صور الصفحة
PDF
النشر الإلكتروني

с

tutelam apostolice sedis excipimus. Per presentis igitur privilegii paginam apostolica auctoritate statuimus, ut quecunque hodie idem cenobium possidet sive in futurum concessione pontificum, liberalitate principum vel oblatione fidelium iuste atque canonice poterit adipisci, firma tibi tuisque successoribus et illibata permaneant. Decernimus ergo, ut nulli omnino hominum liceat. idem monasterium temere perturbare aut eius possessiones auferre vel ablatas retinere, minuere vel temerariis vexationibus fatigare, sed omnia integra conserventur eorum, pro quorum sustentatione et gubernatione concessa sunt, usibus omnimodis profutura salva Pataviensis episcopi canonica reverentia, cui tamen omnino non liceat exactionem aliquam vel consuetudinem, que regularium quieti noceat, irrogare. Nec episcopo autem nec abbati ipsi nec persone alicui facultas sit cenobii bona in feudum sive beneficium sine consensu meliorum fratrum personis aliquibus dare, vel modis aliis alienare. Sane sepulturam eiusdem loci omnino liberam esse decernimus, ut eorum, qui illic sepeliri deliberaverint, devotioni et extreme voluntati, nisi forte excommunicati sint, nullus obsistat. Laicos sive clericos seculares ad conversionem suscipere nullius episcopi vel prepositi contradictio vos inhibeat. Obeunte te nunc eius loci abbate vel tuorum quolibet successorum nullus ibi qualibet surreptionis astutia seu violentia preponatur, nisi quem fratres communi consensu vel fratrum pars consilii sanioris secundum dei timorem et beati Benedicti regulam elegerint. Si qua igitur ecclesiastica secularisve persona hanc nostre constitutionis paginam sciens contra eam temere venire temptaverit, secundo tertiove commonita, si non satisfactione congrua emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate carcat reamque se divino iudicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat et a sacratissimo corpore ac sanguine dei et domini redemptoris nostri Jesu Christi aliena fiat atque in extremo examine districte ultioni subiaceat. Cunctis autem eidem loco iusta servantibus sit pax domini nostri Iesu Christi, quatenus et hic fructum bone actionis percipiant et apud districtum iudicem premia eterne pacis inveniant;'

12.

Rasur.

-

f Das

ci auf Rasur. d o auf Rasur. • Das letzte e auf Rasur. zweiten über dem vorausgehenden & nachgetragen, über dem u eine kleine sibeat auf Rasur. h Nach o eine kleine Rasur, wahrscheinlich stand hier noch ein d vor 1. i Das letzte t auf Rasur sowie die folgende Interpunction.

[ocr errors]

amen; amen. Scriptum per manum Petri scriniarii sacri palatii (R.)

(BV.)1

Datum Laterani per manum Iohannis sanctę Romanę ecclesię diaconi cardinalis III. nonas aprilis, indictione VI, anno dominice incarnationis MXCIX, pontificatus autem domini" Vrbani secundi papę anno XI.°

Die Bleibulle (35) zeigt die Namen des Apostel auf der Apostelseite, und zwar links: $ | PE | EVS, rechts: S| PAV | LVS, auf der Namenseite des Papstes: VRBA | NVS II. | · PP.

13.

[1094-1099 Juli 29.]

Urbanus servus servorum etc. [Hartmannum abbatem Gottwicensem] Gebehardo Constantiensi venerabili episcopo in apostolica legatione adiutorem constituit.

Vita Altm. I. in M. G. SS. XII, 241 c. 40 aus Cod. auf Perg. 602 d. k. u. k. Hofbibl. in Wien; Jaffé, Reg. 2. A. nr. 5764

Die chronologische Einreihung dieser Bulle, welche nur mit den ersten Worten der Intitulatio und einem kurzen Regest in die Vita Altmanni I. vom unbekannten Verfasser derselben, dem sicher noch das Original vorlag, eingeschoben wurde, ist einerseits durch die Wahl des Abtes Hartmann c. Anfang October 1094 und anderseits durch den Tod Urbans II. 1099 Juli 29 gegeben.

14.

[c. 1099.]

Bischof Ulrich I. von Passau bestätigt dem Stifte Göttweig den Besitz der Pfarre Kilb sowie den dazu gehörigen Zehent.

Orig. (A), Perg. Siegel mittelst Perg.-Streifen kreuzweise eingehängt; Copie in Cod. C f. 149 (B).

12.

Karlin, 256 nr. 4 (unvollständig).

