صور الصفحة
PDF
النشر الإلكتروني

Copie in Cod. nr. 1077 d. k. k. Staatsarchives in Wien, f. 56′ nr. 86 (B); Copie II in Cod. nr. 174 daselbst, 366 nr. 586 (C); Copie III in Cod. nr. 175 ebenda, 120 nr. 111 (D).

Duellius, Exc. genealog. 33 nr. 76 aus B; Keiblinger, Melk I, 1136 nr. 3; Lampel, Urk.-Buch d. Stiftes St. Pölten I, 23 nr. 15.

Da Heimo's des Propstes von St. Pölten Vorgänger Chuno nach einer Nachricht bei Maderna (Historia canoniae St. Hippolitanae II, 61) noch 1188 Mai 29 Propst war, so bleiben für die chronologische Einreihung dieses Briefes als termini a quo und ad quem 1888 Juni und 1189 Juli, nach welchem Bischof Diepold endgiltig Deutschland auf seiner Kreuzfahrt nach Jerusalem verlassen hat. 1189 im Juli urkundet Bischof Diepold noch zu Krems (nr. 54).

f

e

Diepoldus) dei gratia Pataviensis episcopus C(onrado) plurimum venerando abbati de Medelikka salutem et dilectionis plenitudinem. Relatione veridica dilecti fratris nostri He[i]monis prepositi in Sancto Ypolito cognovimus, quod predium quoddam in villa Waltrichesdorf in parochia Draeschirchen situm et a fidelibus Christi duabus istis ecclesiis videlicet in Chotwoico et ecclesie Sancti Ypoliti collatum ab antiquo a fratribus ipsarum ecclesiarum in pace iuste possessum est. Notificamus ergo dilectioni tue, quod quedam arbusta hactenus semper inculta ad idem predium et non ad allodia rusticorum pertinentia precepto utriusque scilicet abbatis in Chotewic et prefati prepositi ad culturam vinearum sunt extirpata. Harum itaque vinearum duas partes decimarum, utpote novalium ad ius nostrum pertinentium communicato cleri nostri consilio ecclesie Sancti Ypoliti stabiliter et plenarie contulimus. Ea propter tibi per presentia scripta mandamus, ut per te ipsum atque predicte ecclesie parrochianum intuitu iusticie necnon et nostre dilectionis diligenter efficias, ne aliquid iniuste vendicationis impedimentum huic facto nostro occurrat aut obstet.

54.

1189 im Juli, Krems.

Bischof Diepold von Passau bestätigt den Verkauf der Güter des Stiftes Waldhausen im Lungau an das Domcapitel von Salzburg.

[blocks in formation]

55.

Unter den Zeugen: Rodmarus abbas de Chotwich.'

Copie, Salzburger Kammerbuch im k. k. Staatsarchive in Wien (B).
O.-Oe. Urk.-Buch II, 418 nr. 286.

1190 Februar 15, Rom.

Papst Clemens III. betraut den Abt Rudger von Cuuetel und den Propst Heimo) von St. Pölten in der Klage des Propstes von St. Georgen gegen den Passauer Domherrn R(udger) wegen des Zehentes und der pfarrlichen Rechte zu St. Georgen mit der Untersuchung des Streites, in welchem bereits früher Papst Lucius III. die Aebte H(einrich) I. von Heiligenkreuz und R(udmar) von Göttweig und die Pröpste O(tto) von Passau und G(otschalk) von Klosterneuburg als Schiedsrichter bestellt hatte.

Orig. (A) im Archive des Stiftes Herzogenburg, Perg. Mit Bleibulle. Bielsky, Die Urkunden des Stiftes St. Georgen im Archive f. K. österr. Gesch.-Qu. IX, 267 nr. 15. Jaffé, Reg. 2 A, nr. 16472.

Dieses Original weist auf eine jetzt verlorene Bulle des Papstes Lucius III. aus der Zeit 1181 September 1-1185 November 25 hin, in welcher unter anderen Abt Rudmar von Göttweig zum Schiedsrichter in obigem Streite bestellt wurde. Hiezu ist eine zweite fast gleichlautende Bulle von 1191 Februar 17 im Stiftsarchive zu Herzogenburg vorhanden.

[ocr errors]

56.

1194 [Juni 9-September 23], Passau.

Bischof Wolfker von Passau überlässt dem Stifte Göttweig tauschweise den halben Weinzehent von den neu angelegten Weingärten in der Pfarre Krems und erhält hiefür den halben Zehent des Stiftes in Lengenfeld und Mittelberg, mehrere Lehen und Hofstätten bei St. Pölten und das Dorf Schauching.

