u. 216 u. die Urkunde von 1171 Mai 1 (nr. 50).

wigensi loco militantibus contulimus et confirmavimus, aliquid abstulerit, inminuere vel infringere temptaverit, vinculo sit anathematis obligatus ac nisi cito resipuerit, divini examinatione iudicii perpetuo sit damnatus. Data anno ab incarnatione domini MXCVI, indictione IIII.

12.

1098 April 3, Rom, Lateran.

Papst Urban II. nimmt das Stift Göttweig in seinen Schutz auf, bestätigt dessen Besitz und verleiht ihm benannte Rechte.

Orig. (A), Perg. Bleibulle an einer gelb-violetten Seidenschnur, welche durch 4 Löcher in dem Buge durchgezogen ist; Codex C, f. 216 (B).

Karlin, 257 nr. 5 (irrthümlich zu 1099 April 3 eingereiht); Sickel, Monum. graph., Fasc. V, Tafel 4, Facsimile; Sickel, Die Texte d. in d. Mon. graph. enth. Schrifttafeln S. 74. Jaffé, Reg. 2. A. nr. 5698; M. G. SS. XII, 242 c. 40 reg.

Die Schrift ist die curiale Cursive. Die Vereinbarung der angegebenen Theile des Datums bietet Schwierigkeiten, da das Jahresdatum einerseits und das Pontificatsjahr und die Indiction anderseits differieren. Letztere weisen nämlich auf das Incarnationsjahr 1098. Die Schwierigkeit lässt sich auch nicht durch ein früheres Tagesdatum als das auf Rasur befindliche III. nonas beheben, da aprilis nicht auf Rasur steht. Sie wird jedoch gelöst durch Annahme des Calculus Pisanus, nach welchem für den 3. April 1098 des Incarnationsstiles der 3. April 1099 des Annuntiationsstiles gerechnet wurde (Grotefend, Zeitrechnung I, 9, nach welchem unter Urban II. dieser Calculus in der päpstlichen Kanzlei in Gebrauch war). Die Indiction VI. ist die Bedanische (Grotefend, Zeitrechnung I, 93), welche nach dem Incarnationsjahre berechnet ist.

Vrbanus episcopus, servus servorum dei venerabili filio Hartmanno Goteguigensi abbati eiusque successoribus regulariter promovendis in perpetuum. Pie postulatio voluntatis effectu debet prosequente compleri, quatinus et devotionis sinceritas laudabiliter enitescat et utilitas postulata vires indubitanter assumat. Quia igitur dilectio tua ad sedis apostolice portum confugiens eius tuitionem devotione debita requisivit, nos supplicationi tue clementer annuimus et Goteguigense monasterium, cui deo auctore presides, cum omnibus ad ipsum pertinentibus sub

[merged small][ocr errors]

Folgt ein 130 mm breiter Zwischenraum für das Siegel.

b

[blocks in formation]
« السابقةمتابعة »