[ocr errors]

Im Kreisringe der Rota steht von der Hand des Papstes mit gleicher Tinte wie der Text in gewöhnlicher Minuskel geschrieben: + · le + gi+firmavimus. 1 Benevalete mit gleicher Tinte wie der m III. nonas auf Rasur. n Gekürzt doni. Datumszeile ist von anderer Hand geschrieben.

mus

Text gezeichnet.

[ocr errors]

die ganze

13. 1 Gebhard III. von Zähringen 1084-1110, 12. XI (Gams, Series,

ep. 271).

Als Vorurkunde diente nr. 11. Da Bischof Ulrich I. von Passau abermals, und zwar speciell den Besitz der Pfarre Kilb bestätigt, so sind wir zum Schlusse berechtigt, dass das Stift nach 1096 Sept. 9 vielfach in seinen Rechten beeinträchtigt wurde, so dass der Bischof zur Wahrung der stiftlichen Rechte durch eine neue Urkunde genöthigt war. Die chronologische Einreihung beruht auf Coniectur, da sichere Anhaltspunkte vollständig fehlen,

Notum sit omnibus Christi fidelibus, qualiter ego Odalricus dei gratia Pataviensis episcopus parrochiam ad Chuliub cum antiquitus prefixis terminis eius, quam pie memorie episcopus Altmannus* super altare sanctę Marię in monte Kotwigensi delegavit et providendam fratribus eiusdem loci commisit, ob spem eterne mercedis ecclesiastica auctoritate confirmavi et ne quisquam eorum, quorum predia infra eundem terminum iacent, aliquid ex eis infringere aut immutare audeat vel imminuere valeat, sigilli mei inpressione signavi. Hic est ergo terminus eiusdem parrochie versus occidentem inter allodium marchionis Liupoldi et quorundam nobilium descendens a montanis in Cebirmar inde ad Smidibach, iuxta quem rivum ascendit ad villam Smidibach, inde vadit Sceit ad rivum Heimonis, de hinc ad Moissinbach, quem descendit ad villam Huriwin et hunc usque ad Sirnicham, quem descendit ad Radwanasbach, et hunc ascendit usque ad tumulum, qui excrevit super Wagrein, inde eandem altitudinem vadit ad caput Edilize, inde ad proximum montem, qui pertinet ad Honistetin, hinc descendit iuxta Chrebizbach in Pielaha, quem transit recto limite ad Scintilecca inter duo allodia marchionis Otachari et Piligrimi, inde recta linea ad Richinsceit, deinde ad caput Pielaha, inde per altitudinem montanam transit super Steinberch et de Steinberch inter duo allodia marchionis Liupoldi et quorundam nobilium revertitur in rivum Cebirmar. Quicquid infra hec culti et inculti iacet, ad parrochiam Chvliub pertinet. Si quis igitur ex huius termini decimatione, quam Altmannus pię memorie et ego Ódalricus dei gratia episcopus sanctę Marię et fratribus deo in Kotwigensi loco militantibus contulimus et firmavimus, aliquid abstulerit, inminuere vel infringere temptaverit, vinculo sit anathematis obligatus ac nisi cito resipuerit, divini iudicii examinatione sit perpetuo dampnatus.

1

Siegel B. Ulrich's, braun, III A 1, weicht ab von der Abb. bei Hanthaler, Rec. I, Taf. 4 nr. 1 u. Hueber, Austria ex arch. Mell. ill. Taf. 1 nr. 2 u. 3. Umschrift: † ŎDALRICVS PATAVIENSIS · EPS.

[blocks in formation]

15.

1103 Jänner 7.

Herzog Heinrich II. von Kärnten stellt zu Handen des Abtes Hartmann für das Stift St. Lambrecht den Stiftungsbrief aus.

Zwei gleichlautende Orig. im Archive des Stiftes St. Lambrecht in Steiermark (A), Perg. Lat. Siegel aufgedrückt.

Pez, Thes. anecdot. VI/I 283 nr. 71; Fröhlich, Dipl. sacra. ducat. Styriae II, 271 nr. 22; Zahn, Urk.-Buch v. Steiermark I, 111 nr. 95.

16.

1104 October 24, Rom, Lateran.

Papst Paschal II. gewährt Abt Hartmann und dem Stifte zu Göttweig seinen Schutz, bestätigt den Besitz des Stiftes und ertheilt diesem benannte Rechte.

Orig. (A), Perg. Bleibulle an einer roth-gelb-grünen Seidenschnur, welche durch 3 Lücher im Buge gezogen war, abgerissen, jedoch noch erhalten; Copie in Cod. C f. 315 (B).