Orig. (A), Perg. feuchtfleckig u. mehrfach durchlöchert. An je einer grün-roth-violetten Seidenschnur zwei Siegel.

Karlin, 277 nr. 17 zu 1194.

Die Namensunterschriften dieser Urkunde sind in drei Zeilen angeordnet, und zwar stehen in der ersten Zeile zwei Unterschriften, zwischen welchen ein Raum für eine dritte Unterschrift freigelassen erscheint, in der zweiten 6 Namen und in der dritten 4 Namen. Alle Unterschriften sind von der gleichen Hand und Tinte wie der Text und das Datum geschrieben.

Die engere Begrenzung unseres Datums ist einerseits gegeben durch die Angabe der Pontificatsjahre des Bischofes Wolfker, welcher 1191 März 10 erwählt und 1191 Juni 9 in Salzburg consecriert wurde, und andererseits durch die Bedanische Indictio XII.

In nomine sancte et individue trinitatis, Wolfkerus dei gratia Pataviensis episcopus omnibus Christi fidelibus in perpetuum. Pontificalis officii cura exigit venerabilia et religiosa loca fovere et amplecti atque ad offerenda in eis redemtori nostro cottidiana laudum sacrificia, suas eis iusticias recognoscere et pie ac rationabiliter stabilire. Notum itaque facimus tam presentis, quam futuri temporis Christi fidelibus, qualiter nos fratribus Gotewicensis cenobii bona eorum conversatione incitati atque virorum dominum timentium sapienti consilio inducti partem decimalis vini in Chremesensi parrochia a predecessoribus nostris felicis memorie Althmanno, Vdalrico, Reinmaro, Reimberto, Chûnrado, Dietpoldo quondam eis traditam, sed occasione quadam per nos ad tempus subtractam bono animo recognovimus. Fuit autem hec occasio, qua prefatas decimas ad tempus possedimus. Cum decime frugum in eadem parrochia totaliter nostri iuris essent, rure in vineas redacto et illarum vinearum decime totaliter nobis adiudicate fuerunt, nos vero predictis fratribus ex ratione privilegiorum suorum inde questionem moventibus benigne acquiescere decrevimus et antecessorum nostrorum pontificum privilegia innovantes medietatem decimalis vini in parrochia Chremesensi recepto ab eis conpetenti concambio ea videlicet ratione, ut inconvulsa in perpetuum maneat actio, consensu chori et ministerialium in perpetuum tradidimus et presenti privilegio cum sigilli nostri inpressione roboravimus. Recepimus autem ab eis in concambio medietatem decimarum de duabus villis Lengenuelde et Mitterberch et apud Sanctum Ypolytum X et VII curtilia et medietatem unius curtilis et duo beneficia et dimidium et villam, que Scöingen 3 dicitur. Ut vero hec legalis commutatio per omnes successores nostros rata permaneat ita nimirum, ut etiam, si vinetis destructis agricultura succedat, predicti fratres nichilominus mediam partem decimarum sive in frugibus sive in quibuscunque humanis laboribus sortiri debeant, in presenti pagina subscriptos

56.

1

1 Lengenfeld, V. O. M. B. 2 Mittelberg nördlich von Krems,

V. O. M. B. 3

[ocr errors]

-

Schauching nahe bei Pyhra, V. O. W. W.

testes pariter annotari voluimus, quorum hec sunt nomina Hademarus de Chufarn, et filius eius Otto, Wichardus de Zebingen, Albreht de Kambe, Sifridus Waise et filius eius Sifridus, Hademarus de Murrestetin, Richkerus et frater eius Fridericus de Wesen, Leuthart, Hainrich iudex, Timo de Pühellberch," Manegolt de Schonepuhil, Dietricus de Werdarn, Otto de Zaizeinmůr, Chalhohus de Grasperc, Otto de Wolfpazingen, Chunrat de Walde et frater eius Otto, Gotfridus de Haselbach, Ekolfus de Warte, Albreht de Patavia.

b

Ego Hanricus decanus subscribo. Ego Megegotus ss.

Ego Uverneherus prepositus ss. Ego Hainricus ss. Ego Arnoldus ss. Ego Chadelhohus ss. Ego Timo ss. Ego Uverneherus ss. Ego Heinricus ss.

Ego Arnoldus ss. Ego Hermannus ss. Ego Hermannus ss. Ego Albero ss. Ego Megenhardus ss.

Acta sunt hec anno domini MCXCIIII, indictione XII, tempore Hainrici imperatoris, anno pontificatus nostri IIII; Patavie feliciter; amen.

I. S. d. B. Wolfker, ungefärbt, III A 2 b, Abb. bei Duellius, Exc. genealog. Tab. 1 nr. 2. II. S. d. Passauer Domcapitels, spitzoval, ungefärbt, II B, undeutlich. Der heil. Stephanus ist mit der Gloriole sitzend dargestellt.

57.

1195 [vor September 24], Göttweig.

Herzog Friedrich 1. befreit die Stiftsbesitzungen auf dem rechten Donauufer und in Grie gegen eine Entschädigung von 200 Mut Hafer von der herzoglichen Gerichtsbarkeit in geringeren Klagesachen.

Orig. (A), Perg. Siegel an Hanfschnur; Copie in Cod. C f. 282′f. (B).

[ocr errors]

Karlin, 279 nr. 18. Meiller, Babenb.-Reg., S. 77 nr. 1; Friess, Die Herren v. Kuenring, Anh. nr. 124 reg. Vgl. Beiträge z. Gesch. der österr. Finanzverwaltung in Oesterreich in d. Mitth. d. Instit. f. österr. Gesch.-Forschung XVIII, 238 u. 242.

Die Indictio XIII, welche die Bedanische ist, ermöglicht die nähere chronologische Bestimmung.

56. a A. statt Pühellberch.

eines Namens.

Das erste

b Folgt ein freier Raum zur Eintragung über der Zeile nachgetragen.

In nomine sancte et individue trinitatis, Fridericus divina favente clementia Austrie dux. Omnibus Christi fidelibus tam presentibus quam futuris notum esse volumus, quod nos abbati1 et fratribus in Kotewico hanc prerogativam indulsimus, quatinus in possessionibus ipsius cenobii in ea parte Danubii, qua monasterium ipsum situm est, et in Grie 2 nullus umquam hominum sub nomine advocati aut iudex vel preco de nostra permissione vel alicuius officii vel iudicii occasione eisdem fratribus iniuriam inferat vel offendere presumat ea videlicet conditione, ut pro iustitia nostra de eisdem possessionibus ipsi fratres CC modios avene annuatim nobis persolvant. Quod si fur vel raptum faciens aut latro in possessionibus ipsorum deprehensus convictus fuerit, ad proximum locum, quo malefactores plectuntur, sicut est cingulo cinctus, puniendus tradatur. Preterea statuimus, ut pabulum, quod in bonis predicte congregationis ex utraque parte Danubii habere debuimus, ab ipsis in duobus granariis nostris recipiamus, ne alicui marscalco eis iniuriam vel dampnum inferendi occasionem tribuamus. Et ut hec nostrę devotionis permissio inconvulsa permaneat, presentis scripti paginam subscribimus et sigilli nostri inpressione roboramus. Data in ipso monasterio anno ab incarnatione domini millesimo CXCV, indictione XIII, anno I. ducatus ipsius. Testes: Hartwicus Ratisponensis advocatus, Crafto de Anzinesbach, Dietmarus Morder, Rapoto de Falchinberc, Hademarus de Kuneringen, Wichardus de Seuelde, Rudolfus Stubich, Hartnit de Ort, Dietmarus de Engilschalchisvelde, Meingotus de Hinterberch, Rudolfus et Herbordus de Potindorf, Isenricus de Huntsaime, Albertus de Lochinlin, Rudolfus de Piela.

S. Herzog Friedrich's I., ungefärbt, III B 3, Abb. bei Sava, Siegel d. Österr. Regenten, S. 84 Fig. 17.

57.

1 Abt Rudmar 1174 ca. Ende December 1200 März 3 (St. Andräer Necrolog im Archiv f. österr. Geschichte XIX, 400, Necrologium Windbergense in Mon. boica XIV, 94 u. Archiv f. österr. Geschichte LXVI, 357

[ocr errors]

Anm. 5). 2 Karlin, 2 nr. 2, 16 nr. 51, 24 nr. 85, 31 nr. 116. 3 Statt Heinricus; beruht auf einem Versehen des Schreibers; denn derselbe wird in zwei zeitlich bald darauffolgenden Urkunden Heinricus genannt (Meiller, Babenb.-Reg. S. 77 nr. 4 u. S. 78 nr. 7).

« السابقةمتابعة »