Karlin, 259 nr. 6 irrthümlich zu 1105 Oct. 24; Sickel, Mon. graph. Fasc. V, Tab. VI, Facsimile Sickel, Texte der Schrifttaf. S. 76.

SS. XII, 242 c. 40 reg.; Jaffé, Reg. 2 A. nr. 5982.

M. G.

Die Schwierigkeiten in der Vereinbarung der Differenz zwischen dem Jahresdatum einerseits und dem Pontificatsjahre und der Indiction andererseits werden gelöst durch die Annahme der Anwendung des Annuntiationsstiles des Calculus Pisanus in der Curialkanzlei, sodass das Jahresdatum in 1104 zu rectificieren ist (nr. 12 Vorbemerkungen). Die Indiction ist die griechische, welche nach dem Tode Urbans II. 1099 bis 1147 an der Curie wieder in Gebrauch kam (Grotefend, Zeitrechn. I, 93).

Vorlage die Bulle Urban's II. nr. 12. Von Interesse sind die in die alte Formel des Privilegs eingeschobenen Sätze, welche die durch den Investiturstreit geschaffenen Verhältnisse beleuchten.

Paschalis episcopus, servus servorum dei, venerabili filio Hartmanno Goteuuigensi abbati eiusque successoribus regulariter promovendis imperpetuum. Austri terram inhabitantibus per prophetam dominus precipit cum panibus occurreri fugienti. Idcirco te fili karissime Artmanne et fratres tuos de seculo ad omnipotentis dei servitium aversos et ad eius faciem festinantes

15.

16.

[blocks in formation]

a Nacht eine kleine Rasur. b Nacht eine kleine Rasur.

gratanter excipimus et per sancti spiritus gratiam sedis apostolicę munimine confovemus. Per pressentis igitur privilegii paginam apostolica auctoritate statuimus, ut quecunque hodie idem cenobium possidet sive in futurum concessione pontificum, liberalitate principum vel oblatione fidelium iuste atque canonice poterit adipisci, firma vobis vestrisque successoribus et illibata permaneant. Decernimus ergo, ut nulli omnino hominum liceat idem monasterium temere perturbare aut eius possessiones aufere vel ablatas retinere, minuere vel temerariis vexationibus fatigare, sed omnia integra conserv[e]ntur eorum, pro quorum sustentatione et gubernatio[n]e concessa sunt usibus omnimodis profutura, salva Pataviensis episcopi canonica reverentia, cui tamen omnino non liceat vexationem aliquam vel consuetudinem, que regularium quieti noceat, irrogare. Crisma, oleum sanctum consecrationes altarium. sive basilicarum ordinationes monachorum, qui ad sacros fuerint ordines promovendi, ab episcopo, in cuius diocesi estis, accipietis, siquidem gratiam atque communionem apostolice sedis habuerit, et si ea gratis ac sine pravitate voluerit exhibere. Alioquin liceat vobis catholicum, quem malueritis, adire antistitem et ab eo consecrationum sacramenta suscipere, qui apostolice sedis fultus auctoritate, que postulatur, indulgeat. Nec episcopo autem nec abbati ipsi nec personę alicui facultas sit cenobii bona in feudum sive beneficium sine consensu meliorum fratrum personis aliquibus dare vel modis aliis alienare. Sane sepulturam eiusdem loci omnino liberam esse decernimus, ut eorum, qui illic sepeliri deliberaverint, devotioni et extreme voluntati, nisi forte excommunicati sint, nullus obsistat. Laicos sive clericos seculares ad conversationem suscipere, nullius episcopi vel prepositi contradictio vos inhibeat. Obeunte te nunc eius loci abbate vel tuorum quolibet successorum nullus ibi qualibet surreptionis astutia seu violentia preponatur, nisi quem fratres communi consensu vel fratrum pars consilii sanioris secundum dei timorem et beati Benedicti regulam elegerint. Si qua igitur ecclesiastica secularisve persona' hanc nostre constitutionis paginam sciens contra cam temere venire temptaverit, secundo tertiove commonita, si non satisfactione congrua emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat reamque se divino iudicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat et a sacratissimo corpore ac sanguine dei et domini redemptoris nostri Iesu Christi aliena fiat atque in extremo examine divine ultioni subiaceat. Cunctis autem eidem loco

16. Folgt eine kleine Rasur. d Das zweite e durch ein Loch zerstört. e das zweite n über zwei kleinen Löchern. fo auf Rasur.

« السابقةمتابعة »